Biyernes, Marso 22, 2024

Kalbaryo ng Maralita sa Mayaman St.

KALBARYO NG MARALITA SA MAYAMAN ST.

dumaan sa Daang Mayaman
ang Kalbaryo ng Maralita
kung saan aking dinaluhan
upang makiisa ngang sadya

mula Housing ay nag-Philcoa
sa Daang Masaya lumiko
at sa Mayaman nangalsada
at sa DHSUD kami patungo

nilantad ang sistemang bulok
ng kagawaran sa pabahay
umano'y negosyo ang tutok
kaya dukha'y di mapalagay

nawa ay kanilang makamit
ang karapatang ginigiit

- gregoriovbituinjr.
03.22.2024

* litratong kuha ng makatang gala sa kanto ng Mayaman St. at Kalayaan Avenue sa Lungsod Quezon, Marso 22, 2024

Hustisya para kay Killua!

HUSTISYA PARA KAY KILLUA!

pinaslang ang asong si Killua
naluha ang ilan sa artista
extremely heartbreaking, ani Sarah
kaysakit nito, ani Janella

anang ulat, nang aso'y pinaslang
ay sa sako natagpuan na lang
sino kaya ang may kagagawan?
tila may galit sa asong iyan!

kung pinatay siya't isinako
di siya pulutan ng lasenggo
at di kinatay o inadobo
ngunit bakit kinitil ang aso?

dahil ba ngalang Killua'y may Kill?
kaya buhay ng aso'y kinitil?
katukayo niya'y isang hunter
sa palabas na Hunter x Hunter

aso man, hayop ay may buhay din
kapara ng taong may damdamin
kaya ako'y nananawagan din
ng katarungan na sana'y kamtin

- gregoriovbituinjr.
03.22.2024

* litrato ni Sarah Geronimo mula sa pahayagang Bandera, ni Janella Salvador sa Abante, at aklat na Animal Scene, Volume 23, na nabili ng makatang gala

Nais kong magbigay-tinig

NAIS KONG MAGBIGAY-TINIG

bilang tibak, nais kong bigyang tinig
ang maralitang animo'y nabikig
ang mga api't winalan ng tinig
ang pinagsamantalaha't ligalig

nilalayon ko bilang maglulupa
ang sila'y aking makasalamuha
at sa isyu sila'y mapagsalita
nang karapata'y ipaglabang sadya

bilang makata, aking inaalay
ang aking mga tula't pagsasanay
upang tinig ng dukha'y bigyang buhay
pagkat bawat tula'y kanilang tulay

tungo sa isang bayang makatao
sa lipunang ang palakad ay wasto
sa bansang di sila inaabuso
sa sistemang patas at di magulo

sa ganyan, buhay ko'y nakalaan na
ang bigyang tinig ang kawawa't masa
hustisya'y kamtin at pakinggan sila
ang baguhin ang bulok na sistema

- gregoriovbituinjr.
03.22.2024

* litrato ay notbuk ng makatang gala

Huwebes, Marso 21, 2024

Kapara mo'y isang tula

i.

kapara mo'y isang tula
na sa panitik ko'y mutya
ako'y tinanggap mong sadya
kahit dukha'y walang wala

sa puso ko'y ikaw lamang
ang laging pinaglalaban
diwa kitang tutulaan
tungong paglaya ng bayan

ii

ikaw ang aking tinta
sa buhay ko'y pag-asa
ako'y di na mag-isa
pagkat kita'y kasama

- gbj,03.21.2024
world poetry day

Tingnan ang dinaraanan

TINGNAN ANG DINARAANAN

tingnan ang dinaraanan
sa gubat ng kalunsuran
o lungsod sa kagubatan
baka may ahas na riyan

pag nakaapak ng tae
tiyak babaho na rine
ibig sabihin, salbahe
kang may kaibang mensahe

ingat, baka ka madulas
sa iyong paglabas-labas
saan mang gubat, may ahas
saan mang lungsod, may hudas

may kasabihan nga noon
dapat marunong lumingon
sa pinanggalingang iyon
may utang kang buhay doon

isang kasabihan pa rin
na dapat nating namnamin:
ang lumakad ng matulin
kung matinik ay malalim

- gregoriovbituinjr.
03.21.2024 world poetry day

Alay sa World Poetry Day

ALAY SA WORLD POETRY DAY

matulain ang araw na kinakaharap
na puno ng awit sampu ng pinangarap
tila diwa'y nakalutang sa alapaap
bagamat tigib ng lumbay ang nasasagap

pinangarap ng makatang mundo'y masagip
sa unos ng luha't sa matang di masilip
laksang mga kataga'y di basta malirip
na mga talinghaga'y walang kahulilip

ipaglalaban ang makataong lipunan
nakakaumay man ang ganyang panawagan
subalit iyan ang adhikain sa bayan
pati tugma't sukat sa bawat panagimpan

sa mga manunula, ako'y nagpupugay
habang patuloy pa rin ditong nagninilay
lalo na't mga nakakathang tula'y tulay
sa pagitan ng madla't nagkaisang hanay

- gregoriovbituinjr.
03.21.2024

Bakit?

BAKIT?

bakit ba tuwang-tuwa silang ibukaka
sa mga dayuhan ang ating ekonomya?
bakit payag na gawing sandaang porsyento
na ariin ng dayuhan ang ating lupa?
kuryente, tubig, edukasyon, at masmidya?
bakit natutuwang iboto't makapasok?
yaong dayuhang mamumuhunan kapalit
ng lupaing Pinoy na mapasakanila?
bakit ba natutuwa silang pagtaksilan
ang mamamayan para sa dayong puhunan?
binoto ba nati'y wala nang karangalan?
bakit ba natutuwang ibenta ang bayan?
sa dayuhang kapital, ito'y kaliluhan!
tangi ko lang masasabi, tuloy ang laban!

- gregoriovbituinjr.
03.21.2024 world poetry day

* litrato mula pahayagang Abante, 03.21.2024, p.3

Miyerkules, Marso 20, 2024

Sa bisperas ng World Poetry Day

SA BISPERAS NG WORLD POETRY DAY

taaskamao akong sumama sa rali
itinula ang nasasaloob ko sabi
iyon ang gawaing aking ikinawili
ang nasasadiwa'y itula kong mensahe

patuloy kong itutula ang laksang paksa
lalo't isyu ng manggagawa't maralita
tutula sa piketlayn man ng manggagawa
ilarawan ang kalagayan nilang sadya

sa bisperas ng World Poetry Day, nais ko
pa ring itula'y paninindiga't prinsipyo
na maitayo ang lipunang makatao
walang magsamantala ng tao sa tao

sa lahat ng makata, ako'y nagpupugay
tula ng tula, mabuhay kayo, MABUHAY!
sa toreng garing man ay wala tayong tunay
ang masa'y kasama natin sa paglalakbay

- gregoriovbituinjr.
03.20.2024

* litratong kuha ng makatang gala sa rali patungong House of Representatives, anti-ChaCha rali, Marso 20, 2024

5 atletang Pinay, pararangalan

5 ATLETANG PINAY, PARARANGALAN

limang mahuhusay na atletang kababaihan
sa Unang Women in Sports Awards pararangalan
ito'y katibayan na anuman ang kasarian
ay makikilala rin sa pinili mong larangan

una si Olympic gold medalist Hidilyn Diaz,
sunod ay si volleyball superstar Alyssa Valdez,
ang iba pa'y sina skateboarder Margielyn Diaz,
billiard queen Rubilen Amit, mountain climber Carina

Dayondon, sa kanila'y talaga ngang hahanga ka
wala pa riyan si tennis star Alex Eala
sa kasalukuyan ay binibigyang sigla nila
ang isports ng bansa kaya sila'y kinikilala

sa limang magigiting, taospusong pagpupugay
sa pinasok na larangan, patuloy na magsikhay
hanggang inyong marating ang tugatog ng tagumpay
muli, sa inyong lima, mabuhay kayo! MABUHAY!

- gregoriovbituinjr.
03.20.2024

* balita mula sa pahayagang Pang-Masa, Marso 19, 2024, pahina 8

Martes, Marso 19, 2024

Minsan, sa isang kainan

MINSAN, SA ISANG KAINAN

masarap ang lasa ng kinain
kahit di mo man iyon napansin
nabusog ako kahit patpatin
salamat sa pagkai't inumin

gayunman, ramdam ko ang ligaya
pag mutyang diwata ang kasama
na sa panitik ay aking musa
nang makatha ang nasang nobela

di naman ako isang bolero
na ang dila'y matamis na bao
ang pagsinta ko'y sadyang totoo
ay, baka naman langgamin tayo

sa pagkaing masarap nabusog
at ngayon ay nais kong matulog

- gregoriovbituinjr.
03.19.2024

Pag-ibig

PAG-IBIG

marami nang nagpatiwakal dahil sa pag-ibig
subalit sa ganitong kaso'y sino ang umusig
maraming nagkahiwalay matapos magkaniig
habang ang iba'y walang maipalamon sa bibig

binibigay ng lalaki ay tsokolate't rosas
na sa panahon daw ngayon ay talaga nang gasgas
dapat daw inihahandog na'y isang kabang bigas
na ipambubuhay sa magiging pamilya't bukas

subalit dalawang puso ang nagkaunawaan
di man bumigkas ng salita'y nagkaintindihan
mata sa mata, titig sa titig, nagkatitigan
habang si Kupido at Eros ay nakamasid lang

O, pag-ibig, ikaw nga ang sa mundo'y bumubuhay
nang itanim ang binhi hanggang tumubo ang palay
nang dahil sa iyo ay nagtangkang magpakamatay
buti't may isa pang pag-ibig na nagbigay-buhay

- gregoriovbituinjr.
03.19.2024

* litrato mula sa app game na Word Connect

Tara sa rali sa a-Bente

TARA SA RALI SA A-BENTE

naghahanda na para sa rali
nang di tayo magsisi sa huli
dapat makibahagi't sumali
raling anti-ChaCha sa a-Bente

sa totoo lang, di ko mawari
na sandaang porsyentong mag-ari
ang dayuhan sa lupa ng lipi
kaya ang ChaCha'y tinutunggali

kung tatanghod ka na lamang dito
manonood, makikiusyoso
baka bulagain na lang tayo
lahat ng lupa'y ari ng dayo

ay, iskwater sa sariling bayan
ang porsyento'y magiging sandaan
ganito ba'y iyong papayagan?
o sumama ka't ating tutulan?

isa lang iyan sa isyu roon
pag binuksan na ang Konstitusyon
baka baguhin ang term extension
at nukleyar na'y payagan ngayon

sa a-Bente ng hapon tara na
sa Kongreso, tayo'y mangalsada
pagtutol ng masa'y ipakita't
isigaw: Ayaw namin sa ChaCha!

- gregoriovbituinjr.
03.19.2024

Lunes, Marso 18, 2024

Meryenda

MERYENDA

tubig at sky flakes ang meryenda
mula maghapong pangangalsada
kailangang may lakas tuwina
lalo na't nag-oorganisa ka

ng laban ng dukha't manggagawa
upang di ka laging nanghihina
di dapat gutom ang maglulupa
na adhikang baya'y guminhawa

tara munang magmeryenda rito
tubig man at sky flakes lang ito
libre kita, sagot mo ang kwento
habang sagot ko naman ay isyu

katulad ng isyung panlipunan
bakit ChaCha ay dapat tutulan
ChaCha iyan para sa iilan
di pangmasa kundi pandayuhan

- gregoriovbituinjr.
03.18.2024

"Ayoko sa sistemang bulok!" ~ Eugene V. Debs

"AYOKO SA SISTEMANG BULOK!" ~ EUGENE V. DEBS

"I am opposing a social order in which it is possible for one man who does absolutely nothing that is useful to amass a fortune of hundred of millions of dollars while millions of men and women who work all their lives secure barely enough for a wretched existence." ~ Eugene V. Debs, US Labor and Socialist Leader, Presidential Candidate, June 16, 1918

kaygandang sinabi ni Eugene V. Debs noon
na sa mga tulad ko'y isang inspirasyon
ayaw niya ng sistemang animo'y poon
ang isang tao na tangan ay milyon-milyong
dolyar habang milyong obrero'y hirap doon

habang pinapanginoon ang isang tao
dahil sa kanyang yaman at aring pribado
nagpapatuloy naman sa pagtatrabaho
ang milyong obrerong nagbabanat ng buto
upang pamilya'y buhayin sa mundong ito

inilarawan niya'y bulok na sistema
kung saan pinapanginoon ay burgesya
nais niyang lipunan ay sinabi niya
na lipunang walang panginoon talaga
walang poong maylupa at kapitalista

tulad ko, ang nais niya'y lipunang patas
na mga tao'y kumikilos ng parehas
walang mayaman, walang lamangan at hudas
walang pribadong pag-aari't balasubas
kundi pagpapakatao ang nilalandas

- gregoriovbituinjr.
03.18.2024

* litrato mula sa google

Sa tindahan ng aklat

SA TINDAHAN NG AKLAT

patingin-tingin lang, / di naman bibili
ng nakitang librong / nadaanan dini
na sa aking isip / ay makabubuti
nang maehersisyo / yaring guniguni

naririto pa rin / akong nangangarap
na maraming bansa'y / mapuntahang ganap
pati na lipunang / sadyang mapaglingap
na sa pagbabasa / minsan nahahanap

di pa makabili / ng libro ng tuwa
hanggang bulsa'y butas / sa maong kong luma
wala pang panggugol, / ipon pa'y di handa
sinturong masikip, / luluwag ding sadya

mabibili ko rin / ang asam na aklat
lalo't panitikang / tinugma't sinukat
pagkat sa bulsa ko'y / di naman mabigat
nagtitipid lamang, / di naman makunat

- gregoriovbituinjr.
03.18.2024

* litrato'y kuha ng maybahay ng makata

Kay-ikli nitong tula

kay-ikli nitong tula
sa danas na kayhaba
kakaunting kataga
subalit masalita
sa mga isyu't paksa
ay tila kulang pa nga
laksa mang dusa't luha
ay di mo mahalata

- gregoriovbituinjr.
03.18.2024

Tugon sa tula ng kamakatang Glen Sales

TUGON SA TULA NG KAMAKATA

oo, tanda ko pa, kamakata
bata pa'y hilig nating tumula
sa gubat man ng panglaw at mangha
pag may tula'y di nangungulila

tula ng tula noon pang bata
na samutsari ang pinapaksa
balak, bulaklak, sinta, diwata
alay sa inang mahal na sadya

hanggang ngayong tayo'y tumatanda
pagtula nati'y sumasariwa
may umagos mang dugo at luha
tumutulang buong puso't diwa

salamat, kaibigang makata
kaharapin man ay dusa't sigwa
tula'y tulay sa langit at lupa
mabuhay ka at ang ating tula

- gregoriovbituinjr.
03.18.2024

Linggo, Marso 17, 2024

Wakasan ang OSAEC!

WAKASAN ANG OSAEC!

Nitong Pebrero 13, 2024 ay naglathala ng infographics ang Philippine Information Agency (PIA) hinggil sa Republic Act 11930, na kilala ring Anti-Online Sexual Abuse and Exploitation of Children (OSAEC) and Anti-Child Sexual Abuse or Exploitation Materials (CSAEM) Act.

Naisabatas ito noong Hulyo 30, 2022, panahon na ni BBM subalit nakasulat sa batas ay si Pangulong Duterte. May kalakip itong pasubali: Approved: Lapsed into law on JUL 30 2022 without the signature of the President, in accordance with Article VI Section 27 (1) of the Constitution.

Matatagpuan ang nasabing batas sa kawing na: https://lawphil.net/statutes/repacts/ra2022/ra_11930_2022.html at ang Implementing Rules and Regulations (IRR) nito, na umaabot ng 73 pahina at naka-pdf file, ay nasa kawing na:  https://www.doj.gov.ph/files/2023/ISSUANCES/RA%2011930%20IRR.pdf.

Sa infographics ng PIA, may apat itong kahon na may litrato at pagtalakay. Makikita ito sa kawing na: https://pia.gov.ph/infographics/2024/02/13/batas-laban-sa-digital-child-sexual-abuse.

Narito ang mga nakasulat:
Unang kahon - Mga dapat malaman ukol sa R.A.11930 
Anti-Online Sexual Abuse and Exploitation of Children (OSAEC) and Anti-Chile Sexual Abuse or Exploitation Materials (CSAEM) Act.

Ikalawang kahon - Mga nakapaloob sa R.A.11930
- Koordinasyon sa internet service providers at telecommunications companies upang matanggal at mapigilan ang pagkalat ng CSAEM sa internet.
- Responsibilidad ng mga may-ari ng internet cafe, hotspots, at kiosks na ipabatid sa publiko ang mahigpit na ipinagbabawal ng R.A.11930 ang sekswal na pang-aabuso sa mga bata online at offline.
- Tungkulin ng mga may-ari, nagpapaupa, sub-lessors, operators, at tagapangasiwa ng mga hotel, motel, residential homes, condominiums, dormitories, apartments, transient dwellings, at iba pa, na ipaalam sa NCC-OSAEC-CSAEM ang anumang pangyayari ng OSAEC sa kanilang lugar.
- Offenders Registry - pagkakaroon ng talaan ng child sexul offenders.
- Pangangalaga ng mga lokal at nasyonal na ahensya sa mga kabataang naging biktima ng sekswal na pang-aabuso.

Ikatlong kahon - (Depinisyon)
OSAEC
- Tumutukoy sa paggamit ng Information and Communications technology (ICT) sa sekswal na pang-aabuso at/o pananamantala sa mga bata
- Kabilang dito ang mga sitwasyon kung saan bahagi ng offline na pang-aabuso at/o pananamantalang sekswal ay isinagawa online
- Saklaw nito ang produksyon, pagpapakalat, at pag-aari ng CSAEM mayroon man o walang pahintulot ng biktima

CSAEM
- Tumutukoy sa mga materyal na naglalarawan sa isang bata na kasali o nakikibahagi sa sekswal na aktibidad, maging tunay man ito o kunwari lamang
- Kasama rito ang mga materyal na nagpapakita sa sekswal na pang-aabuso at/o pananamantala sa isang bata, naglalarawan sa bata bilang isang sekswal na bagay, o nagpapakita ng mga pribadong pag-ri ng katawan ng isang bata
- Ang mga materyal na ito ay maaaring ginawa offline o sa pamamagitan ng ICT

Ikaapat na kahon - Paano makakaiwas sa OSAEC?
- Huwag magbahagi ng personal na impormsyon, litrato, at video sa mga taong nakilala lamang sa internet.
- Para sa mga magulang, siguraduhing gabayan at i-monitor ang mga kausap at gawain ng inyong mga anak sa social media
- Kung maaari, panatilihing pribado lamang sa inyong pamilya at kaibigan ang mga litrato at video ng inyong mga anak.
- Ipagbigay-alam agad sa kinauukulan kung makaranas ng kahit anong paraan ng pang-aabuso.


Strengthen online safety of children with RA 11930 or the Anti-Online Sexual Abuse or Exploitation of Children and Child Sexual Abuse or Exploitation Materials Act, or more commonly known as the Anti-OSAEC and CSAEM Act!

While the internet opens doors to possibilities, it also exposes children to dangers, including sexual abuse and exploitation. The Anti-OSAEC and CSAEM Act substantially reduces such danger by, among others, establishing the National Coordination Center against OSAEC and CSAEM, enhancing coordination and reporting mechanisms, and further firming up the duties and obligations of concerned actors, especially internet intermediaries.

Together, let's shape a safer digital world for our children!

Ang usaping ito'y ginawan ko ng tula bilang ambag sa pagtataguyod ng proteksyon sa mga bata:

WAKASAN ANG OSAEC!

halina't ang OSAEC ay ating labanan
na pag-abusong sekswal ang pinatungkulan
lalo sa online na biktima'y kabataan
ganitong krimen ay huwag nating hayaan

ay, iba na talaga ang panahon ngayon
may pag-abusong sekswal na gamit ang selpon
may pornograpiya o anupaman iyon
mga sexual maniac ay diyan nagugumon

kaya bantayan po natin ang mga anak
dapat kaligtasan nila'y ating matiyak
baka nang dahil diyan, sila'y mapahamak
makilala pa nila'y manloloko't manyak

kaya aralin natin ano ang OSAEC
paanong di mabiktima ng mga switik
paano iiwasan ang mga limatik
na baka sa iyong anak ay nasasabik

iwasan ang materyal na pornograpiya
at online na sekswal na pananamantala
dapat sa nagkasala'y matinding parusa
pagkat bata sa online ang binibiktima

- gregoriovbituinjr.
03.17.2024

* litratong silhouette mula sa google

Bolpen at kwaderno

BOLPEN AT KWADERNO

ang sabi ng isang kasama
na bilin daw ng kanyang lola
maigi'y lapis na mapurol
kaysa matalas na memorya
payo itong tumpak talaga

mabuti't kayrami kong bolpen
na handa pag may aakdain
kayhirap ngang nasa memorya
lamang ang nais mong sabihin
kundi sa papel ay sulatin

sa pagkwento, tula't balita
na palagi kong ginagawa
handa ang paksang kakathain
na nginata ng puso't diwa
sa paglaon, ilalathala

tangan ang bolpen ko't kwaderno
minsan, nasa bag at bulsa ko
upang agad kong matuligsa
ang mga tiwali at trapo
sa mga tula, dagli't kwento

ang lapis ko man ay mapurol
sa kwaderno ko'y bumubukol
ang samutsaring paksa't isyu
ng paninindiga't pagtutol
sa sistemang bulok, masahol

- gregoriovbituinjr.
03.17.2024

Ipipinta sa mga salita

IPIPINTA SA MGA SALITA

ipipinta sa mga salita
at ilalarawan sa kataga
ang laksa-laksang isyu ng madla
patungo sa lipunang adhika

ngunit paano ba ilarawan
yaong mga konseptong pambayan
tulad ng hustisyang panlipunan
at mga karapatan ng tanan

ang makata'y mag-iimbestiga
minsan siya'y mamumulitika
upang mga detalye'y makuha
at pangyayari'y mabatid niya

saka niya iyon nanamnamin
kung kinakailangan, kudkurin
nakatagong laman ay katasin
at ang mga bagaso'y tanggalin

saka unti-unting isusulat
mga detalye'y isisiwalat
matamis, mapakla o makunat
ipababatid iyon sa lahat

- gregoriovbituinjr.
03.17.2024