Pagpupugay sa tatlong estudyante

PAGPUPUGAY SA TATLONG ESTUDYANTE

nakakatuwang ulat na dapat ipagmalaki
sa pamagat pa lang, pupukaw na itong kaytindi
pagkat sa nasaliksik nilang "Asteriod", ang sabi
"pinangalan sa tatlong Pilipinong estudyante"

si Nadine Antonnette Obafial, na estudyante
ng kursong robotics engineering
doon sa Ateneo de Davao University

ang cosmic recognition ay kanilang natanggap
sa paggunita sa International Asteroid Day
nitong ikatatlumpu ng Hunyo, ang natuklasan
niya noong Hulyo 30, taong 2020
na Asteroid 2000 OZ31 ay kikilalaning
Asteroid 34044 Obafial

ang Asteroid 34047 ay magiging Asteroid
34047 Gloria bilang parangal kay
Rubeliene Chezka Fernandez Gloria

ang Asteroid 34049 naman ay magiging
Asteroid Myrelleangela
bilang parangal kay Myrelle Angela Colas

inukit na nila ang pangalan sa kasaysayan
lalo't sa atronomiya nilang pinag-aralan
at sa kanilang tatlo'y taospusong pagpupugay
pagkat estudyante pa sila'y kinilalang tunay

- gregoriovbituinjr.
07.15.2024

* tula batay sa ulat sa pahayagang Abante, Hulyo 15, 2024, pahina 8

Ang sining ng digma

ANG SINING NG DIGMA

may aklat akong Art of War ni Sun Tzu

pati Book of Five Rings ni Miyamoto

Musashi, ang On War in Karl Von Clauswitz

at may koleksyon  din ng mga tula

noong World War One, sadyang binasa ko

pati na ang Limang Silahis ni Mao

at ngayon, akin pang naaalala

ang tatlong panuntunang disiplina

pati na walong punto ng atensyon

bawat tibak na Spartan ay alam

lalo't marahas ang mga kalaban

na mapang-api't mapagsamantala

habang patuloy ang pakikibaka

habang makauring misyon ang tangan

- gregoriovbituinjr.

07.14.2024

* larawan mula sa app game na Word Connect

Bawang juice

BAWANG JUICE

ramdam kong para bang nilalagnat

anong lamig kasi't naghabagat

dama ng katawan ko'y kaybigat

kaya nag-water therapy agad

uminom ng mainit na tubig

nang katawan pa'y nangangaligkig

di ko maitaas itong bisig

subalit kaya ko pang tumindig

ginayat ko'y sangkumpol na bawang

at sa tubig ay pinakuluan

ininom iyon nang maligamgam

guminhawa na ang pakiramdam

para bagang aswang iyang lagnat

na nilagang bawang ang katapat

noong bata pa'y tinurong sukat

ni ama, marami pong salamat!

- gregoriovbituinjr.

07.13.2024    

Scotch tape, timbang butas at kamatis

SCOTCH TAPE, TIMBANG BUTAS AT KAMATIS

madalas nating nakikita ang di hinahanap

na pag kailangan naman natin ay di makita

buong kabahayan ay hahalughugin mong ganap

pag di agad makita, ramdam mo'y maiirita

tulad ng scotch tape na pinatungan ng kamatis

upang balutan ng scotch tape ang butas na timba

nasa taas lang pala ng ref ako'y naiinis

sa loob ng isang oras, nakita ko ring sadya

imbes na bumili ng bagong timba sa palengke

ay nilagyan ko ng scotch tape upang magamit pa

kaya ginawa ko ang nalalaman kong diskarte

ngayon, nalabhan ko na ang sangkaterbang labada

maging matiyaga sa paghahanap, ani nanay

at nagawa ko rin ang anumang gagawin dapat

huwag maiirita't mahahanap din ang pakay

sa scotch tape at sa kamatis, maraming salamat

- gregoriovbituinjr.

07.13.2024

Salitang nabuo sa HOLIDAY

SALITANG NABUO SA HOLIDAY

sa kabila ng laksang gawain

larong Word Connect pa'y lalaruin

ito'y pinakapahinga na rin

at ngayon, may di kayang sagutin

di ko nabuo't nasagot ang app

na Word Connect, di ko na magagap

ang isa pang salita, kayhirap

napatunganga na lang sa ulap

kung Tagalog kaya ang gamitin

sa salitang HOLIDAY buuin

ano-anong salita, alamin

ito ang napagtripan kong gawin

sa HOLIDAY, salitang nabuo:

LAHI, LIHA, HILA, HILO, LAHO

DAHIL, DALOY, DAYO, DALO, HALO

DALI, DILA, ALID, AHOD, LAYO

ALOP, AYAP, AYOP, marami pa

LIDO, LIYO, ngalang HILDA, YODA

katuwaan man, ang mahalaga

nalilibang kahit na abala

- gregoriovbituinjr.

07.13.2024

* ALID - manipis na manipis, payat na payat, mula sa UP Diksiyonaryong Filipino (UPDF), p.32

* AHOD - salitang medikal, kalmot o marka ng kagat ng hayop sa balat ng tao, UPDF, p.21

* ALOP - marumihan o mamantsahan, UPDF, p.40

* AYAP - uri ng sitaw na higit na maikli ang bunga at masapal, UPDF, P.94

* AYOP - alipusta, UPDF, p.95

*LIDO - sa Ifugao, sumbrero o putong na higit na malanday sa hallidung, UPDF, p.694

Madaling araw

MADALING ARAW

saklot pa ng dilim ang paligid

nang magising akong nangingilid

ang luha, animo'y may naghatid

ng balitang dapat kong mabatid

dama kong aking pinagsanggalang

ang buhay laban sa mapanlamang

na sa akin ay biglang humarang

batid kong ito'y panaginip lang

tiningnan ko kung sara ang pinto

nakaamoy ako ng mabaho

narinig ko pa'y mahinang tulo

na maya-maya'y biglang naglaho

di pa dapat ako kinakaon

ni Kamatayang mayroong misyon

nais ko pang gampanan ang layon

isang makauring rebolusyon

ayokong sa sakit ay maratay

buti kung bala'y napos ng buhay

nais ko pang rebo'y magtagumpay

na mata ko ang makasisilay

- gregoriovbituinjr.

07.13.2024

Platitong hugis dahon

PLATITONG HUGIS DAHON

napa-Wow sa platitong nabili ni misis

sa isang palengkeng binilhan din ng walis

habang ako nama'y kumakain ng mais

aba'y tingni, anong ganda't dahon ang hugis

marahil gumawa'y environmentalista

o ito'y pakulo lang ng negosyo nila

subalit anumang dahilan ang makita

hugis ng platito'y isa nang paalala

pangalagaan natin ang kapaligiran

lalo't mga magsasakang nahihirapan

upang pakainin ang buong daigdigan

kung walang magsasaka ay walang palayan

kaya salamat sa platitong hugis dahon

di lang siya platito kundi isang misyon

tungkol sa bigas, puno, prutas, klima't nayon

na dapat batid natin bawat isyu niyon

- gregoriovbituinjr.

07.12.2024

Yanga at kapad

YANGA AT KAPAD

mga salita itong di ko alam

na nabatid lang sa palaisipan

mga salitang dagdag-kaalaman

sa kagaya kong tagakalunsuran

salitang marahil lalawiganin

kaya kaytagal kung aking isipin

buti na lang, alam ko ang gagawin

upang tamang sagot ay makuha rin

pag sa Pahalang, di batid ang sagot

Pababa muna'y sagutang malugod

krosword ay aliwang di mababagot

tasahan lang pag lapis mo'y napudpod

masetera o PASO pala'y YANGA

at ang ANGKOP naman ay KAPAD pala

sa isang diksyunaryo ko nakita

kung anong kahulugan ng dalawa

- gregoriovbituinjr.

07.12.2024

* krosword mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Marso 31, 2024, p.10

* 17 Pahalang: Paso - YANGA; 19 Pahalang: Angkop - KAPAD

* yanga - masetera, UP Diksiyonaryong Filipino (UPDF), p.1343

* masetera - maliit na paso, UPDF, p. 766

* kapad - angkop o marapat sa isang gawain, UPDF, p.574

Pagbabasa ng pocketbook

PAGBABASA NG POCKETBOOKS

sa lumang bookstore sa sulok-sulok

nabili'y mumurahing pocketbook

serye'y binabasa't inaarok

bago ako dalawin ng antok

kinakatha ko'y maikling kwento

para sa Taliba naming dyaryo

kaya pocketbook binabasa ko

nobela'y tutunghayang totoo

inaaral ko'y pagnonobela

bago iyon, magkwentista muna

pagkat pangarap ko ring talaga

ang maging awtor at nobelista

kung may pocketbook kayo sa bahay

na nais na ninyong ipamigay

bago iyan kalugdan ng anay

sa akin na lang ninyo ialay

pangako, nobela'y kakathain

kaya pocketbook ay babasahin

estilo ng akda'y aaralin

upang nobela'y malikha ko rin

- gregoriovbituinjr.

07.12.2024

Sinong pipigil?

SINONG PIPIGIL?

kung walang nagbabasa sa akin

sinong sa pagtula ko'y pipigil

ang bawat isyu ay papaksain

tutula ako ng walang tigil

nais ni amang ako'y mag-aral

ng inhinyero sa pamantasan

nais ko namang tula'y maaral

upang maging makata ng bayan

nais ni inang ako'y magtapos

at itayo'y sariling negosyo

ngunit iba'y ginawa kong lubos

ang tumulong sa dukha't obrero

pag pinatula ako sa rali

entablado ko na'y ang lansangan

makata man, ako'y nagsisilbi

sa api't pinagsamantalahan

- gregoriovbituinjr.

07.12.2024

4 na salitang may 11 titik sa parisukat

4 NA SALITANG MAY 11 TITIK SA PARISUKAT

KAPARARAKAN

DALA-DALAHAN

KASALUKUYAN

KATALINUHAN

nakita ko kaagad ang ganda ng parisukat

na isasagot na salita'y nagsala-salabat

nagkakaugnayan sila't madaling madalumat

bagamat sa pagtugon ay sadyang napakaingat

Siyam Pahalang: Pakinabang ay KAPARARAKAN

sa Tatlumpu't Apat ay: Abastos - DALA-DALAHAN

Una Pababa: Ang ngayon nama'y KASALUKUYAN

Walo Pababa: Karunungan ay KATALINUHAN

madalas pag ganito ang krosword, nakalulugod

sa maghapong trabaho'y nakakatanggal ng pagod

animo mula ulo't kalamnan ko'y hinahagod

kahit ako'y parang kalabaw na kayod ng kayod

maraming salamat sa dinulot nitong ginhawa

kaya nakakapahinga ang katawan ko't diwa

- gregoriovbituinjr.

07.12.2024

* krosword mula sa pahayagang Abante Tonite, Hulyo 10, 2024, p.7

Di na lang antas-dalo

DI NA LANG ANTAS-DALO

tapos na ako sa panahong antas-dalo

di tayo flower base lang, aking napagtanto

sa anumang pagkilos na kasama tayo

di maaaring nakatunganga lang ako

may isang rali na ako'y nabugbog naman

isang kakilala ang ako'y pinayuhan

ang sabi niya, "huwag ka kasi sa front line!"

ano ako, tuod? doon lang sa likuran?

di tayo dumadalo upang pamparami

kundi tiyaking naroon tayong may silbi

sa samahan, bayan, ngunit di pahuhuli

nais ko'y may tangan laging plakard sa rali

ayokong dadalo lang at nakatunganga

na sa isyu't usapin ay natutulala

kung may matututunan ay pupuntang sadya

upang pagtingin sa isyu'y maisadiwa

minsan, sa mga forum naiimbitahan

ayos lang dumalo't may napag-aaralan

ngunit ngayon, ayokong antas-dalo na lang

kundi may naiaambag sa talakayan

noong kabataan ko'y antas-dalo lagi

nabatid na trapo'y di dapat manatili

kaya nais kong tumulong upang magwagi

ang dukha't manggagawa sa laban ng uri

- gregoriovbituinjr.

07.11.2024

Agariko - pinulbos na kabute

AGARIKO - PINULBOS NA KABUTE

tanong: Siyam Pababa - Kabute pinulbos

aba, ewan ko, ang krosword muna'y tinapos

palaisipan muna'y sinagutang lubos

agariko pala ang kabuteng pinulbos

anang U.P. Diksiyonaryong Filipino

salitang Botanikal at Medikal ito

binebenta bilang gamot ang agariko

pumunta kang botika kung nais mo nito

ang agariko ba'y para ring penicillin?

na sa sugat ng isang tao'y bubudburin?

o ito'y ginawang tabletang iinumin?

o kaya'y kapsula itong dapat lunukin?

may nagsasabing sa tumor ito'y panlaban

pati sa cancer, heart disease, diabetes man

pampatibay ng immune system at katawan

ngunit wala pa raw syentipikong batayan

- gregoriovbituinjr.

07.11.2024

* krosword mula sa pahayagang Abante Tonite, Hulyo 8, 2024, pahina 7

* agariko - Botanikal, Medikal: kabute na pinulbos at ipinagbibili sa botika bilang gamot, mula sa U.P. Diksiyonaryong Filipino, pahina 17

* ilang nasaliksik na datos:

- https://www.tagalog.com/dictionary/agariko 

- https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-1165/agaricus-mushroom 

Bilyones na pondo para sa klima

BILYONES NA PONDO PARA SA KLIMA

aba'y pitongdaan walumpu't tatlong bilyong piso

na pala ang nakuhang suporta ng ating bansa

mula tatlumpu't isang development partners nito

na para raw sa climate change action plan, aba'y di nga?

may dalawampu't tatlong proyektong pangtransportasyon

National Adaptation Plan, kaygagandang salita

nariyan pa'y Nationally Determined Contribution

Implementation Plan, batid kaya ito ng madla?

siyamnapu't apat ang proyektong inisyatiba

para sa gawaing pangklima habang iba naman

ay mula raw sa pautang, pautang? aba, aba?

anong masasabi rito ng ating mamamayan?

anong tingin dito ng Freedom from Debt Coalition?

sa bilyon-bilyong pautang ba'y anong analysis?

di na ba makukwestyon kahit suportang donasyon?

anong tingin ng Philippine Movement for Climate Justice?

pabahay ng mga na-Yolanda'y kasama kaya?

sa climate emergency ba pondong ito na'y sagot?

bakit climate emergency'y di ideklarang sadya?

nawa'y pondo'y di maibulsa ng mga kurakot!

- gregoriovbituinjr.

07.11.2024

* ulat mula sa pahayagang Abante Tonite, Hulyo 9, 2024, pahina 3

Suhol

SUHOL

pagsaludo sa taong di tumatanggap ng suhol

kung may akusasyon, sarili'y dapat ipagtanggol

matuwid magsalita, di nagkakabulol-bulol

lalo na't nasa kapangyarihan, may nanunulsol

ibig sabihin, may pabor kapalit ng salapi

dapat usisain lalo't bansa'y naduduhagi

ang akusasyon ng suhol ay dapat lang masuri

dahil pagkatao na'y may bahid pag di napawi

anong patunay ng nagbibintang sa akusasyon?

paano naman ba pasisinungalingan iyon?

lalo't sa susunod na taon na'y mid-term election

paninira ng kredibilidad ba'y nilalayon?

sino bang iuupo sa Senado at Kongreso?

o Mababang Kapulungan, sinong ipapanalo?

pag ahensya'y gumalaw dahil nasuhulan ito

aba'y kawawa naman ang totoong ibinoto!

may patas bang halalan pag may ganyang pag-uulat?

na dapat nating subaybayan baka makulimbat

ang boto ng masa't kandidato nila'y masilat

ah, buong katotohanan sana nga'y mabulatlat

- gregoriovbituinjr.

07.11.2024

* ulat ay headline sa pahayagang Abante, Hulyo 10, 2024

* suhol - pagbibigay ng salapi o anumang bagay sa maykapangyarihan kapalit ang anumang pabor, mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 1179

Ulog - Walang taong bayan sa isang lugar

ULOG - WALANG TAONG BAYAN SA ISANG LUGAR

may isang awit noong narinig ko nang bata pa

liriko: "Wala nang tao sa Santa Filomena"

sa krosword, awiting iyon ay aking naalala

Apat Pababa: Walang taong bayan, ano nga ba?

di ko alam ang tamang sagot, diwa ko'y kinapos

animo isip ko'y nilalatigo't inuulos

sinagot ang Pababa't Pahalang hanggang matapos

lumabas na sagot ay ULOG, ako'y nakaraos

tiningnan ang kahulugan sa talahuluganan

kung bakit salitang ULOG ay "walang taong bayan"

naroon: "pag-alis sa pook dahil sa digmaan..."

nilisan ng mga bakwit ang kanilang tahanan

tila istorya ng Santa Filomena ang ulog

tulad sa Marawi, buong bayan ay nabulabog

baka kabahayan at kabuhayan pa'y sinunog

dahil sa digma, pook nila'y talagang nadurog

ah, naalala ko lamang ang nasabing awitin

mga bakwit ba sa lugar nila'y nakauwi rin?

may kapayapaan na ba sa bayan nila't natin?

upang ulog ay di na larawang dapat sapitin?

- gregoriovbituinjr.

07.10.2024

* krosword mula sa Abante Tonite, Hulyo 9, 2024, p.7

* ulog - 3. Sinaunang Tagalog, pag-alis o pagkawala ng mga naninirahan sa isang pook dahil sa digmaan, salot, at katulad, mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, p.1299

O, sinta ko

O, SINTA KO

sa nag-iisa kong mutya

ng pag-ibig, puso't diwa

kitang dalawa'y sumumpa

magsasamang walang hangga

anong aking ihahandog

kung walang yamang niluhog

kundi katapatan, irog

hanggang araw ko'y lumubog

- gregoriovbituinjr.

07.10.2024

Pusang uhaw

PUSANG UHAW

alaga'y pansin kong sinisinok

na tila may kung anong nalunok

marahil ay di nakakainom

matapos na malutas ang gutom

sa lababo'y may tubig sa batya

kaya sumampa na si alaga

doon siya uminom, natighaw

ang dama niyang sinok at uhaw

sadyang mahirap na maramdaman

pusa'y sinisinok, o ako man

tulad ng mga uhaw na dukha

uhaw sa hustisyang di makapa

kailangan talaga ng tubig

upang lalamunan ay madilig

tubig man pag nasumpungang tunay

mahalaga nang pandugtong-buhay

- gregoriovbituinjr.

07.10.2024

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://fb.watch/te0kJX995j/ 

Amor Fati

AMOR FATI

imbes mainis akong naipit sa trapik

dinadaan ko na lang sa tula ang lintik

imbes mainis sa naririnig kong hibik

dinggin ko na lang baka may kwentong matitik

ayokong umangal kung walang mangyayari

aangal lamang kung mayroong masasabi

kung may problema man ako'y di magbibigti

kundi hahanapin anong tamang diskarte

di mo mababago ang salot na sistema

sa akin ay sabi nitong kapitalista

ayos lang, basta tuloy ang pakikibaka

upang makamit ang panlipunang hustisya

akala yata niya ako'y matitinag

ang prinsipyong yakap ko'y di niya natibag

silang sa pagkamakatao'y lumalabag

kaya daigdig na ito'y di mapanatag

makiayon lang sakaling tayo'y nahulog

sa kanal man o sa puso ng iniirog

mabuting batid mo ang lipad na kaytayog

o kaya'y sa putikan ay biglang nalubog

- gregoriovbituinjr.

07.09.2024

* amor fati - salitang Latin sa "tanggap ang tinadhana (to love one’s fate)"

* memento mori - Latin sa "lahat tayo'y mamamatay"

Sinabawang tahong

SINABAWANG TAHONG

binibilang kaya ng nagtitinda

ilang tahong ang binibigay niya

sa bumili? sa bahay binilang ko

ang nabiling tahong ay labimpito

marahil di niya binilang lahat

kundi dinadaan na lang sa sukat

sa pinaglagyang platitong malukong

ganyan ko nakita ang kanyang dunong

labinglima o labing-anim dati

ngayon ay labimpito na ang dami

tahong na binibili ko pag Lunes

wala kahapon, meron ngayong Martes

isa ito sa paboritong ulam

na sa aking panlasa'y kaylinamnam

sa halaga nitong sisenta pesos

ay nabusog na ako't nakaraos

- gregoriovbituinjr.

07.09.2024

Level 6666 sa Word Connect

LEVEL 6666 SA WORD CONNECT

sa paglalaro ng app na Word Connect

sumapit na sa level six-six-six-six

animo ako'y di na naghihilik

upang maabot ang numerong lintik

pambihirang pagkakataon ito

aba'y apat na anim ang numero

ilang buwan ko bang binuno ito

o marahil dalawang taon kamo

aba'y isa na itong katibayan

na Word Connect ay kinagigiliwan

na nilalaro'y talasalitaan

bagamat hindi talahuluganan

ako nama'y hindi mapamahiin

na hinahanap ang ibig sabihin

ng six-six-six-six, ng apat na anim

kundi ito'y laro lamang sa akin

anu-anong salitang makukuha

sa isang salitang nilatag nila

sa garapata nga ay sangkaterba

ga, gara, garapa, at garapata

- gregoriovbituinjr.

07.08.2024

Tulaan sa pahayagang Bulgar

TULAAN SA PAHAYAGANG BULGAR

may tulaan sa Bulgar / ngayon ay nakita ko

santula'y nalathala, / magpasa kaya tayo?

O, kaysarap magbasa / pag may tula na rito

sadyang kagigiliwan, / ano sa palagay mo?

o makatang M.V. ba'y / staff ng pahayagan?

wala kasing anunsyong / magpasa ng hayagan

ano bang mawawala / kung hindi susubukan?

na bukod sa Liwayway, / Bulgar pa'y naririyan

subalit mag-ingat din, / buting magtanong muna

kung malalathala ba / ang tulang ipinasa

ano bang tulang pasok / sa kanilang panlasa

di pala malathala / tayo'y asa ng asa

ako nga'y naghahanap / ng dyaryong susulatan

kung di man maging staff / ay may mapagpasahan

kaya tulaang ito'y / akin kayang subukan

baka abang makata'y / dito dalhing tuluyan

- gregoriovbituinjr.

07.08.2024

* larawan mula sa pahayagang Bulgar, Hulyo 8, 2024, p.5

Tipanan

TIPANAN

deyt namin ni misis dahil anib

ng aming kasal, muling nagsanib

ang aming pusong talagang tigib

ng pagmamahal sa isang liblib

na milktea-han sa pusod ng lungsod

sa tambayang wala namang bakod

animo puso ko'y hinahagod

sa deyt na itong nakalulugod

ako ang taya sa Buy 1 Take 1

na milk tea kahit mumurahin man

ang halaga nitong pinagbilhan

kami'y napuno ng kagalakan

ito'y anibersaryong kaysaya

na sentro'y pag-ibig at pag-asa

- gregoriovbituinjr.

07.07.2024

Sa anibersaryo ng kasal at ng Katipunan

SA ANIBERSARYO NG KASAL AT NG KATIPUNAN

Hulyo Pito, anim na taon nang nakararaan

nang ikatlong kasal nami'y ganapin sa simbahan

doon sa Nasugbu, sa Batangas na lalawigan

na isinabay sa pagkatatag ng Katipunan

una naming kasal ay mass wedding sa Tanay, Rizal

kung saan limampu't siyam na pares ang kinasal

habang ikalawa'y sa tribung Igorot na ritwal

sa Nasugbu rin, sa bisperas ng ikatlong kasal

isa pang kasal na balak ay kasal sa Kartilya

ng Katipunan, na sa kasalan ang plano pala

ay mass wedding ng nagsasabuhay na ng Kartilya

ito'y pangarap na dapat paghandaan talaga

nawa'y magpatuloy ang pagsasama't pagniniig

nitong dalawang pusong pinatibay ng pag-ibig

sa ngalan ng Kartilya ng Katipunan, titindig

kaming maging malaya't sa dayo'y di palulupig

- gregoriovbituinjr.

07.07.2024

* litrato mula sa mass wedding sa Tanay, Rizal, 02.14.2018

Baguio Midland Courier

BAGUIO MIDLAND COURIER

nang nasa La Trinidad pa kami ni misis

Baguio Midland Courier ang hilig kong bilhin

kaya nakalulungkot ang kanyang pag-alis

di ko man lang nabili ang huli niyang print

pagkat kami'y nasa Cubao na nakatira

dahil sa trabaho, at dito, ang dyaryo ko'y

iyang Bulgar, Inquirer, Abante't iba pa

imbes yosi't alak, dyaryo ang aking bisyo

sa may tapat ng palengke ng La Trinidad

ay may tindahan ng dyaryong madalas bilhan

O, Baguio Midland Courier, kami'y mapalad

nakilala ka't mahusay na pahayagan

sa iyong mahigit pitumpu't pitong taon

ng pag-iral, sa kasaysayan na'y may ambag

na nagpapatunay ng iyong dedikasyon

sa bayan at sa iyong prinsipyong kaytatag

minsan, nababasa ko'y di lamang balita

kundi kultura, bagamat sa wikang Ingles

masasabi ko'y salamat nang walang hangga

pag-inog mo sa aming puso nagkahugis

- gregoriovbituinjr.

07.07.2024

* litrato mula sa google

* ulat ng Philippine Star: Baguio Midland Courier to shut down after 77 years

* ulat mula sa kawing na: https://www.philstar.com/nation/2024/06/30/2366678/baguio-midland-courier-shut-down-after-77-years

Pagbebenta ng lupa sa mga dayuhan?

PAGBEBENTA NG LUPA SA MGA DAYUHAN?

sa ChaCha nga kaya ito'y ating tinututulan

dahil edukasyon, masmidya, pati kalupaan

nitong ating bansa'y pinaplanong gagawin naman

na sandaang porsyentong pag-aari ng dayuhan

subalit masa'y mayroong bagong katatakutan

ang pagbebenta umano ng lupa sa Palawan

at ibang lalawigan na bumibili'y dayuhan!

tanong natin, aling banyaga ang napagbibilhan?

inuupahan at binibili raw ay palayan

banggit sa ulat ang Nueva Ecija't Palawan

magsasaka'y natutuwa't sila'y nababayaran

ngunit seguridad sa pagkain ang tatamaan

uupahan muna'y isang ektarya ng palayan

sa presyong walumpu hanggang sandaang libo naman

ngunit simula lang ito, bibilhin kalaunan

makokontrol na nila anong itatanim diyan

ngayon nga, maraming iskwater sa sariling bayan

ay ibebenta pa ang lupa sa mga dayuhan

marapat lang isyung ito'y ating masubaybayan

bago pa tayo'y wala nang lupa't bansang matirhan

- gregoriovbituinjr.

07.06.2024

* ulat mula sa pahayagang Tempo, Hunyo 30, 2024, p.1 at 2

Pananghalian ng mga alaga

PANANGHALIAN NG MGA ALAGA

hinandaan ko pa sila sa plato

ng tira namin sa pananghalian

at pagkuha'y nilagay sa semento

aba'y ayaw pala nila sa pinggan

marahil dahil sila'y pusang gala

na sa sementong sahig kumakain

o dahil sanay manghuli ng daga

na kung saang sulok pa lalapangin

ulo't tinik ng isda'y iniipon

bituka't hasang pa'y iniluluto

nang may mapakain sa mga iyon

nang di sila magutom at maglaho

buti't may pusang inaalagaan

na pinanganak sa loob ng bahay

habang kapatid nila'y di malaman

kung nasaan na't ano na ang buhay

naramdaman ko ring nag-aalala

pag alaga'y di ko agad matanaw

nakakatuwa pag sila'y nakita

lalo't marinig ang kanilang ngiyaw

- gregoriovbituinjr.

07.06.2024

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://fb.watch/t8zBP5I5RY/ 

Tanyag na ang Women's Volleyball

TANYAG NA ANG WOMEN'S VOLLEYBALL

tanyag ang Women's Volleyball sa Pilipinas

mula nang makatansong medalya ang Alas

na nang sumabak sila'y pinanood ko na

ang bidyo ng laban nilang balibolista

di ko napanood ang laro ni Alyssa

ngunit nanood dahil kina Sisi't Jia

anong tindi ng cheering sa kanilang laro

lalo't banyaga ang kanilang nakatagpo

aba'y bronze medal pa ang kanilang nakamit

husay na pinanood kong paulit-ulit

sa Alas Pilipinas, mabuhay! Mabuhay!

kami sa inyo'y taasnoong nagpupugay!

ang inyong paglalaro'y galingan pa ninyo!

at tiyak buong bansa kayo'y suportado

- gregoriovbituinjr.

07.06.2024

* batay sa ulat sa pahayagang Bulgar, Hulyo 2, 2024, pahina 12

Kamatis na'y sampung piso isa

KAMATIS NA'Y SAMPUNG PISO ISA

nagpunta akong palengke kanina

sampung piso pa rin apat na okra

tatlong kamatis ay trenta pesos na

naku, sampung piso na bawat isa!

talbos ng kamote'y sampung piso rin

bente pesos ang sibuyas na anim

tatlong kumpol na bawang ay gayundin

ngunit kamatis, kaymahal nang bilhin

maggulay muna't tigil na sa karne

ang naiisip papuntang palengke

sapagkat pagtitipid ang diskarte

ngunit kaymahal din ng gulay dine

binili ko muna'y inuming buko

nang kumalma sa mataas na presyo

- gregoriovbituinjr.

07.06.2024

Ang esensya ng buhay

ANG ESENSYA NG BUHAY

anong esensya ng buhay? / bakit ako aktibista?

ang pagpapayaman nga ba / sa buhay itong esensya?

maging makapangyarihan / sa bansa't sa pulitika?

esensya na ba ng buhay / pag marami ka nang pera?

ako'y naging aktibistang / may prinsipyong tinataglay

sapagkat sa nangyayari / sa mundo'y di mapalagay

adhika kong makatulong / sa nahihirapang tunay

sa ganyan ko nakikita / ang esensya ko sa buhay

kahit gaano karami / ang yaman ko't pag-aari

kung nakuha ko lang ito / sa paggawa ng tiwali

sinayang ko ang buhay kong / sira ang dangal o puri

na nabubuhay sa mali't / sa tanang pagkukunwari

aanhin kong nakatira / sa mansyon man o palasyo

kung kapwa ko maralita'y / hinahamak pa ring todo

kung kapwa ko manggagawa'y / lagi nang iniinsulto

habang wala akong kibo / na dapat kumibo ako

ako'y pipikit na lang bang / marami'y kinakawawa

alam kong may inaapi 'y / di na lang magsasalita

anong klaseng tao ako / na kapwa'y binalewala

di ako paparis diyan / sa mga tuso't kuhila

kaya ako aktibista / dahil dito ko nagagap

ang esensya nitong buhay / at sa lipunang pangarap

may pagkakapantay-pantay, / bawat isa'y lumilingap

na tumutulong sa kapwa / at di lilo't mapagpanggap

subalit di kawanggawa / ang adhika kong pagtulong

kundi bulok na sistema'y / nagkakaisang ibaon

sa hukay ng mga gutom / at sama-samang ituon

ang lakas sa pagtatayo / ng lipunang sinusulong

- gregoriovbituinjr.

07.05.2024

Bawal ang bastos

BAWAL ANG BASTOS

sa nasakyan kong minibus, tawag ay ejeep

ay may paskil doong sabi'y "Bawal ang Bastos"

na mga mata ko'y agad iyong nahagip

buti't bago bumaba'y nakunan kong lubos

halos ilang segundo lamang ang pagitan

bago bumaba ako'y nakapaglitrato

kundi iyon ay mawawala nang lubusan

sa aking diwa, buti't agad nakunan ko

pagkat kayganda ng nasabing panawagan

nang mapatimo iyon sa diwa ng masa

nang mapatino ang mga manyak at bastos

na ang gawain pala nila'y may parusa

"Bawal Bastos Law" ay ganap nang sinabatas

sa hubog ng babae'y bawal nang tumitig

o tsansingan sila'y isa nang pandarahas

sa nasabing batas, bastos na'y inuusig

- gregoriovbituinjr.

07.05.2024

* Ang RA 11313 o "Safe Spaces Act" ay tinatawag ding "Bawal Bastos Law"

Ang tatak sa poloshirt

ANG TATAK SA POLOSHIRT

"Nagkakaisang Lakas"

ay "Tagumpay ng Lahat!"

sa poloshirt ay tatak

ito'y nakagaganyak

upang ako'y kumilos

kahit madalas kapos

sa buhay na hikahos

naghahandang makalos

ang bulok na sistema

habang inaasam na'y

panlipunang hustisya

para sa aping masa

gabay na't inspirasyon

sa pagkilos ko't layon

ang natatak na iyon

upang tupdin ang misyon

- gregoriovbituinjr.

07.05.2024

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos tungong Mendiola, 06.12.24

Inadobong tulingan

INADOBONG TULINGAN

santumpok na tulingan ang aking binili

anim na piraso presyo'y sandaang piso

tatlong piraso muna'y niluto ko dini

pagdating sa bahay ay aking inadobo

wala kasing katas ng niyog at kalamyas

toyo, suka, bawang, sibuyas lang narito

at ako'y nagsaing na ng sangkilong bigas

habang inadobong tulingan na'y tinimpla

tiyak malasa kahit walang panghimagas

isinama ko pati hasang at bituka

sa pagluluto upang may maipakain

sa nariritong pusang alaga tuwina

magkasalo kami ni misis sa pagkain

anong sarap ng niluto ko, kanyang sabi

at di nakakasawa ang inulam namin

- gregoriovbituinjr.

07.04.2024

Kung tabak ang salita

KUNG TABAK ANG SALITA

kung tabak ang salita, nakasusugat ng puso

nakahihiwa ng diwa, kutis ay magdurugo

sa tabak na salita'y dama agad ang siphayo

di mo na mabatid kung tatango ka o tutungo

saan ka patutungo pag ganito'y maramdaman

marami'y di kinaya, ngayon ay nasa piitan

dinaan sa init ng ulo imbes pag-usapan

ang mga suliraning kinaharap kalaunan

huwag nating hayaang ang salita'y maging tabak

na sa ating katauhan ay nakapanyuyurak

huwag rin nating hayaang salita'y mapanghamak

ng kapwa dukha't pagagapangin tayo sa lusak

nawa'y lagi tayong mag-ingat sa pananalita

upang di tumagos iyang tabak sa puso't diwa

pag-usapan ang problema upang di maging hidwa

pagrespeto sa kapwa'y pairalin nating sadya

- gregoriovbituinjr.

07.04.2024

* litrato mula sa app game na Word Connect

Hinagpis ng masa

HINAGPIS NG MASA

madalas, ang masa'y naghihinagpis

sa maraming problemang tinitiis

bahay ng maralita'y inaalis

buhay ng manggagawa'y tinitiris

paghihinagpis ba'y palaisipan

dukha'y laksa't mayaman ay iilan

kayraming hirap at pinahirapan

ng sistemang tadtad sa kabulukan

ang malupit at mapagsamantala

ay dapat lamang talunin ng masa

lalo't elitista't kapitalista

ang yumuyurak sa dignidad nila

ah, di tayo dapat maghinanakit

sa mga trapo't burgesyang kaylupit

sa masa, halinang magmalasakit

upang karapatan nila'y igiit

halina't magpatuloy sa pagkilos

at maghanda sa pakikipagtuos

sa mga sakim at mapambusabos

upang sistemang bulok na'y matapos

- gregoriovbituinjr.

07.03.2024

Sapaw na okra

SAPAW NA OKRA

payak na pananghalian

sapaw na okra na naman

ay, mura lang kasi iyan

sangtali'y sampung piso lang

kamatis na paborito

ay nagmahal na ang presyo

bente ang tatlong piraso

higit sandaan ang kilo

kaya ngayon, okra muna

gulay itong mahalaga

mayroon nang bitamina

ay sadyang pampalusog pa

pangkontrol ng diabetes

at sa asukal na labis

panlaban din sa heart disease

pampaganda rin ng kutis

ganado akong kumain

pag ito ang uulamin

isapaw lang sa sinaing

hanggang mainin ang kanin

- gregoriovbituinjr.

07.03.2024

Pinaghalawan ng ilang datos:

* https://www.prutaslokal.com/blog/148-benepisyo-sa-kalusugan-ng-okra-lady-fingers 

* https://www.facebook.com/StJudeMCDC/posts/ang-okra-ay-kilala-sa-pagkakaroon-ng-mataas-na-bitamina-c-k-folate-at-iba-pang-m/6835509679905726/ 

* https://www.facebook.com/naturesrules/photos/a.628111037636661/1410033172777773/?type=3&locale=hi_IN 

Tinatago ang suspek sa krimen?

TINATAGO ANG SUSPEK SA KRIMEN?

anong klaseng dating pangulo ito't tinatago

ang isang suspek sa krimen na animo'y naglaho

suspek ay pastor na ginamit daw ang relihiyon

upang mga babae'y maging biktima rin niyon

bakit dating pangulo'y itinatago ang takas

na pinaghahanap ng U.S. at ng ating batas

siya pang dating pangulo't isang abogado pa

ang nagiging dahilan ng kawalan ng hustisya

baka ituring na accomplice ang dating pangulo

pagkat alam na niya'y ginagawa pang sekreto

di ba't pambababoy sa batas ang kanyang ginawa

na tila palabas na kanyang ikinatutuwa

ang sinuman ay di dapat batas ay gawing kengkoy

na batas ng bansa'y basta lang nila binababoy

dapat ipakitang ang batas talaga'y may ngipin

dakpin na yaong nagtatago ng suspek sa krimen

- gregoriovbituinjr.

07.02.2024

Pinagbatayan ng ulat:

* pahayagang Bulgar, Hulyo 2, 2024, Headline at pahina 2

* https://www.fbi.gov/wanted/human-trafficking/apollo-carreon-quiboloy

* https://newsinfo.inquirer.net/1920642/quiboloy-case-now-in-court-no-bail-recommended-for-his-freedom

Kayraming paskil ng gas

KAYRAMING PASKIL NG GAS

kayraming paskil ng gas sa bahay

pitong iba't iba silang tunay

talagang nag-ikot ang naglagay

kaysipag nilang maghanapbuhay

magdikit nito'y trabaho na rin

upang komunidad ay ikutin

upang masa'y di na hahanapin

kung saan tangke ng gas bibilhin

babasahin lang ang patalastas

makakaorder na sila ng gas

magigisa na'y bawang, sibuyas

makakapagluto rin ng bigas

tila namahagi ng polyeto

ang mga magkaribal na ito

sadyang ipinakalat sa tao

upang tangkilikin ang negosyo

sa init ng araw nagpapagod

upang magdikit at ipamudmod

ang negosyong itinataguyod

sapat kaya ang kanilang sahod?

- gregoriovbituinjr.

07.02.2024

Ang labandero

ANG LABANDERO

pag tambak na ang labada

gawain ko ang maglaba

damit ng anak, asawa,

damit ng buong pamilya

Perla ang gamit kong sabon

at wala nang Ajax ngayon

kaya tungkulin ko't layon

labhan ang suot kahapon

kukusutin ko ang kwelyo

ang kilikili't pundiyo

palo-palo pa'y gamit ko

nang malinisang totoo

mga suot kong pangrali

damit din ng estudyante

at ng asawang kaybuti

ay lalabhan kong maigi

ako'y isang labandero

eh, ano, lalaki ako

tulong na sa pamilya ko

lahat ng gawaing ito

nang walang tambak na damit

na suot paulit-ulit

labhan upang may magamit

sa pupuntahang malimit

- gregoriovbituinjr.

07.01.2024

Pusong uhaw, pusang uhaw

PUSONG UHAW, PUSANG UHAW

minsan, uhaw ang ating puso sa pag-ibig

hanap ang giliw upang kulungin sa bisig

sumasaya agad pag narinig ang tinig

ng sintang sa iwing puso'y nagpapapintig

habang pusa kong alaga'y uhaw sa tubig

na tubig-ulan yaong tumighaw sa bibig

matapos pakainin nang hindi mabikig

nang di magkasakit at umayos ang tindig

salamat sa pag-irog na di palulupig

sa anumang suliraning di makadaig

sa pusong naglalagablab kahit malamig

ang panahong balat nati'y nangangaligkig

minsan, sa pag-ibig, sagisag ay sigasig

sigasig ay sagisag kaya lumalawig

ang pagsasama ng dalawang umiibig

di mauuhaw ang pusong laksa sa dilig

- gregoriovbituinjr.

07.01.2024

* mapapanood ang bidyo ng pusang uhaw sa kawing na: https://www.facebook.com/reel/898819382053667 

Ang sahurang alipin

ANG SAHURANG ALIPIN

ikaw ang tumutustos sa buong pamilya

o baka may malaking pagkakautang ka

ay, ganyan ka inilalarawan tuwina

gayong kakarampot mong sahod ay kulang pa

akala nila'y lagi kang paldo pag sweldo

na kayrami nilang nakaasa sa iyo

anak mo, pamangkin, asawa, lola, lolo

o kaya'y kumpareng lasenggo't lasenggero

ano ka nga ba, manggagawa o makina?

makina kang laging nagtatae ng pera?

o makinang alipin ng kapitalista?

kapitalistang panginoon sa pabrika?

O, manggagawa, kapatid naming obrero

ikaw ba'y minahan ng libo-libong piso

na ibinibigay mo sa kapitalismo

tao ka ring napapagod na katulad ko

kaytagal mo nang kalahok sa tunggalian

nitong mapang-alipin at kaalipinan

ang pagkasahurang alipin mo'y wakasan

at palayain na sa kapital ang bayan

- gregoriovbituinjr.

07.01.2024

* kathang tula ng makatang gala batay sa ibinigay na larawan