Kinayod

KINAYOD

sinangag sa kawali'y kinayod

kamay man ay nangalay, napagod

ngunit sa agahan ay malugod

para bang hinahaplos ang likod

iyon ang ulam ko sa agahan

kaning bahaw ay pinainitan

isinangag, anong sarap naman

ng agahang may pagmamahalan

malamig na bahaw man ang kanin

bilin ni misis, huwag sayangin

ito nama'y makabubusog din

upang tiyan ay di hinahangin

kinayod ko ang natirang tutong

sa puso'y saya ang ibinulong

- gregoriovbituinjr.

12.13.2022

Habambuhay na mithi

HABAMBUHAY NA MITHI

di magmamaliw ang habambuhay na mithi

upang mapawi ang pribadong pag-aari

na pang-aapi't pagsasamantala'y sanhi

kahit karapatang pantao'y napalungi

dapat bawiin ang dignidad ng paggawa

sa kapitalismo'y huwag nang magparaya

dapat walang pribadong pag-aari, wala

nang walang ganid sa salapi, dusa't luha

dapat walang pag-aari, walang gahaman

at nang-aapi dahil sa kanilang yaman

dapat igalang ang pantaong karapatan

ng lahat, kahit dukha, di ng iilan lang

dapat ay walang nagmamay-ari ng lupa,

o gamit sa produksyon sa anumang bansa

dapat lang pamahalaan ito ng tama

upang walang nagsasamantalang kuhila

ah, darating din ang panahong mapapawi

iyang lahat ng pribadong pagmamay-ari

kung obrero'y magkakaisa bilang uri

upang itayo ang lipunang minimithi

- gregoriovbituinjr.

12.12.2022

Sa estatwa ni Balagtas

SA ESTATWA NI BALAGTAS

sa estatwa ng makatang Kiko

Balagtas ay minsang napadako

saya'y naramdaman ko sa puso

laksa man yaring dusa't siphayo

anong layo ng pinanggalingan

mabuti't doon ay napadaan

pagkakataon na'y di sinayang

kaya kami'y agad nagkodakan

may-akda ng Florante at Laura,

walang kamatayang niyang obra

awtor ng Orozman at Zafira,

La India Elegante't iba pa

pagkakataong di pinalampas

nang magawi sa bayang Balagtas

tila rebulto niya'y nagbasbas

nang luha sa pisngi ko'y naglandas

- gregoriovbituinjr.

12.12.2022

Prinsipyo

PRINSIPYO

tangan ko sa puso'y adhika

niring hukbong mapagpalaya

silang kamay na pinagpala

silang nagpaunlad ng bansa

sila ang uring manggagawa

matagal na silang siphayo

magkaisa na silang lalo

nang kapitalismo'y masugpo

sistemang bulok ay igupo

nang lipunan nila'y itayo

makamanggagawang lipunan

may paggalang sa karapatan

sistemang wala nang gahaman

at kamtin ng api ang asam

nilang hustisyang panlipunan

tangan sa puso ang prinsipyo

na makadalita't obrero

na pinapangakong totoo

mula dibdib, tiyan, at ulo

ito'y tangan ko hanggang dulo

- gregoriovbituinjr.

12.10.2022

Nais na regalo

NAIS NA REGALO

kung nag-iisip ka ng regalo sa akin

isang aklat lang ang ibigay mo sa Pasko

ang Voice from the Underworld ni Maningning Miclat

ang On Writing ng horror writer Stephen King

pati Bagong Diksiyonaryong Filipino

ang aklat ng mga kaibigang makata

ang libro nina Glen Sales, Jason Chancoco,

Joel Costa Malabanan, Danilo Diaz

at iba pang makatang may sariling libro

suportahan ang aklat ng kapwa makata

aklat ng kasaysayan ng Kamalaysayan

aklat ng sanaysay ng awtor na batikan

daghang salamat, sapat na sa akin iyan

wala nang ibang regalo kundi aklat lang

iyan ang sa akin na'y puspos kasiyahan

- gregoriovbituinjr.

12.10.2022

Ang piyon sa ahedres

ANG PIYON SA AHEDRES

piyon daw ang pinakamahina

ngunit pinakamaraming sadya

mahina man, mahalagang pawa

sa labanan, talagang kasangga

matindi ang tungkulin ng piyon

sa hanay, ang depensahan niyon

ang King, Queen, Bishop, Horse, at Rook doon

yaong kanyang natatanging misyon

kung makakarating pa sa dulo

kahit maraming balakid ito

maaaring tumaas ang ranggo

maging Queen, Bishop, Horse, o Rook ito

tulad din sa buhay ang ahedres

sa hirap man laging nagtitiis

uunlad din, di ka na tatangis

bulsa mo'y di lalaging manipis

- gregoriovbituinjr.

12.09.2022

Libag

LIBAG

alahas mo man ay libag

dahil obrerong kaysipag

kung magtrabaho'y matatag

maghapon man o magdamag

naglilipak na ang kamay

sa bawat trabahong taglay

sa sahod mang ibinigay

ay sadyang di mapalagay

sa pawis ay natuyuan

at pag-uwi ng tahanan

nanlalagkit na katawan

ay kanyang paliliguan

upang libag ay maalis

at katawan ay luminis

ang libag pag kinilatis

ay nahubad na't umimpis

- gregoriovbituinjr.

12.08.2022

Repleksyon

REPLEKSYON

alam mong di siya  nakalutang sa hangin

tubig lang sa sahig ay nagtila salamin

repleksyon lang iyon, pag iyong susuriin

aba'y walang multo, tiyak mong sasabihin

pagmasdan mo, nakatingkayad lang ang tao

nakatungtong sa sahig matapos ang bagyo

marahil isa iyong matinding delubyo

na sa isang probinsya o lungsod lumumpo

- gregoriovbituinjr.

12.08.2022

* litrato mula sa google

Walis at pansuro

WALIS AT PANSURO

dapat may walis ka at pansuro

sa inyong tahanan nakatago

pag may agiw, dumi o siphayo

ay walisin mo ng buong pagsuyo

mga naglipanang karumihan

sa isip o sa kapaligiran

ilagay sa pansuro o dustpan

nang kalooban din ay gumaan

kapag may nabasag na salamin

o may gabok na dala ng hangin

kalat sa sahig ay wawalisin

dumi'y sa pansuro titipunin

sa tahanan nga'y tungkulin ko na

at gawain din sa opisina

maging pagwawalis sa kalsada

dahil may walis at pansuro ka

sa layak ay di masasalabid

mga paa mo'y di mapapatid

pagkat anong linis ng paligid

kapayapaan sa puso'y hatid

- gregoriovbituinjr.

12.08.2022

Binabasa ko ang maikling kwentong "Mga Tinig sa Dilim" ni Rosario De Guzman-Lingat sa kanyang aklat na "Si Juan: Beterano at iba pang kwento", pahina 85-99, nang mapuna ko ang isang salita, na sa tingin ko'y lumang Tagalog sa dustpan. 

Karaniwan kasi nating alam sa dustpan ay pandakot, subalit may iba pa pala. Ang pandakot kasi ay hindi lang dustpan kundi maaaring pala na pandakot ng buhangin. Mukhang eksakto ang pansurò para sa dustpan upang hindi maipagkamali sa pala.

Basahin natin ang dalawang talata na binabanggit ang pansurò sa pahina 86 ng nasabing aklat:

(1) May dala nang walis at pansurò ang babae nang magbalik. Maingat na tinipon ang durog na salamin, winalis sa pansurò. "Kumusta nga pala ang pinsan ninyo, Itay? Dumalaw kayo kangina, di ba?"

(2) Nailagay na ng babae ang lahat ng salaming basag sa pansurò. May kunot ng pag-aalala sa kanyang noo nang humarap sa kausap. "Bakit hindi pa ipasok sa pagamutan ng mga baliw? Higit siyang matutulungan doon."

Sining

SINING

nakapinta sa upuang bato

ay tigreng may mukhang anong amo

katabi nito'y lawin at loro

kulay ng paligid pa'y seryoso

may mensahe pang payo sa masa:

itatatag nating sama-sama

ang luntiang lungsod na kayganda

kahit na tayo'y magkakaiba

tila nasa daigdig ng aliw

kasama ang pusong gumigiliw

sa pagsasama'y huwag bibitiw

upang pag-ibig ay di magmaliw

tingni't gumagalaw yaong sining

habang yaring diwa'y nahihimbing

ang tigreng iyon pag sumingasing

ay tandang dapat ka nang gumising

- gregoriovbituinjr.

12.08.2022

Dapithapon

DAPITHAPON

talagang sumasapit ang dapithapon ng buhay

tulad ng sinaad sa mitolohiyang Griyego

mga talinghagang pag nilirip, sadyang kahusay

umaga'y apat, tanghali'y dalawa, gabi'y tatlo

mabuti't nadaanan mo ang umaga't tanghali

di gaya ng ibang tinokhang lang ng basta-basta

naabot man natin ang dapithapon kung sakali

tayo ba'y may ambag sa mundo't nagawa talaga?

kayraming bayaning namatay noong kabataan

di man lang nabuhay ng edad higit apatnapu

ngunit buong buhay na'y inambag para sa bayan

tayo ba'y may nagawa't aabot pa ng walumpu?

bukangliwayway, tanghaling tapat, at dapithapon

madaling araw, tirik ang araw, at takipsilim

ngayon ay masigla pa't patuloy sa mga hamon

hanggang sa pumikit na upang yakapin ang dilim

- gregoriovbituinjr.

12.07.2022

Butas

BUTAS

may butas sa bangketa

ang kanilang nakita

nilagyan ng basura

ah, ginawa'y tama ba?

basta butas ay lagyan?

at gawing basurahan?

kawawang kalikasan?

budhi nila'y nasaan?

may butas, parang kanal

basura ang pantapal?

ang ganito bang asal

ay anong tawag, hangal?

basta ba butas, pasak?

di ka ba naiiyak?

kalikasa'y nanganak

ng laksa-laksang layak!

- gregoriovbituinjr.

12.07.2022

Ang tingin

ANG TINGIN

ano raw alam ko sa pagiging

lider ng masa kung ako't naging

makatang wala sa toreng garing

butas ang bulsa't wala ni kusing

laging tagabitbit ng bandila

at plakard sa pagkilos ng dukha

na yaong tungkulin pa't adhika'y

mamigay ng polyeto sa madla

pag ako kasi'y kanilang tingnan

parang kolokoy na walang alam

mga suot ay pinaglumaan

at sikmura'y laging kumakalam

laging nagpapainit sa rali

nasa gitna't di man lang tumabi

na parang laging di mapakali

di naman sigang di mo makanti

nabubuhay sa sistemang pangit

na tila di makita ang langit

basahin mo ang plakard na bitbit

galit na ngunit di pa magalit

- gregoriovbituinjr.

12.07.2022

Wi-fi

WI-FI

madalas, nag-iipon akong tunay

upang may pambayad lamang sa wi-fi

di bale nang magtipid sa pagkain

mabayaran lang, di man makakain

sanlibong piso kada isang buwan

kalahating buwan ay limandaan

saan kukunin lagi'y nasa isip

upang magka-wi-fi at di mainip

ah, pangangailangan na nga ito

gayong dati'y wala pa ang ganito

ito'y kasiyahang kapara'y langit

sa tulad kong kumakathang malimit

pag walang wi-fi, di na makagawa

upang inakda'y maabot ng madla

iyan na'y buhay ng mga tulad ko

na pag nawala iyan, patay ako

- gregoriovbituinjr.

12.06.2022

Talumpati

TALUMPATI

madalas tayong makinig sa talumpati

ng ating magigiting na lider ng masa

binabanggit bakit dukha'y namimighati

bakit may nang-aapi't nagsasamantala

ipinaliliwanag pati isyu't mithi

bakit babaguhin ang bulok na sistema

salamat sa kanilang ibinabahagi

upang masa'y magkaisa't maorganisa

- gregoriovbituinjr.

12.06.2022

Pasakit

PASAKIT

huwag ka sanang maging sakitin

baka tulad ko'y di na pansinin

tila iba na sa iyo'y tingin

makiramdam kang parang sa akin

namayat? bakit pa kumikilos?

bagamat nagkasakit ngang lubos

tila buhay ko'y kalunos-lunos

lalo na't nadarama'y hikahos

ngunit pagkilos pa ri'y matindi

laban sa kuhila't mang-aapi

animo'y parang walang nangyari

parang di nagkasakit ang pobre

patuloy ang pagmamalasakit

sa kapwa dalita't maliliit

balewala anumang pasakit

basta't masagot ang mga bakit

kaya lagi ka ring mag-iingat

nang sakit ay di dapuang sukat

pagalingin ang anumang sugat

huwag lang balantukan ang pilat

- gregoriovbituinjr.

12.05.2022

50-50

50-50

hati tayo sa sangdaang piso

kaya tara, fifty-fifty tayo

pamasahe pauwi sa Tondo

pagod na't pahinga muna ako

fifty-fifty ay isang daan na

na pag usaping buhay na'y iba

ibig sabihin, patawirin ka

kailangan na ng ambulansya

magbakasakaling sa ospital

ay magamot ang sakit at pantal

naistrok kaya pautal-utal

sana yaring buhay pa'y magtagal

minsan, buhay ay nag-fifty-fifty 

sa di naiwasang pangyayari

may sa motor ay naaksidente

may sa di sinadyang insidente

kaya, ingat, lagi nang mag-ingat

at sa disgrasya'y huwag malingat

kayhirap na ako'y buhat-buhat

fifty-fifty'y di ko madalumat

- gregoriovbituinjr.

12.04.2022

Top fan badge

 

TOP FAN BADGE

wow! may top fan badge pala sa sikat na babasahin

tagahanga ka ng Liwayway ang ibig sabihin

dahil sa ugnayan ninyong lagi'y kikilalanin

patunay na tagapagtaguyod ka ng magasin

taospuso pong nagpapasasalamat sa Liwayway

lalo't sagisag na iyan ng paghanga't patunay

sa mga akdang nalathala'y laging nakatunghay

nobela, komiks, libangan, kwento, tula't sanaysay

ang bawat akda'y tagos sa puso't diwang totoo

inilalarawan pa ang lipunang Pilipino

at prinsipyo ng hustisya't karapatang pantao

nagpupugay akong taasnoo't taaskamao

O, Liwayway, kung malathala sa iyong pahina

ang aking kwento o ang isa ko man lang na tula

ay tatanawin kong utang na loob sa kabila

na ako'y isang maralita, kapos, walang-wala

dahil natupad na rin ang malaon nang pangarap

kaya sa pagkatha'y patuloy akong magsisikap

kahit ito man lamang ay ikatuwa nang ganap

magasing aking inspirasyon sa ginhawa't hirap

- gregoriovbituinjr.

12.03.2022

Pagtindig sa hamon

PAGTINDIG SA HAMON

di ko sukat akalain, ako'y itanghal doon

ginawarang Ambassador Against Disinformation

at tinanggap ang gawad na tunay ngang inspirasyon

upang ituloy ang laban para sa bayan ngayon

mula sa Human Rights Online ang award na natanggap

igalang ang human rights saanman yaong pangarap

respetuhin ang karapatan sa bayang malingap

na kahit dukha'y may dignidad, di aandap-andap

sa HR Online nagpapasalamat kaming taos

simula pa lang ito ng patuloy na pagkilos

upang karapatang pantao'y ipaglabang lubos

at pagyurak sa human rights ay ganap na matapos

mag-Ambassador ay malaking responsibilidad

panghahawakan ito sa abot ng abilidad

nang patuloy na ipagtanggol ang kapwa't matupad

ang pangarap na mundong may paggalang sa dignidad

sa harap ng baku-bakong landas na tatahakin

paglaban sa halibyong o fake news na'y adhikain

mga disimpormasyon nga'y talagang babakahin

at ang katotohanan ay ipagtatanggol natin

- gregoriovbituinjr.

12.03.2022

* ang award ay natanggap sa ginanap na 12th Human Rights Pinduteros Awards, 12.02.2022

Kataga

KATAGA

pag may salitang biglang sumagi sa isip

o may mga katagang agad nalilirip

natitigilan sa anumang halukipkip

na gawaing animo'y walang kahulilip

minsan nga'y titigil sa pagmomotorsiklo

o kung sa dyip titigil sa pagmamaneho

upang isulat lamang sa isang kwaderno

ang sa diwa'y bumulagang sigwa't delubyo

ah, mahirap nang mabangga kung di titigil

lalo't dumaloy sa isip ay di mapigil

animo ang mga kataga'y nanggigigil

kaya sa diwa'y talagang umuukilkil

mahalaga'y maisulat bago mawala

ang mga dalisdis, kuliglig, sipa't dagta

ng nanalasang katagang di pa humupa

na tila bagyong nagsisayawan sa diwa

- gregoriovbituinjr.

12.01.2022