Basurahan sa dyip

BASURAHAN SA DYIP

Zero Waste Month ngayong Enero

uy, may buwan palang ganito

nakakatuwa pagsakay ko

ng dyip sa madla'y may abiso

"Throw your trash here" ang nakasulat

uy, itapon mo raw ang kalat

sa basurahan doong sukat

abisong unawa ng lahat

ay, salamat sa mga tsuper

sa kalinisan, kayo'y eager

tungkulin din pala ng drayber

na kalikasa'y di ma-murder

- gregoriovbituinjr.

01.22.2023    

Paalala

PAALALA

huwag kang lalampas sa guhit

baka mahuli ka't magipit

nagpatintero noong paslit

aral ba nito'y nakaukit?

ang limang daang pisong multa

aba'y anong sakit sa bulsa

anong laro mo nang bata pa

sa patintero'y natuto ba?

kaysarap na laro ng paslit

tatayain mo silang pilit

aba'y huwag ka nang makulit

mahuli'y huwag magagalit

- gregoriovbituinjr.

01.21.2023

Pinangarap ko 'to

PINANGARAP KO 'TO

ang pinangarap ko'y di materyal na bagay

tulad ng kotseng ipagyayabang na tunay

kundi kalagaya't sistemang pantay-pantay

kaya nakikibaka'y iyan yaring pakay

ang pinangarap ko'y di pawang mga seksi

sa akin ay sapat na ang isang babae

na laging kasama, kasangga, kabiyahe

sa mundong itong sa hirap at dusa'y saksi

ang pinangarap ko'y di mag-ari ng yaman

upang kilalanin at maghari-harian

maikli lang ang buhay kaya bakit iyan

sayang lang ang buhay kung pulos kasiyahan

ang pinangarap ko'y ginhawa ng marami

na walang nagsasamantalang tuso't imbi

ang nais ko'y nagsisilbi sa uring api

sa pakikibakang ito'y di magsisisi

ang pinangarap ko'y ang esensya ng buhay

na kahulugan nito'y nadama mong tunay

na may nagawa ka pala kahit mamatay

para sa iyong kapwa sa saya ma't lumbay

- gregoriovbituinjr.

01.20.2023

Libo-libong hakbang man

LIBO-LIBONG HAKBANG MAN

kailangan ko bang lakarin ang sanlibong hakbang

upang umani ng kaing ng manggang manibalang

upang marating ang bundok at tagtuyot na parang

upang di maligaw sa pasikot-sikot na ilang

kahit libo-libong hakbang pa'y aking lalakarin

limampunglibo, sandaang libo, sang-angaw man din

kung tungong tagumpay ng nakasalang na usapin

kung iyan ang paraan upang kamtin ang mithiin

upang malutas lang ang mga sigalot at sigwa

lalakarin milyong hakbang man na may paniwala

mananaig tayo sa kabila ng dusa't luha

ang daan man patungo roon ay kasumpa-sumpa

- gregoriovbituinjr.

01.19.2023

Nalirip

NALIRIP

minsan, kailangan kong gawin ang nasasaisip

isulat kara-karaka ang anumang nalirip

bagamat may mga salitang di basta mahagip

pag dadalo ng pulong, sakyan ang mabilis na dyip

o kaya'y magbisikleta kung daan ay masikip

bago pa umulan, pasakan ang butas sa atip

kung magbagyo mang kaylakas ng hangin kung umihip

yaong mga nasalanta'y tulungan at masagip

maraming tungkulin sa bayan, huwag lang mainip

masa'y organisahing may prinsipyong halukipkip

lalo't manggagawa'y kasanggang walang kahulilip

ah, ano pang gagawin bago tuluyang umidlip

may natakpang isyu bang dapat tanggalan ng takip

kung meron, sabihan ako't ang mensahe'y ilakip

- gregoriovbituinjr.

01.19.2023    

Kalikasan

KALIKASAN

lubhang matarik ang mga bangin

na dulot ng bawat kong panimdim

na ninais ko pa ring akyatin

huwag lamang abutin ng dilim

anong sarap damhin ng amihan

sa nilalakaran kong putikan

ngunit kalbo na ang kabundukan

wala nang hayop sa kagubatan

winawasak na ng pagmimina

ang katutubong lupain nila

kalikasa'y di na makahinga

sa kaytitinding usok sa planta

mga basura'y lulutang-lutang

sa matinding klima'y nadadarang

natutuyot na ang mga parang

nakatiwangwang ang lupang tigang

O, Kalikasan, anong ganda mo

ngunit sinisira ka ng tao

pinagtutubuan kang totoo

at kung gumanti ka'y todo-todo

Ikaw, Kalikasan, pag nagngitngit

ay ramdam namin ang pagngangalit

ulan ay kaytinding ilang saglit

lulubugin kaming anong lupit

- gregoriovbituinjr.

01.19.2023

Dalawang larangan

DALAWANG LARANGAN

kayraming gawain sa kilusan at panitikan

tungkulin sa dalawang pinagkakaabalahan

na sa iwing buhay ko'y mga piniling larangan

na talagang niyakap at tutupdin ng lubusan

mga larangang wala mang matanggap na salapi

ay masayang nagsisilbi sa bayan at sa uri

hanap kong esensya ng buhay, naritong masidhi

para sa daigdigan, tutupdin ang minimithi

inaalay ang mga tula sa pakikibaka

upang lipunang makatao'y itayo ng masa

kwento't sanaysay ay pinagbubutihang talaga

upang kamtin ang asam na panlipunang hustisya

ninais kong magkaroon ng sariling El Fili

nobela ng buhay ng higit na nakararami

kung saan sa dulo, manggagawang di mapakali

ang dudurog sa sistemang bulok at pang-aapi

kanilang itatayo ang lipunang makatao

na walang pagsasamantala ng tao sa tao

na ang pribadong pag-aari't anumang perwisyo

ay tuluyan nang kakalusin ng uring obrero

bata pa'y pinaglimian hanggang aking magagap

pinag-aralan ang lipunan, ngayo'y nagsisikap

upang abutin ng uri't ng bayan ang pangarap

na sosyalismo't panlipunang hustisya nang ganap

- gregoriovbituinjr.

01.18.2023

Kwento

KWENTO

maihahanay sa pandaigdig

ang manunulat nating magaling

tunghayan ang pintig nila't tinig

at talaga namang nagniningning

basa-basahin ang kwentong lokal

na may danas na sa atin taal

kwentong banyaga'y may mabubungkal

ibang ideya, kultura't asal

may mga kwentong katatakutan,

kababalaghan, katatawanan,

alamat, o sikolohikal man,

tunay na buhay, at panlipunan

tila nilibot natin ang mundo

sa samutsaring danas at kwento

animo'y kalakbay nila tayo

sa bawat punto at kuro-kuro

inilalarawan ang kultura

ng ibang lahi't matantong sila

pala'y tao ring ating kagaya

nagkakaiba lang ng sistema

batirin ang danas ng may-akda

sa mga kwento nilang kinatha

anong pangarap nila't adhika

bakit inakda'y kahanga-hanga

- gregoriovbituinjr.

01.18.2023

Ang larawan

ANG LARAWAN

animo'y painting ang larawan

nang makunan sa dapithapon

anong ganda ng paraluman

sa iwing puso'y naglimayon

para bang sadyang iginuhit

ng isang mapagpalang kamay

ang litratong kaakit-akit

sa mata kong tigib ng lumbay

- gregoriovbituinjr.

01.17.2023

Paghahanap

PAGHAHANAP

nakatunganga lang sa kawalan

may dinadalumat na anuman

animo'y lawin sa kalawakan

kapag lumilipad ang isipan

may madadagit bang bagong paksa

tila baga laging nanghuhula

at naroroong nakatulala

hinihintay humupa ang sigwa

madalas ganyan ang pakiramdam

tila may usaping di maparam

kung bakit laging may pagkabalam

siya lamang ang nakakaalam

bakit ba mundo'y puno ng ganid?

baluktot pa ba'y maitutuwid?

bakit maging sa pagsulat umid?

ano bang dapat nating mabatid?

kayraming katanungan sa mundo

kung di masagot, nasisiphayo;

nang susing salita'y di mahango

ay unti-unti siyang naglaho

- gregoriovbituinjr.

01.17.2023

* litratong kuha ng makatang gala sa Rizal Park sa Maynila, 12.30.2022

Inspirasyon

INSPIRASYON

may ilang makatang inidolo
na may sari-sarili nang aklat
binabasa ang kanilang libro
baka sa katha'y may madalumat

silang tinitingala sa ulap
lalo't kaytitinding manaludtod
na sa puso't diwa'y yumayakap
upang tula'y di pila-pilantod

William Shakespeare na makatang Ingles,
si Robert Frost na Amerikano,
ang makatang Persyanong si Hafez,
ang sa digmaa'y saksing totoo

yaong dalawang nobelang tula:
kay Batute'y "Sa Dakong Silangan"
pati "Ang Mga Anak-Dalita"
na kay Patricio Mariano naman

kung matatanaw man ang anino
ng mga makatang inspirasyon
ay dahil binasa silang todo
masundan ang yapak nila'y layon

- gregoriovbituinjr.
01.17.2023

* mga aklat sa litrato'y ilan lang sa nasa aklatan ng makatang gala

Tarang magtanim ng sibuyas

 

TARANG MAGTANIM NG SIBUYAS

buti pa'y magtanim ng sibuyas

kaysa bumili na lamang nito

baka ito na ang tamang landas

nang di hirap sa taas ng presyo

animo ang bulsa na'y nabutas

nandaya ba ang mangangalakal?

sibuyas na'y ginawang alahas

ang dating mura'y ano't nagmahal?

talagang nais ko nang magmura

ang sibuyas na nagpresyong ginto

paano malutas ang problema

upang di naman tayo manlumo

ah, mabuti pang tayo'y magtanim

ng sibuyas, di man magsasaka

upang malutas na ang panimdim

at baka ito na'y mapamura

- gregoriovbituinjr.

01.16.2023

Mag-iinang pusa

MAG-IINANG PUSA

masdan mo ang mag-iinang pusa

sarap na sarap sa tirang isda

na sa kanila'y biyayang sadya

mula sa isang mapagkalinga

hayop man sila'y parang tao rin

na naghahanap ng makakain

madalas pang sa iyo'y titingin

kung may pagkain para sa kuting

pusang galang tambay sa bakuran

mag-iinang walang hiwalayan

kumakain sila'y pinagmasdan

sa ganoong tagpo'y binidyuhan

- gregoriovbituinjr.

01.16.2023

* mapapanood ang bidyo sa:

https://www.facebook.com/tulatulatnigregoriovbituinjr/videos/731306411570988

Minsan

MINSAN

minsan, nang magbakay ng sasakyan

ay aking nakatagpo si pinsan

doon kami'y nagkakumustahan

hanggang magyaya siyang inuman

dahil kayrami pang lalakarin

ay tumanggi sa yaya sa akin

sa susunod na lang, sabi ko rin

at akong bahala sa inumin

dumating ang dyip, siya'y sumakay

habang ang ruta ko'y hinihintay

patuloy lang akong nagbabakay

nang may binibining nakasabay

kaysarap ng aking pakiramdam

tila nawala ang dinaramdam

para bang problema ko'y naparam

animo nais kong magparamdam

mabuti't dumating na rin ang dyip

nang makatapat siya't mahagip

ng mata kong nais nang umidlip

ah, siya'y isa lang panaginip

- gregoriovbituinjr.

01.15.2023

Nais ko nang umuwi

NAIS KO NANG UMUWI

nais ko nang umuwi sa bayan kong tinubuan

na kaytagal na panahon ding di ko nagigisnan

upang madalaw ang mga kapatid ko't magulang

kumustahin sila't kina ina'y magbigay-galang

kaytagal kong asam ang muli naming pagkikita

lalo ang pagpapalitang-kuro namin ni ama

kapwa retiradong empleyado sila ni ina

habang ako'y isang mapagpalayang aktibista

nahasa ako noon sa mga sermon ni inay

at sa pangaral ni itay na aking naging gabay

bilin nilang kung anong gusto ko'y magpakahusay

dahil ako ang pipili nitong ikabubuhay

pinili kong magpakahusay bilang manunulat

maging makata't sa maraming isyu'y nag-uulat

maging aktibistang sa mga api'y nagmumulat

nang lipunang makatao'y itayo nilang sukat

nais kong umuwi, tulad ni Rizal sa Calamba

tulad ni Bonifacio, na pinaslang ng kuhila

nais kong umuwing kasama'y manggagawa't dukha

nais ko nang umuwi sa kamay na mapagpala

- gregoriovbituinjr.

01.15.2023

Pagmumuni

  

PAGMUMUNI

di ko hintay na magnaknak ang sugat ng salita

habang iniinda ang sariling galos at iwa

di ko hintay magdugo muna ang noo ko't diwa

upang mapiga't kumatas ang asam na kataga

di tahimik gayong ang hanap ko'y katahimikan

sa kapaligirang punong-puno ng sigalutan

di payapa gayong ang hanap ko'y kapayapaan

ng puso't diwang umaasam ng kaginhawahan

ninanais kong madalumat ang ibig sabihin

ng karanasan sa mga madawag na landasin

ng karahasan sa mundong ginagalawan natin

ng karaingan ng maraming naghihirap pa rin

anong kawastuhan sa gawang pagsasamantala?

upang bumundat pang lalo ang tiyan nila't bulsa

ang mga api ba'y may aasahang santo't bida?

gayong may magagawa kung sila'y magsama-sama

nadarama rin ba natin ang sugat ng daigdig?

dahil tila ba ito'y halos mawalan ng pintig?

sapat ba ang salita sa tula upang mang-usig?

o mga api'y magsikilos na't magkapitbisig?

- gregoriovbituinjr.

01.15.2023

Nakakaluha

NAKAKALUHA

nakakaluha na ang presyo ng sibuyas

lalo't pag hiniwa mo sa mata'y kakatas

ito'y mahal pa sa sampung kilo ng bigas

o kaya'y dalawampung lata ng sardinas

mahal nitong presyo'y paano malulutas?

paanong sa ganito, masa'y maliligtas?

anong sistema na ang ating binabagtas?

kung solusyon dito'y di pa natin mawatas

sa bulsa't tiyan ng kuhila mababakas

ang pagbundat dahil sa mahal na sibuyas

sadyang maluluha ka pag iyong namalas

masa'y wala nang maaliwalas na bukas

wala bang solusyon ang mga santo't pantas?

talaga bang ganyang sistema na ang batas?

kailan ba kapitalismo'y magwawakas?

upang magmura naman ang tindang sibuyas

- gregoriovbituinjr.

01.14.2023

* litrato mula sa Editoryal ng Taliba ng Maralita, opisyal na publikasyon ng grupong Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Disyembre 16-31, 2022, p.3

* litrato mula sa Kolum ni Sen. Risa Hontiveros sa pahayagang Abante, Enero 14, 2023, p. 6

Si Muning

SI MUNING

tila siya di mapakali

at animo'y may sinasabi

ano raw gawa ko kagabi

habang may dilag na katabi

at ibinalik ko ang tanong

kumusta ang bigay kong labong

tila siya'y bubulong-bulong

buti pa ang isda at tutong

sa gayong punto ng usapan

ay agad nagkaunawaan

ibigay ko ang kahilingan

siya'y hahaplusin ko naman

kayganda ng mga pangarap

na bawat isa'y nililingap

patuloy lang tayong mag-usap

at nang magkatulungang ganap

- gregoriovbituinjr.

01.14.2023

Sa ika-149 anibersaryo ng TFDP

SA IKA-49 ANIBERSARYO NG TFDP

Task Force Detainees of the Philippines, mabuhay kayo!

sa pang-apatnapu't siyam ninyong anibersaryo

taospuso kaming nagpasasalamat sa inyo

kayong sa bilanggong pulitikal nag-asikaso

ang inyong mga ginagawa'y trabahong marangal

lalo sa mga bilanggong sa loob na'y kaytagal

di man sila kaanu-ano, kayo'y nagpapagal

katuwang sa paglaya ng bilanggong pulitikal

habang kami'y nasa loob, kayo'y nakasubaybay

na hanggang sa paglaya, kami'y tinulungang tunay

kaya sa inyong lahat, taasnoong pagpupugay

mga lumayang PPs ay may panibagong buhay

nawa'y magsilago ang itinanim ninyong binhi

upang ating kapwa'y di maapi at maduhagi

adhikain ninyo sa puso nawa'y mamalagi

at muli, sa inyong anibersaryo'y bumabati

- gregoriovbituinjr.

01.13.2023

Tara, mag-zero waste na

TARA, MAG-ZERO WASTE NA

zero waste month pala ang Enero

na nagpapaalalang totoo

lumalala ang lagay ng mundo

dahil sa kagagawan ng tao

tapon ng tapon dito at doon

kung saan-saan lang nagtatapon

anong dapat nating maging tugon

kung sa basura'y di makaahon

masdan ang daigdig at magnilay

magsuri tayo't magbulay-bulay

at ang maaksayang pamumuhay

ay dapat na ngang baguhing tunay

huwag hayaang pulos basura,

upos at plastik ay maglipana

mundo'y bahay mo't tahanan nila

kaya huwag hayaang dumhan pa

ecobag, di plastic bag, ang gamit

linisin palagi ang paligid

upang tayo'y di magkakasakit

zero waste ay dapat nating batid

simulan nating gawing panata

zero waste lifestyle ay isadiwa

gawin natin kahit tayo'y dukha

para sa bukas ng mundo't madla

- gregoriovbituinjr.

01.12.2023

Huwag sayangin ang panahon

HUWAG SAYANGIN ANG PANAHON

kahit sa pagbibigay ng anumang edukasyon

sa mga kapwa dukha o manggagawa man iyon

kung isa lang o lima ang nagbigay ng panahon

tuloy ang pag-uusap at di natin ipo-pospon

nagbigay sila ng panahon at ikaw din naman

subalit di umabot sa sampung inaasahan

aba'y sayang ang panahon kung ipagpapaliban

kapwa nagbigay ng panahon, ituloy na iyan

iyan ang kaibahan pag may dapat pagpapasya

na quorum ay inaasahan kaya dadalo ka

"Huwag sayangin ang panahon," sabi sa Kartilya

ng Katipunan, isang aral na sadyang kayganda

bilin ng ating mga ninuno'y ating aralin

upang sa anumang labana'y di basta gapiin

ang Kartilya ng Katipunan ay pakanamnamin

pagkat ito'y pamanang Katipunero sa atin

- gregoriovbituinjr.

01.11.2023

* "Huwag mong sayangin ang panahon; ang yamang nawala'y mangyayaring magbalik; ngunit panahong nagdaan nay di na muli pang magdadaan." ~ mula sa Kartilya ng Katipunan

* litrato mula sa kawing na:https://www.facebook.com/photo.php?fbid=122607797340995&set=pb.100087753241695.-2207520000.&type=3

Kung ako'y uuwi

KUNG AKO'Y UUWI

nais kong umuwing di talunan

mula sa mahabang sagupaan

nais kong umuwing di luhaan

at di namatayan sa bakbakan

kaya pagsikapan ang gagawin

batay sa prinsipyo't adhikain

ang estratehiya'y unawain

at mga taktika'y pagbutihin

nais kong umuwing di sugatan

na sa pagbaka'y walang iwanan

kung uuwi'y napagtagumpayan

yaong mga ipinaglalaban

mandirigma man kami'y may puso

nakadarama rin ng siphayo

may pangarap ding ayaw gumuho

may pagsinta ring ayaw maglaho

- gregoriovbituinjr.

01.11.2023

Ang maging masaya

ANG MAGING MASAYA

nagtatrabaho ako kung saan ako masaya

at kung di na ako masaya, ako'y aalis na

tulad sa yakap kong prinsipyo bilang aktibista

na may dahilan palang mabuhay at makibaka

anong sarap mabuhay nang may ipinaglalaban

kaysa naman magpakalunod sa kasaganaan

ang esenya ng buhay ay di pangsarili lamang

magpakabundat habang iba'y nasasagasaan

ipapakita ko pa ba kung ako'y nalulungkot

o mukha'y maaliwalas kahit pulos sigalot

aktibistang Spartan ay di basta babaluktot

kundi matatag sa harap man ng mga balakyot

maging masayang tao ka kaysa masayang ka, pre!

binabalewala ka man o isinasantabi

kahit mahirap lang ay patuloy na nagsisilbi

sa dukha't manggagawa, ito'y buhay na may silbi

- gregoriovbituinjr.

01.10.2023

Ang bata

ANG BATA

minsan, kasama ko'y munting bata

na nasa aking puso't gunita

na sa pagkakatayo'y napatda

sa haging ng awtong nagwawala

buti't naging listo sa pagtawid

sa kalsada't ang mensaheng hatid

ay pag-ingatan mo ang kapatid

o anak upang di mangabulid

sa gayong paglatag ng kadimlan

malamlam ang tanglaw sa tawiran

ako lang ang kanyang sinusundan

habang kamay niya'y di ko tangan

marahil ako ang batang iyon

na sa putik nais makaahon

baka isa pang batang may misyon

upang sa dusa masa'y iahon

dapat masagip ang batang munti

upang di bagabagin ang budhi

nais ko lang tuparin ang mithi

na sa loob ko'y nananatili

- gregoriovbituinjr.

01.10.2023

Sa barberya

SA BARBERYA

magpagupit ka, sabi ni misis

pagkat siya'y di na makatiis

sa aking baduy na porma't bihis

di bagay sa katawang manipis

baka may lihim na nang-uuyam

subalit sinong nakakaalam

ngunit iba yaring pakiramdam

porma'y kaykisig sa gunam-gunam

gayunman, magpapagupit ako

lalo na't iyon ang kanyang gusto

alam mo, lahat ay gagawin ko

mapasaya lang siyang totoo

sa umpisang buhok ko'y gupitin

ang kwentong barbero na'y diringgin

pelikula't pulitika man din

kanilang komento'y iisipin

kwentong barbero'y ano't kaysaya

habang inaahit ang patilya

para ka nang nakinig ng drama

o ng balita, nakakagana

- gregoriovbituinjr.

01.10.2023

* litratong kuha ng makatang gala sa Bagong Kalsada sa Laguna

Pagbabasa

PAGBABASA

paano ba natin tutugunin

ang di matingkalang suliranin

paano ba tayo gugutumin

ng mga tanong na sapin-sapin

kung saan-saan naghahagilap

ng katugunang nais mahanap

ah, magbasa't baka may kumislap

na ideya sa isa mang iglap

(di mo man sala ang sala nila

palaging ikaw ang nakikita

katusuhan nila'y gumagana

huwag papayag maalipusta)

tanong ay di laging nilulumot

pagkat ito'y tiyak na may sagot

na sa kawalan biglang susulpot

na dapat ay agad mong masambot

kaya pagbasa'y bigyang panahon

baka may sagot na suson-suson

kislap ng diwa kung malululon

ay baka diyan na makaahon

- gregoriovbituinjr.

01.10.2023

Pasakit

PASAKIT

di na madalumat ang pasakit

naitatanong na lang ay bakit

habang nadarama yaong lupit

lumalabas sa bibig ay impit

bakit ganyan ang nararanasan

wala nang puwang ang kaalwanan

tila may balaraw sa likuran

kaya ano nang kahihinatnan

payapa sila'y biglang nilusob

at lupain nila'y kinubakob

nagkamali ba sila ng kutob

binira'y loob at niloloob

may pag-asa pa bang makalaya

sa pangil at kuko ng kuhila

saloobin nila'y lumuluha

ah, wala na nga bang magagawa

- gregoriovbituinjr.

01.09.2023

Pakiusap

PAKIUSAP

nais kong tugunan ang bawat nilang pakiusap

tutugon nang tunay nang hindi mukhang nagpapanggap

baka raw sa kanila'y may maitulong nang ganap

anong puno't dulo? baka sa diwa'y may kumisap

nag-aakala ba silang ako'y may magagawa?

o ako lang kasi ang nariyang animo'y handa?

gayunman, gagawin ko basta makakayang sadya

pagkat tibak akong di marunong magbalewala

o baka dahil makata'y maraming naiisip

na nalalagay sa katha ang mga nalilirip

tingin nila'y baka may katugunang nasisilip

sa pinapakiusap nila't isyung halukipkip

paki naman, pre, baka kaya mong gawin, paki lang

patulong naman, baka magawa mo ito, pinsan

pre, tropa, kosa, utol, kasama, katoto, igan

mga nakikiusap, kahit tulong ko'y munti man

sabi nga, pagpapakatao'y di dapat maglaho

at pakikipagkapwa ang pagtugon sa siphayo

salamat sa tiwala, kung napipisil ng puso

sa pagtugon sa pakiusap sana'y di mabigo

- gregoriovbituinjr.

01.08.2023

Paggising sa umaga

PAGGISING SA UMAGA

babangon sa umagang kaylamig

mahamog kaya nangangaligkig

iinatin yaring mga bisig

hihilamusan ang mukha't bibig

bibiling pandesal sa tindahan

at sa bahay titimplahin naman

ang kapeng barakong malinamnam

nang sikmura'y agad mainitan

matapos magkape, maliligo

maghahanda saan patutungo

gagawin ang mga pinangako

nang sa kalauna'y di manlumo

patuloy pa ring nagsusumikap

tungo sa mga pinapangarap

- gregoriovbituinjr.

01.08.2023

Samakatuwid

SAMAKATUWID

"Therefore" is a word the poet must not know. (Ang "samakatuwid" ay isang salitang di dapat mabatid ng makata.) ~ André Gide

makata'y di raw dapat batid

ang salitang "samakatuwid"

tutula mang sala-salabid

ang salita'y di nauumid

mga paksa'y mailarawan

may talinghaga't kainaman

di man agad maunawaan

ay mula sa puso't isipan

anong dahilan, bakit kaya

nabigkas iyon ng makata

nasabi ba niyang may tuwa

o habang siya'y lumuluha

samakatuwid nga ba'y ano

kaparehas ng "dahil dito"

"alipala", at "bunga nito"

"alalaong baga", at "ergo"

tula ba'y may pilosopiya

o ekspresyon lang ng pandama

sa tula'y magpatuloy kita

sa ating mga sapantaha

- gregoriovbituinjr.

01.07.2023

* Si André Gide, (Nobyembre 22, 1869 - Pebrero 19, 1951, Paris), manunulat na Pranses, at ginawaran ng Nobel Prize for Literature noong 1947 .

Hustisya?

HUSTISYA?

ulat na ganito'y karaniwan na lamang

ngunit di dapat ito'y maging karaniwan

dapat bang "hustisya'y para lang sa mayaman"?

hindi, sapagkat ito'y di makatarungan!

pag mayaman, nakakaligtas sa hustisya

pag mahirap, sa piitan mabubulok na

sa bansa, hustisya ba'y ganyan ang sistema?

para kang bago ng bago, ganyan talaga?!

ngunit di iyan dapat maging ordinaryo

di dapat tanggapin ng karaniwang tao

pag mayaman ang may kasalanan, abswelto

pag mahirap, taon-taon sa kalaboso

pag ang ganyang sistema'y atin nang tinanggap

sa hustisya ba'y aasa pa ang mahirap?

ang ganitong sistema'y sadyang mapagpanggap

na sa mayayaman lang sadyang lumilingap

kaya may dahilan tayong nakikibaka

upang baguhin na ang bulok na sistema

na lipunang patas ay itayo talaga

na umiiral ang panlipunang hustisya!

- gregoriovbituinjr.

01.07.2023

Kape

KAPE

maginaw na umaga'y

salubunging kayganda

at agad magtitimpla

nitong kape sa tasa

pagkakape na'y ritwal

bago pa mag-almusal

nang sa gawa'y tumagal

at di babagal-bagal

kailangang bumangon

kikilos pang maghapon

tarang magkape ngayon

bago gawin ang layon

- gregoriovbituinjr.

01.07.2023

Tuloy ang laban

TULOY ANG LABAN

wala mang malay yaring isipan

ay dama anong dapat ilaban:

itong angkin nating karapatan

na taal sa bawat mamamayan

maging sa larangan ng panitik

ay hinihiyaw ang bawat hibik

ng mamamayang di man umimik

ay dapat ilabang walang tumpik

salamat sa mga aktibista

kabayanihan ang gawa nila

mapawi ang pagsasamantala

tungong lipunang para sa masa

sa kabuluka'y di mapakali

sa nagbubulag-bulaga't bingi

sa pagsasamantalang kaytindi

tuloy ang laban hangga't may api

ito na ang prinsipyong niyakap

upang wakasan ang paghihirap

ng uri't bayang ang pinangarap

na lipunang patas ay maganap

- gregoriovbituinjr.

01.06.2023

* litratong kuha ng makatang gala sa MET, sa pagdiriwang ng unang National Poetry Day, at ika-128 kaarawan ng makatang Jose Corazon De Hesus, aka Huseng Batute, 11.22.2022

Sa Luneta

SA LUNETA

tarang mamasyal sa Luneta

kahit na tayo'y walang pera

ang wika nga sa isang kanta

pambansang liwasan talaga

halina sa isang upuan

sa Rizal Park, dating tambayan

upang kita'y magkumustahan

kumain at magkakwentuhan

lalo't paligid ay kayhangin

habang may saliw na awitin

kayraming namamasyal man din

na Bagumbayan din sa atin

tara, doon tayo'y mamasyal

kung saan binitay si Rizal

upang pagkahapo'y matanggal

at damhin yaring pagmamahal

- gregoriovbituinjr.

01.06.2023

* litratong kuha ng makatang gala sa Luneta, Araw ni Rizal, 12.30.2022

Sa kaarawan ni misis

SA KAARAWAN NI MISIS

maligayang kaarawan kay misis

na pinadamang pagsinta'y kaytamis

katuwang sa galak man at hinagpis

sa kalusugan at sa pagtitiis

kabertdey niya sina Nida Blanca

ang megastar na si Sharon Cuneta

ang Katipunerang si Tandang Sora

at si Joan of Arc ng bansang Pransya

happy birthday at maraming salamat

nakasama kita sa lahat-lahat

problema ma'y magaan at mabigat

tayo pa ri'y nagsasamang maluwat

isang tula man ang tangi kong handog

ito'y mula sa puso, aking irog

hiling ko'y manatili kang malusog

tumamis pa ang ngiti mo't alindog

- gregoriovbituinjr.

01.06.2023

Paglalakbay

PAGLALAKBAY

patuloy na naglalakbay yaring diwa

upang masalubong ang sintang diwata

nais kong ngumiti kahit lumuluha

magbakasakaling makita ang mutya

kinatha ko'y di man tirintas ng sugat

tumigis na dugo'y kaya pang maampat

pluma'y tangan habang dama'y inaalat

bawat hikbi't daing ay nagiging pilat

sa mga lansangan, basura'y umapaw

naglipana'y plastik, doo'y nilalangaw

at yaong pusali'y umaalingasaw

kaya kalikasan, ngayo'y namamanglaw

gagawin ko pa rin ang kinahiligan

yaong pakikinig ng mga kundiman

pagbasa ng tula, dula't kwentong bayan

habang naglalakbay pa rin sa kawalan

- gregoriovbituinjr.

01.06.2023

Sibuyas

SIBUYAS

tila baga alahas
ang presyo ng sibuyas
sino kayang nagbasbas
sa presyong lampas-lampas
talagang lumalabas
na di sila parehas
gaano ba katigas
iyang mukha ng hudas
ito ba'y bagong landas
sa lupang dinarahas
aba'y di ito patas
sa madlang dusa'y wagas
di ba nila nawatas
baka masa'y mag-aklas

- gregoriovbituinjr.
01.05.2022

* litrato't ulat mula sa Abante, 12.28.2022, p.2

Ngunit, Subalit

NGUNIT, SUBALIT

noon pa'y di ginamit ang salitang "pero"

sapagkat may katumbas naman nito rito

kaya sa aking mga katha'y wala nito

kundi taal na katumbas hangga't kaya ko

dahil ang "pero" ay mula wikang Kastila

datapwat may "ngunit", "subalit" na salita

sa atin, na siya kong gamit sa pagkatha

di ba? walang "pero" ngunit nakakatula!

imbes "lamesa", gamit ko'y hapag-kainan

di lang mula Tagalog kung kakayanin lang

kundi salitang Ilokano, Pangasinan,

Igorot, Ilonggo, Karay-a, Bisaya man

mula Antique ang aking inang Karay-a 

at Batanggenyo ang aking butihing ama

tiya'y Dagupan, asawa ko'y Igorota

ako'y laking Sampaloc, Maynila talaga

kaya maraming inaaral na salita

na nais kong magamit sa bawat pagkatha

bilang pagpapayabong sa sariling wika

bilang makata, madalas mang walang-wala

- gregoriovbituinjr.

01.04.2023

Aklat

AKLAT

halina't tunghayan ang natitipong akda

hinggil sa samutsaring usapin o paksa

at bakasakaling makatulong sa madla

kapag naibahagi ang buod o diwa

ng nabasang palumpon ng mga salita

- gregoriovbituinjr.

01.04.2023

Puno sa lungsod

PUNO SA LUNGSOD

anong sarap ng simoy ng hangin sa lungsod

sapagkat may mga puno, nakalulugod

tila baga hinahaplos ang aking likod

ng palad ng mutya, nakakawalang pagod

kung pupunuin ng puno ang kalunsuran

ay bubuti ang lagay ng kapaligiran

animo'y walang polusyong mararamdaman

dama'y ginhawa sa gitna ng kainitan

O, pagmasdan ang maaliwalas na langit

dahil mapuno, katamtaman lang ang init

walang mga duming sa kutis dumidikit

dahil sa puno, katawa'y di nanlalagkit

isang araw iyong dama mo'y inspirasyon

kaya magtanim ng puno'y isa nang misyon

di man masilayang tumubo ito ngayon

ito'y para sa susunod na henerasyon

- gregoriovbituinjr.

01.04.2023

* litratong kuha ng makatang gala sa Luneta noong Araw ni Rizal, 12.30.2022

Sungkô

SUNGKÔ

minsan, kaibigan, ikaw ay aking susungkuin

at nang makalabas ng bahay upang magpahangin

magkumustahan at pagkwentuhan ang buhay natin

magkape man o sa harap ng tagay o inumin

balita ko, ikaw daw ay magiging isang sungkô

talaga bang sapilitan kang kukunin ng hukbô

upang magsanay, upang mananakop ay masugpô

upang di agad sumukò, kundi dugô'y ibubô

sa Ingles ay draft, sa basketbol din ay magagamit

lalo sa sanaysay, kwento, gansal, tanaga, dalit

upang payabungin ang wikang sa bayan umugit

upang maging karaniwan pag dila ang bumitbit

tulad ng sungkô na isa palang lumang salita

na kung gamitin sa pagkatha'y magiging sariwa

- gregoriovbituinjr.

01.04.2023

* sungkô - [Bikol, Sinaunang Tagalog] 1: pagdalaw sa isang tao upang anyayahang lumabas ng bahay; 2: [Militar] sapilitang pagkuha upang maglingkod sa hukbo, sa Ingles ay DRAFT, 

- mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, p. 1186

Pagdama

PAGDAMA

"Fill your paper with the breathings of your heart.” –William Wordsworth

paminsan-paminsan di man madalas

ay naiiba ang nilalandas

malayo, animo'y walang bukas

na naninilay ay di mabigkas

minsan, sa langit nakatingala

walang maisip, natutulala

habang pinagmamasdan ng dukha

ang buhay na sadyang walang-wala

gayunman, sa kanya'y ipinayo

damhin kung ano ang nasa puso

baka naroroon ang pagsuyo

at pagsinta, di lamang siphayo

kaya ang pluma't kwaderno'y kunin

at isulat ang alalahanin

pagbabakasakali'y isipin

baka may tugon sa suliranin

laman ng akda'y buntonghininga

at sa puso'y nawala ang bara

nakakatulong palang talaga

upang madamang may pag-asa pa

- gregoriovbituinjr.

01.04.2023

Ugat

UGAT

di lang mula sa nagnaknak kong sugat namulaklak

ang mga tulang sa nagdugong puso'y nagsipatak

mas pa'y mula sa paglaban ng mga hinahamak

upang dignidad bilang tao'y kilalaning tiyak

kadalasang nag-ugat diyan yaring iwa't katha

na kung gumaling man ay balantukan pa ring sadya

bakit karapatan ay laging binabalewala?

habang may inaapi, sugat ay nananariwa

at pag narinig ko yaong mga impit at hibik

ng pinagsasamantalahan ng kuhila't lintik

ay agad sasaklolo gamit ang angking panitik

upang ilantad ang kanilang sugat na dinikdik

sa katampalasanan karaniwang nag-uugat

kaya nakakakatha't layon ay makapagmulat

- gregoriovbituinjr.

01.03.2023

Nilay

NILAY

napagbulay-bulay

ang maraming bagay

habang nagninilay

ay di mapalagay

dinamdam ang lumbay

ng walang karamay

dinaan sa tagay

at mata'y pumungay

wika'y malumanay

nang biglang dumighay

pilapil, binaybay

tinawid ang tulay

walang nakasabay

nang malangong tunay

naghikab, humimlay

sa daan lupasay

- gregoriovbituinjr.

01.03.2023

Igalang ang karapatang mag-unyon

IGALANG ANG KARAPATANG MAG-UNYON

igalang ang karapatang mag-unyon
ito'y nasusulat sa Konstitusyon
karapatang niyurak hanggang ngayon
ng mga dorobo't bundat na leyon

ito'y taal na karapatan natin
bilang obrero't sahurang alipin
bakit ipinagkakait sa atin?
ang karapatang dapat nating angkin?

bakit kailangan pang ipaglaban?
kung ito'y sadya nating karapatan?
di lamang may-ari ng pagawaan
at negosyante ang may karapatan

na pulos tubo lang ang nasa diwa
ngunit walang puso sa manggagawa
yaman lang nila ang dinadakila
habang obrero nila'y dusa't luha

ah, panahon nang sistema'y makalos
ng obrerong sama-samang kikilos
pagkat sila lang ang tanging tutubos
sa kanilang kalagayang hikahos

- gregoriovbituinjr.
01.03.2023

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa harap ng DOLE, 11.21.2022

Ligaw na Bala, New Year 2023

LIGAW NA BALA, NEW YEAR 2023

may natamaan muli ng ligaw na bala

ngayong New Year ay may mga bagong biktima

para bang kating-kati ang daliri nila

na kumalabit ng gatilyo't sayang-saya

sinabayan ang putukan ng Bagong Taon

upang mamaril sinuman ang mga iyon

sila kaya'y sino, mayayabang bang maton?

na naglalaway, animo'y gutom na leyon!

minsan, nakakapanginig ang mga ulat

kung batid mong may batang natamaang sukat

noon at ngayon, di ka pa ba mamumulat

kayraming napatay, ang iba'y nagkasugat

kailan ba kulturang ito'y mapipigil?

pag mahal sa buhay na nila ang nakitil?

ng mga ligaw na balang talagang taksil

na kagagawan ng mga palalo't sutil

hustisya sa natamaan ng stray bullet

na di na magmumulat, permanenteng pikit

lalo na't ang mga natamaan pa'y paslit

na yaong buhay ay kay-agang kinalawit

- gregoriovbituinjr.

01.02.2023

* May ulat mula sa:

GMA News Online: Stray bullets injue two people in Abra New Year revelry

Manila Bulletin: Woman wounded by stray bullet in Iloilo City

Phil News Agency: 2 indiscriminate firing incidents 'mar' New Year revelries

The Star: 13-year old boy from Maramag, Bukidnon was wounded by a stray bullet on Christmas Eve

Bagong Taon, Lumang Sistema

BAGONG TAON, LUMANG SISTEMA

may nagbago ba sa Bagong Taon

o petsa lang ang nabago roon

na kung dati'y nasa barungbarong

ay nakatira ka na sa mansyon

kung naturingan kang hampaslupa

kaya ka palaging tinutuya

ngayon ika'y nagkakawanggawa

at tumutulong sa maralita

kung dati'y manggagawang kontraktwal

ngayon ay obrero kang regular

kung dati sa lakad napapagal

ngayon may awtong pinaaandar

kung dati, Bagong Taon mo'y tuyo

na umaasa lang sa pangako

ng mga pulitikong hunyango

ngayon, sa hirap mo na'y nahango

kung dati, sa isyu'y walang alam

ngayon, nais mo nang pag-usapan

kung walang paki sa kalikasan

ngayon ito'y inaalagaan

kung sa iyo'y may nagsamantala

ay dahil luma pa ang sistema

ang nagbago lang naman ay petsa

kaya tuloy ang pakikibaka

- gregoriovbituinjr.

01.02.2023

Ang handog

ANG HANDOG

nitong kapaskuhan

o Bagong Taon man

kayraming bigayan

nag-aginalduhan

sa opis, tahanan

regalo ng puso

para sa kasuyo,

kapalitang kuro;

aginaldong tuyo

ng trapong hunyango

nagbigay sa madla

ayuda'y napala

at nagkawanggawa

sa preso't dalita

na sadyang sinadya

di man nabibitin

tuloy sa mithiin

at laksang gawain

di ko man hintayin

ay naanggihan din

- gregoriovbituinjr.

01.02.2023

Manigo

MANIGO

karaniwang bati na ang Manigong Bagong Taon

ngunit salitang manigo'y luma na nga ba ngayon?

di na raw batid ng kasalukuyang henerasyon

kundi salin ng Happy sa Happy New Year na iyon

di simpleng "masaya" ang "happy" kapag isinalin

kundi "maayos at masagana" yaong hangarin

nagbago lang ang taon ngunit sinasabi nating

"manigo" habang ang taon ay nagpapalit man din

madalas sa Bagong Taon ay gamit na pang-uri

anong sarap pakinggan kung unawa ng kalahi

na sana'y guminhawa ang buhay ng bawat lipi

ngunit sana'y iyon din ang sapitin ng kauri

kailan kakamtin ang "maayos at masagana"?

kapag nabago na kaya ang bulok na sistema?

kapag wala nang mapang-api't mapagsamantala?

kapag nakamit ng bayan ang ginhawa't hustisya?

- gregoriovbituinjr.

01.01.2023

* manigo - maayos at masagana, - mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, p. 756

Sa pagsalubong sa Bagong Taon

SA PAGSALUBONG SA BAGONG TAON

7 X 289 = 2023

17 X 119 = 2023

ngayong Bagong Taon ay magnilay

ano na ang susunod na pakay

paano susundin ang patnubay

upang umayos ang pamumuhay

panghawakan pa rin ang prinsipyo

patungo sa pangarap sa mundo

na mahalagang kamting totoo

itayo'y lipunang makatao

sana'y walang mga naputukan

sa mga kamay o natamaan

ng ligaw na bala, ah, na naman?

na sanhi ng biglang kamatayan

bati ko'y Manigong Bagong Taon

patuloy tayo sa ating misyon

kung saan man tayo pumaroon

ay maging matagumpay sa layon

- gregoriovbituinjr.

01.01.2023