May mga bangkang papel ako ngayong bumabagyo

may mga bangkang papel ako ngayong bumabagyo
bangkang papel na pawang liham sa ating gobyerno
mga mensahe hinggil sa karapatang pantao
para sa hustisya, may paglilitis at proseso

sa kanal at ilog inilagay ang bangkang papel
bakasakaling makarating sa sinumang sutil
nananawagang mga pandarahas ay itigil
at panonokhang sa mga inosente'y mapigil

nawa'y mabasa ninyo ang mensaheng nakasulat
sa mga bangkang papel na may isinisiwalat
mensahe sa taumbayang dapat silang mamulat
at kumilos para sa hustisya para sa lahat

simpleng bangkang papel na payak ang pagkakagawa
subalit handa sa pagharap sa maraming sigwa
bangkang papel na di sana tumirik sa simula
gaano man kahirap ay marating din ang sadya

- gregbituinjr.

Nakikita mo ba ang puso kong nahihirapan

Nakikita mo ba ang puso kong nahihirapan
Gumigiti sa noo ang pawisang karanasan
Ikaw ang mutyang sa puso'y nakikipagsiksikan
Tinutulak ng dibdib ang iwi kong karukhaan
Itinitirintas sa puso ang iyong larawan

Nawa ang danasin ko'y di pawang paghihinagpis
Akong nagmamahal sa iyo'y laging nagtitiis
Muli sana kitang makitang may ngiting kaytamis
At tititigan ka upang sa diwa'y di maalis
Ngiti mong kayganda'y makintal sa puso kong hapis

Dahil sa ngiti mo, ginhawa'y mararamdaman ko
Ikaw ang minumutyang sa buhay ko'y magbabago
Yamang iniibig kita, ako'y nagsusumamo
Ako'y iyong muling hagkan, at magniig tayo
Ngiti naman diyan, at magagalak ang puso ko

- gregbituinjr.

Karumal-dumal na krimen ng pamahalaan

karumal-dumal na krimen ng gobyerno ang tokhang
proseso'y binabalewala, basta pumapaslang
ng walang awa, mga berdugo'y may pusong halang
para raw sa kapayapaan, tao'y nililinlang
ang totoo, tokhang ay naging tokbang: tok-tok, bang! bang!

tokhang ang karumal-dumal na krimen ng gobyerno
papaslang ng walang paglilitis, walang proseso
ang inatasang pumaslang ay sadya bang berdugo?
wala bang pakiramdam sa kanilang kapwa tao?
wala bang pakialam sa wawaksang buhay nito?

ngunit kung gobyerno'y may karumal-dumal na krimen
sino kayang makapipigil sa mga salarin?
sinong mga dapat kasuhan, anong dapat gawin?
hustisya sa mga biktima'y paano kakamtin?
mga krimeng ito'y hahayaan na lang ba natin?

ang masa bang pumapalakpak sa gobyerno'y hangal?
magulang ng batang pinaslang ay natitigagal!
kanino hihingi ng hustisya, saan aangal?
ah, mabuti pang anak mo'y kusang nagpatiwakal
kaysa pinaslang sa pamaraang karumal-dumal!

- gregbituinjr.

Ang Tatlong B

may tatlong B na kandidato sa pagkasenador
ang nanalo't sa senado ngayon ay nagmomotor
parang eksena sa pelikula, may aksyon, horror
na animo'y sa maraming taliwas pumapabor

sila ba ang tatlong B na kapara'y tatlong bibi
na sa mga maling polisiya nabibighani
na sa isyung karapatang pantao'y nabibingi
na sa usaping hustisya sa masa'y napipipi

ayos lang sa kanila ang magkaroon ng tokhang
na parang manok ang buhay, binabaril ng halang
walang proseso, walang paglilitis, pumapaslang
sa nagkalat ngang bangkay ay mapapatiimbagang

sa tatlong senador B, ito pa ba'y balewala
mga namatayang ina'y patuloy sa pagluha
sina Bunggo, Bato't Bodots ba'y anong ginagawa
upang krimeng pagtotokhang ay tuluyang mawala

- gregbituinjr.

Pagpupugay sa ika-26 anibersaryo ng BMP

taas-kamaong pagpupugay sa anibersaryo
ng ating Bukluran ng Manggagawang Pilipino
o BMP - samahan ng sosyalistang obrero
na itinataguyod ang kapakanan ng tao

mabuhay kayo! mga kasama ko sa BMP
halina't sa obrero'y patuloy tayong magsilbi

magpalakas pa tayo't tiyaking nagkakaisa
ang mga manggagawa sa bawat pakikibaka
tungo sa adhikaing pagbabago ng sistema
at pagtatayo natin ng lipunang sosyalista

mga kasama sa BMP, mabuhay! mabuhay!
kapitbisig hanggang laban ay maipagtagumpay!

ito mang dagat ng pakikibaka'y anong lalim
may natatanaw na pag-asa kahit naninindim
ang BMP ang liwanag sa pusikit na dilim
sa matinding sikat ng araw ay punong malilim

- gregbituinjr.

Sa mga tulad naming tibak, bawal magkasakit

sa mga tulad naming tibak, bawal magkasakit
lalo't ang bulok na lipunang ito'y anong lupit
sa disiplina sa katawan ay dapat mahigpit
tiyaking maayos na kalusugan ay makamit

halina't kumain ng gulay na nagpapalakas
ng katawan, ng kalamnan, sa tuhod pampatigas
huwag sobrang karne't mamantika, laging maghugas
ng kamay kung kakain, at balatan din ang prutas

dapat magpalakas ang tibak at maging malusog
lalo't ipinaglalabang pangarap ay kaytayog
huwag magpuyat, tiyaking walong oras ang tulog
sapat ang kain, huwag masyadong magpakabusog

ang kalusugan sa pakikibaka'y mahalaga
kaya di dapat nagkakasakit ang aktibista
kung sakaling magkasakit, dapat tulungan sila
dahil sila'y ating kasama sa pakikibaka

- gregbituinjr.

O, kayrami nang namatay laban sa pagmimina

O, kayrami nang namatay laban sa pagmimina

kamatayan nila'y di dapat hanggang alaala

dapat makamit ng mga biktima ang hustisya

pagmimina'y itigil na, alang-alang sa masa

"Tao Muna, Hindi Mina!" Ito ang panawagan

pagkat patuloy ang pagkawasak ng kalikasan

patuloy ang pagbalahura sa kapaligiran

dapat lang makibaka ang masa ng sambayanan

tuligsain ang mga dambuhalang korporasyon

ng pagmiminang sumisira sa bukas ng nasyon

tiyaking katutubo'y mamumulat at babangon

nang ipagtanggol ang lupang ninuno nila ngayon

sa tubo sa mina, kapitalista'y nanggigigil

na tuwang-tuwang lalaki ang tiyan nila't bilbil

ngunit mapanirang pagmimina'y dapat matigil

at korporasyon ng pagmimina'y dapat masupil

- gregbituinjr.

* nilikha at binigkas ng makata sa rali ng mga estudyante sa harap ng tulay ng Mendiola, kasama ang PUP SPEAK at Alyansa Tigil Mina (ATM), umaga ng Setyembre 13, 2019, araw ng Biyernes

Huwag nating hayaang itayo ang Kaliwa Dam

huwag nating hayaang itayo ang Kaliwa Dam
pagkat palulubugin nito ang maraming bayan
masisira ang mga ilog, buong katubigan
mawawasak ang tirahan ng hayop, kagubatan

apektado ang ibon at rosas, flora at fauna
katutubo'y mapapalayas sa tahanan nila
tiyak matutuwa lang ang mga kapitalista
habang wasak ang kalikasan at buhay ng masa

pagtatayo ng bagong dam sa bayan ay pahirap
uutang pa sa Tsina ang gobyernong mapagpanggap
panibagong utang ay sadyang di katanggap-tanggap
pagkat iyang saplad sa masa'y di naman lilingap

huwag na pong magtayo ng bagong dam, huwag na po
tutol ang taumbayan, baka dugo pa'y mabubo
ipagtanggol ang tahanan ng mga katutubo
huwag nang itayo ang Kaliwa Dam, huwag na po

- gregbituinjr.
* saplad - tagalog ng dam, ayon sa English-Tagalog dictionary ni Fr. James English

Nais kong lumikha ng mga tulang mapanuri

nais kong lumikha ng mga tulang mapanuri
na sa rali'y bibigkasin anong tugon at sanhi
ng samutsaring isyung sa labi'y mamumutawi
sa parlamento ng lansangan magtatalumpati

tutulain ko sa bawat rali'y isyung pambayan
babanatan din ang tusong trapo't katiwalian
sa loob at labas man ng ating pamahalaan
pawang mga hakbang sa pagbabago ng lipunan

tatalakay sa ano, paano, gaano't bakit
bakit dapat ikulong pag nanggahasa ng paslit?
gobyerno ba'y masisisi pag dukha'y nagigipit?
anong dapat gawin sa kapitalistang kaylupit?

lalamnin ng aking mga tula'y panunuligsa
sa bulok na sistemang kayraming kinakawawa
magiging palawit sa protesta ang talinghaga
habang minumulat bilang uri ang manggagawa

- gregbituinjr.

O, Tao, anong gagawin sa basura mo?

Mabuti pa ang mga hayop
Di nagtatapon ng basura
Habang tao'y dapat maayop
Basura nila'y naglipana

Basurang plastik nakakain
Ng mga nilalang sa dagat
Upos nga'y lulutang-lutang din
Sa upos, isda'y nabubundat

Kinain ng tao ang isdang
Nabusog sa kayraming plastik
Nabundat din ang dambuhalang
Isdang yaong mata'y tumirik

Anong dapat gawin, O, Tao
Nang ganito'y di na mangyari
Tapon ng tapon lang ba tayo
Pagsisisi'y laging sa huli

- gregbituinjr.
* ayop - alipusta, mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, p. 95

Pagkainis sa sarili

minsan, maiinis ka talaga sa sarili mo
na maiisip mong sapakin ang panga mo't ulo
bakasakaling magtanda ka sa ginagawa mo
at mapanuto ang sarili sa tama o wasto

subalit bakit sasaktan ang sariling kalamnan
masokista ka ba't sinasaktan ang katauhan
maiinis ka minsan sa iyong kapaligiran
kaya nais mong magwala o mawalang tuluyan

kinakailangan ding habaan itong pasensya
upang makapag-isip ng wasto't anong taktika
upang malutas ng mahinahon iyang problema
upang magawang paraang baguhin ang sistema

talagang minsan, ang sarili mo'y nakakainis
ngunit isipin mo ring problema mo'y mapapalis
kailangan ng kaunting tiyaga't pagtitiis
malulutas din ang problemang sa iyo'y tumiris

- gregbituinjr.

Ang dalawang makatang nagngangalang Emily

ANG DALAWANG MAKATANG NAGNGANGALANG EMILY

Munting sanaysay ni Greg Bituin Jr.

Nakabili ako ng aklat ng koleksyon ng mga tula ni Emily Bronte nitong Hunyo 7, 2019 sa Full Booked sa Cubao, sa halagang P80.00 lang, sa pag-aakalang ang nabili kong aklat ay ang sikat na si Emily Dickinson. Hindi pala siya iyon, kundi si Emily Bronte.

Kaya natuwa ako nang makita ko sa Book Sale sa panulukan ng Pedro Gil St., at Leon Guinto st. sa Malate, Maynila, ang aklat ng koleksyon ng mga tula ni Emily Dickinson noong Setyembre 8, 2019 sa halagang P85.00 lamang.

Dalawang Emily. Dalawang babae. Dalawang makata. Kapwa may koleksyon ng kani-kanyang mga tula. Ang isa ay mula sa Inglatera at ang isa naman ay mula sa Amerika. Punumpuno ng emosyon ang karamihan sa kanilang mga tula. Matalinghaga.

Si Emily Bronte ay makata at nobelistang nagsulat ng natatangi niyang nobelang Wuthering Heights. Ang kanyang kapatid na si Charlotte Bronte naman ang nagsulat ng nobelang Jane Eyre, at ang isa pa niyang kapatid, si Anne, ang nagsulat naman ng nobelang Agnes Grey.

Nalathala naman ang mga aklat ng tula ni Emily Dickinson mula nang siya'y mamatay. Ayon sa mga tala, nalathala ang wala pang dalawampung tula niya noong nabubuhay pa siya. At nang mamatay siya ay saka natagpuan ng kanyang kapatid na si Lavinia ang kanyang mga nakatagong maraming bulto ng tula.

Inilathala ng Penguin Classics ang koleksyon ng mga tula ni Emily Bronte sa aklat na The Night is Darkening Round Me, subalit walang pagtalakay sa buhay ng makata. Kaya kinailangan ko pang magsaliksik sa internet hinggil sa kanyang talambuhay

Inilathala naman ng Orion Publishing Group sa seryeng Everyman's Poetry ang koleksyon ng mga tula ni Emily Dickinson na ang kanyang pangalan ang mismong pamagat ng aklat. Umabot ng 20 pahina ang pagtalakay sa kanyang buhay, na tinilad sa apat na paksa: (a) Note on the Author and Editor; (b) Chronology of Dickinson's Life and Times; (c) Introduction; at (d) A Note on this Text.

Klasiko nang maituturing ang kanilang mga tula, at marahil ay matatagpuan na ang mga ito sa mga aklatan sa iba't ibang panig ng daigdig.

Sa panig ko naman, naging ugali ko nang mangolekta ng mga aklat ng mga tula ng iba't ibang makata, Filipino man o tagaibang bayan. Ito'y bilang pagsuporta sa kanilang mga tula at pagbibigay-pugay sa mga kapwa makata. 

Kaya bagamat di sapat ang salapi sa bulsa ay ibinili ko ng aklat, pagkat bihira nang matagpuan ang kanilang mga aklat sa ating bansa. Collectors' item ang mga ito, ika nga. Marahil sa internet na lang makikita ang mga likha nila, subalit ang magkaroon ka ng nalathalang aklat nila ay talaga namang kakaiba ang pakiramdam. Naamoy mo ang papel, at nadarama mo ang kanilang mga pangungusap, wala mang kuryente o internet. Kaya tiniyak kong madagdag sa aking lagakang aklat o munting aklatan ang mga hiyas ng diwa ng dalawang Emily.

Isinilang si Emily Bronte noong Hulyo 30, 1818 at namatay sa edad na 30 taon noong Disyembre 19, 1848. Isinilang naman si Emily Dickinson noong Disyembre 10, 1830 at namatay sa edad na 55 noong Mayo 15, 1886.

Sanggunian: 

aklat na Emily Dickinson, serye 38 ng Everynan's Poetry

https://www.poetryfoundation.org/poets/emily-bronte

https://www.poetryfoundation.org/poets/emily-dickinson

https://en.wikipedia.org/wiki/Emily_Bront%C3%AB

https://en.wikipedia.org/wiki/Emily_Dickinson

Samutsaring salamisim

lumipad akong kaytulin tulad ng ipuipo
bakasakaling di na ako abutan ng bagyo
habang nagniningning ang alitaptap sa dulo
ng ilang na patutunguhan ay di mo makuro

sumpa man, di ako si Batman, at di rin si Robin
lalo na't di ako ang kalaban nilang si Penguin
isa lang akong hampaslupang walang lupang angkin
o kaya'y dukhang sa di ko lupa inaalipin

yaring puso kong nasasaktan ay nais mag-amok
di ko maawat, ayaw paawat, nais manapok
ngunit bakit naglipana ang laksa-laksang lamok
gabi na pala't tinatablan na ako ng antok

magtitimpla muna ako ng mainit na kape
dapithapon pa lang ngunit animo ito'y gabi
mabibitag ko pa kaya ang mapanirang peste
bakasakaling ang kabukirang ito'y bumuti

- gregbituinjr.

Simbangis ng leyon

sa punonglungsod ay kaytataas na ng gusali
habang tanaw ang iskwater, dukha'y nasa pusali
naroon ang mga tusong trapong magkaurali
na nagkakasundo dahil parehas ng ugali

kung namumunong diktadura-elitista'y dragon
mapagsamantala't ang tingin sa dukha'y palamon
tibak yaong mabangis at mapagpalayang leyon
na sasagip sa aping masa upang makaahon

simbangis ng leyon ang mga tibak na Spartan
alisto sila lalo na't madilim ang silangan
di lubos maisip kung nasaan ang katarungan
habang binabaybay ang maalong dalampasigan

di sumusuko ang mga tunay na mandirigma
pagkat sila'y handa anumang kaharaping sigwa

- gregbituinjr.

Salamat sa mga tagapayo't guro

tuwang-tuwa ang maestra sa kanyang estudyante
pag nakasasagot sa resitasyon, kami'y saksi
lalo't inspirasyon ang maganda niyang kaklase
na sana'y di mabigo sa mayuming binibini

mag-aral kayong mabuti, ang payo ng maestra
upang maging handa sa kakaharaping problema
ngunit magbabago kaya ang bulok na sistema
upang di pulos salapi ang iisipin nila

dapat ituro'y di pagkamakasarili't ganid
dapat ang ating kapwa'y ituring nating kapatid
dapat magpakatao't kabutiha'y ating batid
dahil kapayapaan sa mundo'y dapat mahatid

maraming salamat sa mga tagapayo't guro
upang sa mga pagsubok ay di agad sumuko

- gregbituinjr.

Nahan ang sagot?

maasim ba ang lasa ng sinampalukang manok
paano naman yaong lasa ng sistemang bulok
matamis ba ang nalalasap ng buhay sa tuktok
o malansa't walang tapat na kasama sa rurok

mga tanong na di matanong sa buhay na ito
pagkat baka sabihing tayo'y sangkaterbang gago
subalit makatang tulad ko'y tanong nga'y ganito
na sinusuri'y buhay sa lipunan at gobyerno

isa lang akong aktibistang masikap sa buhay
nagsisipag din upang sa obrero'y magtalakay
kung ano ang kahirapan, ano ang pantay-pantay
sa lipunang ang tugon ay di pa nahahalukay

narito akong hinahagilap ang mga sagot
kahit na kadalasan ako ay nagbabantulot
mahanap ko sana, kaharap ko man ay hilakbot
upang ialay sa bayan, gaano man kalungkot

- gregbituinjr.

Isang makipot na daan itong aking tinahak

isang makipot na daan itong aking tinahak
upang ipagtanggol ang bayan at di mapahamak
upang ang aking pamilya'y di gumapang sa lusak
upang prinsipyo kong niyakap ay maging palasak

isa lamang akong hampaslupang nakikibaka
upang tuluyang mabago ang bulok na sistema
di magigiba't pinalalakas ang resistensya
at di rin manghihina basta't kasama ang masa

oorganisahin ang kasangga kong manggagawa
bilang isang uri't bilang hukbong mapagpalaya
bihira man ang tumatahak sa putikang lupa
subalit naririto't layunin ay ginagawa

sa mga tulad kong mandirigmang tibak, mabuhay
sama-sama nating diwang sosyalismo'y mapanday
upang lipunang makatao'y ating maibigay
sa mga henerasyong nawa'y pagpalaing tunay

- gregbituinjr.

Bakit natin dapat alagaan ang kalikasan

bakit natin dapat alagaan ang kalikasan
ito'y aking katanungang dapat may katugunan
hinagilap ko ang sagot sa iba't ibang bayan
hanggang nagbabagong klima'y akin nang naramdaman

ilang taon na lang daw, tataas na itong dagat
mga yelo'y matutunaw, di akalaing sukat
dagdag pa'y titindi raw ang mga bagyo't habagat
kung mangyari ito'y may paghahanda ba ang lahat

di lang simpleng mag-alaga ng bulaklak sa hardin
di lang simpleng magtanim ng prutas sa lupa natin
dapat wala nang plastik sa dagat palulutangin
dapat wala nang mga plantang coal ay susunugin

dapat itigil ng Annex I countries ang pagsunog
ng mga fossil fuel na sa mundo'y bumubugbog
pagtindi ng global warming ay nakabubulabog
dapat may gawin tayo bago pa bansa'y lumubog

di lang simpleng mag-drawing ng magandang kagubatan
di lang simpleng ipinta't itula ang kaburiran
dapat kongkreto'y gawin sa kongkretong kalagayan
magtulungan na upang iligtas ang kalikasan

- gregbituinjr.

Sanay din akong maglagare't magkayod-kalabaw

sanay din akong maglagare't magkayod-kalabaw
sa anumang gawain ay masipag araw-araw
naroon man sa gubat na madilim at mapanglaw
upang mabuhay lamang ay nagsisipag gumalaw

masipag akong obrero't inaabot ang kota
na inaambag ko'y produktibidad sa kumpanya
sa dami nilang tinutubo'y tuwang-tuwa sila
habang karampot lang ang nabibigay sa pamilya

sa araw-araw na buhay, di ako naging tamad
pag kinakailangan, aba'y gagawin ko agad
magwalis at maglaba, sinampay man ay ibilad
basta di kumplikado't ang paa ko'y nakasayad

tatamarin kang gawin pag di alam ang diskarte
sasampa ka sa bubong, aakyatin mo ang poste
walang kasanayan sa gawain, lalo na't libre
paano aayusin ang alambre ng kuryente

walang tinatamad basta klarado ang tungkulin
magsisipag kang talaga lalo't sweldo'y di bitin
walang tamad basta para sa pamilya'y gagawin
magsisipag ka basta unawa mo ang layunin

- gregbituinjr.

Payapa kong ninanamnam ang sakit ng kalamnan

payapa kong ninanamnam ang sakit ng kalamnan
matindi man ang kirot ng sikmura ko't likuran
sinanay magtiis bilang aktibistang Spartan
kaya anumang sakit ay binabalewala lang

kahit kailangang magsabi ng aray, ayoko
isa akong tibak na di dapat iskandaloso
di sisigaw kahit mahapding mahapdi na ito
kakayanin anumang sakit, mamatay man ako

kahit tortyurin ako'y di susuko sa kaaway
aksidente man ang mangyari'y di pa rin aaray
lalaki'y di iyakin, lumaking ito ang gabay
maghihilom din naman anumang sakit na taglay

anumang nangyari, sarili'y ayokong sisihin
sinanay kaming kahit masaktan ay matiisin
kung sakaling masugatan, sarili'y gagamutin
pagkat anumang pagsubok ay malalagpasan din

- gregbituinjr.