Biyernes, Hunyo 11, 2021

Sa muling pagninilay

SA MULING PAGNINILAY

anong tamis ng ngiti ng diwata niring buhay
habang nakatalungko lamang ako't nagninilay
araw-gabi ang gawain ng makata ng lumbay
na taludtod at saknong ay pinagtatagning husay

kapara ng ngiti'y asukal na di napaparam
na habang nagsusuyuan ay para kaming langgam
buti na lang, walang ibang nangangagat na guyam
matamis na suyuan ay kaysarap ngang manamnam

tumingala't pinagmasdan ko ang langit na bughaw
diwata'y nagsisilbing init sa gabing maginaw
siya ang preno sa pagmamaneho kong magaslaw
ang ligaya ng makata ng lumbay sa tag-araw

patuloy raw niyang babasahin bawat kong tula
na produkto ng haraya, ng dusa ko't pagluha
na mula sa dibdib na dama ang ligaya't tuwa
ah, patuloy lang ako sa tungkuling magmakata

- gregoriovbituinjr.
06.11.2021

Huwebes, Hunyo 10, 2021

May araw din pala ang tangan kong panulat

MAY ARAW DIN PALA ANG TANGAN KONG PANULAT
(EVERY JUNE 9 IS NATIONAL BALLPOINT PEN DAY)

aba'y may araw din palang tinalaga sa bolpen
sa manunulat tulad ko'y dapat ipagdiwang din
lalo na't araw-gabi'y tangan ang bolpen kong angkin
upang magamit sa bawat akda kong susulatin

tinalaga sa nagdaang pitumpu't walong taon
ibig sabihin, noong digma, panahon ng Hapon
at naungusan na ang fountain pen at lapis ngayon
dahil dito'y kayraming akda ang nasulat noon

halimbawa'y liham ng pag-ibig sa sinisinta
sa mga nanliligaw pa lang ay liham-pagdiga
sa mga manunulat ay pag-akda ng nobela
sa mga makatang kinakatha'y tula tuwina

noon, tinta ng pluma'y di raw pantay na totoo
kaya maraming imbentor, ito'y inasikaso
salamat sa magkapatid na Laszlo't Gyorgy Biro
at itong bolpen ay naimbento't naging produkto

milyon-milyong bolpen na ngayon yaong nalilikha
at nakakarating na rin sa iba't ibang bansa
upang mabiling mura ng masa, kahit ng dukha
gamit sa komunikasyon at pagsulat ng madla

- gregoriovbituinjr.
06.09.2021
National Ballpoint Pen Day

Pinaghalawan:

NATIONAL BALLPOINT PEN DAY

Grab your ballpoint pen and write this on your calendar. June 10th of each year, National Ballpoint Pen Day recognizes the useful writing utensil and commemorates the anniversary of the patent filing on June 10, 1943. 

Before 1943, anyone who wanted to write a letter or scribble some notes on a piece of paper used a fountain pen or pencil. Now the dominant writing instrument, the ballpoint pen was originally conceived and developed as a cleaner and more reliable alternative to the quill and fountain pens. In earlier years, many attempts by inventors led to failed patents as their inventions did not deliver the ink evenly. They also had overflow and clogging issues. However, in June of 1943, the brothers Laszlo and Gyorgy Biro obtained their patent for the ballpoint pen, revolutionizing how many write letters and conduct business. 

Today, manufacturers produce ballpoint pens by the millions and sell them worldwide. As a promotional tool, ballpoint pens find their way into our hands from advertisers of all sorts assuring that we always have a ballpoint pen handy, too.

Pag may suloy na ang itinanim

PAG MAY SULOY NA ANG ITINANIM

patuloy pa rin akong nagtatanim ng pag-asa
lalo sa panahong ito'y apektado ang masa
sa lupit ng pandemyang dinulot ay pagdurusa
sa marami't di matingkalang pag-asa'y wala na

sa panahon ng pandemya'y natuto nang magtanim
sa mga walang lamang boteng plastik na nakimkim
sa puso't diwang ang kawalan ay di na maatim
naging magsasaka sa lungsod, huwag lang manimdim

buti't may mga suloy na ang mga tanim kong halaman
na tanda ng tiyaga at pag-asang inaasam
sana'y patuloy silang makarating sa tagpuan
hanggang biyayang mula sa tiyaga'y masumpungan

tara, tayo rin ay maging magsasaka sa lungsod
magtanim-tanim at urban farming ay itaguyod
tinitiyak kong ang inyong pamilya'y malulugod
lalo na't mamunga ang inyong pagpapakapagod

- gregoriovbituinjr.
06.10.2021
National Ballpoint Pen Day

Ang tungkulin ng makata sa salita

ANG TUNGKULIN NG MAKATA SA SALITA

may samutsaring salitang kayganda ngang aralin
lalo't mga ito'y nasa talatinigan natin
tungkulin ng mga makatang ito'y paunlarin
gawing popular sa madla't maunawaan man din

may salita ring minsan ay ayaw nating pakinggan
dahil tumutukoy sa tagong ari sa katawan
may salitang animo'y may bahid ng kabastusan
o maging katatawanan pag napapag-usapan

ngunit makatang tulad ko'y may tungkulin sa wika
sa saliksik, may katumbas ang maraming salita
katumbas na katutubo sa salitang banyaga
maganda ring aralin ang salitang makaluma

lambiyan, lambiyaw, ang lambitong ay alitaptap
pukot panulingan, pukot panggilid, pukot dalag
hanging balaklaot, timugan, amihan, habagat
kayrami pa nating di alam, dapat ding mamulat

makata'y may tungkulin sa akda nila't diskurso
at mabasa't maunawa ang ibang diyalekto
magamit sa sanaysay o tula o kuro-kuro
muling paggamit ng salita't lumaganap ito

- gregoriovbituinjr.
06.10.2021
National Ballpoint Pen Day

* kuhang litrato ng makatang gala mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, p. 155

Miyerkules, Hunyo 9, 2021

Sa papag na kahoy

SA PAPAG NA KAHOY

wala akong tinitiklop na kulambo o banig
pagbangon sa umagang mabanas, mahalumigmig
wala ring kumot pag natulog sa papag o sahig
wala ring pakialam kung dama'y gabing kaylamig

mahalaga sa pagtulog ay mapikit ang mata
at sa gayon lamang ako nakapagpapahinga
walang borloloy tulad ng malalambot na kama
ang unan man ay aklat, may ginhawang nadarama

doon ko inaalagata ang maraming paksa
doon nakakatagpo ang diwatang minumutya
na sa panaginip ay palaging kasalamuha
kaya madalas na tulala ang abang makata

naroon lang sa papag sa bawat kong paninimdim
sa pagitan ng bukangliwayway at takipsilim
di ako papayag na basta mabulid sa dilim
upang lamunin lang ng halimaw, ng kanyang talim

sa bawat pagdurusa'y saksi ang papag na iyon
kasangga sa bawat pagsisikap ko't nilalayon
di ko na inaasahang makapaglilimayon
habang pinagmamasdan ang kislap ng dapithapon

- gregoriovbituinjr.
06.09.2021
Writers' Rights Day

Araw ng karapatan ng manunulat (Writers' Rights Day)

ARAW NG KARAPATAN NG MANUNULAT (WRITER'S RIGHTS DAY)

dalawampu't siyam na taon nang nakararaan
nang Writers' Rights Day sa Amerika'y pinasimulan
ng unyon at grupong manunulat na karapatan
ang pangunahing isyung kanilang dedepensahan

karapatang pantao ang karapatang magsulat
kalayaan nilang magpahayag at magsiwalat
karapatang halungkatin ang isyu at magmulat
taliwas man sa pamahalaan ang naisulat

ayon sa kasaysayan: ang  National Writers Union, 
ang Authors Guild, Published Authors Network, 
the Science Fiction and Fantasy Writers of America, 
Romance Writers of America, at inilunsad nila
ang dalawang oras na protesta sa Grand 
Central Terminal, kung saan nilagdaan
ang Declaration of Writers’ Economic Rights.
Dagdag pa: writers called for more timely 
and higher pay, additional pay for subsequent 
use of their work, increased copyright protection,
better treatment of writers by publishers. 

ang mga isyu:  difficulty in getting health insurance, 
establishing a minimum standard for writers’ contracts, 
making publishers assume or share the cost of libel 
insurance, and giving writers a fair amount of time 
to return advances on canceled projects.

nasa tatlumpung organisasyon ng manunulat
ang sumama sa rali't kanilang isiniwalat
ang mga nasabing isyung tila nakagugulat
subalit katotohanan ang kanilang inulat

ganyan din ba ang isyu ng manunulat sa atin?
maraming katulad, ngunit ito'y ating aralin
may sariling batas din ang bansang dapat alamin
ngunit pagbuo ng araw na ito'y ating dinggin

oo, Writers' Rights Day sana'y mapagtibay sa bansa
pagkat manunulat ay kabilang sa manggagawa
dapat maorganisa't magpahayag din ng sadya
upang manunulat sa bansang ito'y di kawawa

- gregoriovbituinjr.
06.09.2021
Writers' Rights Day

Mga pinaghalawan:

https://web-holidays.com/blog/2020/05/07/june-09-writers-rights-day/

June 09: Writers Rights Day

Writers Rights Day was created in 1992 to bring attention to the plight of B-list authors (and many A-listers too). At the first observance writers from the Authors Guild, the National Writers Union, the Published Authors Network, the Romance Writers of America, and the Science Fiction and Fantasy Writers of America staged a two-hour protest at Grand Central Terminal, where they signed a Declaration of Writers’ Economic Rights.

Among the issues were the difficulty in getting health insurance, establishing a minimum standard for writers’ contracts, making publishers assume or share the cost of libel insurance, and giving writers a fair amount of time to return advances on canceled projects.

We’ve all heard about the multi-million-dollar book deal, but that is rare. A 2018 Authors Guild survey found the average writer make $6,080. Some full-time writers have $20,300. Authors also contend with canceled contracts and having their book abandoned when a publisher is bought out by a new company.

https://www.checkiday.com/83991d992707bf19b8146ef531049365/writers-rights-day

WRITERS' RIGHTS DAY

On the first Writers' Rights Day, held on June 9, 1992, writers called for more timely and higher pay, additional pay for subsequent use of their work, and increased copyright protection. About 30 organizations sponsored the day, including the National Writers Union, the Authors Guild, the Published Authors Network, the Romance Writers of America, and the Science Fiction and Fantasy Writers of America. The organizations claimed that writers were being ignored and abused by publishers.

As part of the day, a rally calling for higher pay and better treatment of writers by publishers was held at Grand Central Station in New York City. The Declaration of Writers' Electronic Rights was signed at the rally. Chapters of the National Writers Union held workshops and demonstrations around the country. Although the official observance of the day appears to only have been in 1992, the day has lived on informally since.

Samutsaring nilay

SAMUTSARING NILAY

kagabi, parang musika ang huni ng kuliglig
tila dumating ang diwatang kaylambing ng tinig
habang nag-aawitan silang parang mga kabig
na sa atas ng diwata'y kaagad manlulupig

subalit kaninang umaga, sa aking pagbangon
may nagsisigawan at nagkakasiyahang miron
may isnatser na nahuli't binugbog pa ng maton
dumating ang parak subalit sinong ikukulong

umulan kagabi kaya ang paligid ay baha
nasok sa silid kaya pala ang semento'y basa
habang sa labas, nagtatampisaw ang mga bata
nakakatuwa ang ginawa nilang munting bangka

at ngayon, tanghali na'y di pa nakapag-almusal
maliban lamang sa naritong kape at pandesal
na di pa rin nagagalaw, lumamig na sa tagal
habang ang makata'y nakatulalang parang hangal

patuloy sa trabaho, patuloy ang pagsasalin
ng iba't ibang dokumento o mga sulatin
tila ba sabik magtrabaho, ayaw pang kumain
nakatutok ang isip sa nasimulang gawain

maraming balakid, mga hadlang, nakahambalang
di lang sa paligid o landas niyang hinahakbang
kundi sa pinagninilayang manggang manibalang
ibibigay kay misis sa panahong lupa'y tigang

- gregoriovbituinjr.
06.09.2021
Writers' Rights Day

* litratong kuha ng makatang gala habang naglalakad sa Ermita, Maynila

Laro ng maestro

LARO NG MAESTRO

habang nagninilay ay pagmasdan din ang paligid
at baka may masagi tayong di pa natin batid
matatanto kung bakit may sagabal o balakid
sa buhay na masalimuot o sala-salabid

nang mapanood ang maestro sa kanyang paglaro
na kahit nasa lumbay ka't dusa'y di manlulumo
sa mga panayam sa kanya'y may tugon at payo
lalo't siya'y nagwawagi kung saan-saang dako

nakatalungko akong pinagninilayang sadya
ang payo ng maestrong sa ngiti'y di mahalata
ang taguri'y Bata upang maiba sa Matanda
na sa bawat tangan ng tako'y ano't matutuwa

mahikero sa bola, di naman basketbolista
magtitisa, mag-iisip, animo'y may pisika
minsan, pinapasok ang bola sa pabanda-banda
sa tirang di tiyak ay napapahanga ang masa

turing sa maestrong dakila'y pinakamagaling
sa lupa ng mga Puti, Pinoy ay nakapuwing
ako'y napagod sa panonood kaya humimbing
at may nasulat sa diwa habang pabiling-biling

- gregoriovbituinjr.
06.09.2021
Writers' Rights Day

Martes, Hunyo 8, 2021

Patuloy ang paggawa ng yosibrick

PATULOY ANG PAGGAWA NG YOSIBRICK

ngayong World Oceans Day, patuloy na nagyo-yosibrick
ang inyong lingkod dahil karagata'y humihibik
pagkat siya'y nalulunod na sa upos at plastik
kayraming basurang sa dagat na'y nagpapatirik

masdan mo kung anong nabibingwit ng mangingisda
pulos basura ang nalalambat imbes na isda
di ba't ganito'y kalunos-lunos, kaawa-awa
basura'y pumulupot na sa tangrib at bahura

kaya sa munting gawa'y di na nagpatumpik-tumpik
wala mang makapansin sa gawa't di umiimik
na marami nang tao sa mundo'y nag-eekobrik
at ngayon, pulos upos naman sa yosibrick project

masdan mo ang mga pantalan, liblib na aplaya
hinahampas-hampas ng alon ang laksang basura
habang wala tayong magawa sa ating nakita
marahil dahil di alam na may magagawa pa

plastik at upos ay isisiksik sa boteng plastik
pulos plastik, walang halo, ang gawaing ekobrik
upos ng yosi'y tinitipon naman sa yosibrik
baka may magawa upang dagat ay di tumitik

paulit-ulit na problema'y paano malutas
laksa-laksang basura'y talagang nakakabanas
ekobrik at yosibrik na pansamantalang lunas
ay pagbabakasakali't ambag kong nilalandas

- gregoriovbituinjr.
06.08.2021
World Oceans Day

Halina't tayo'y mag-ecobrick

HALINA'T TAYO'Y MAG-ECOBRICK

pulos single-use plastic ang mga pinagbalutan
ng maraming pagkaing naggaling sa pamilihan
itatapon na lang matapos mawala ang laman
ipinroseso sa pabrika't isang gamitan lang

aba'y ganyan lang ba ang silbi ng single-use plastic
di maresiklo, isang beses lang gamiting plastik
na nagpatambak sa laksang basura ng daigdig
ano bang lohika nito, sinong dapat mausig?

bakit gawa ng gawa ng plastik para sa madla
kung sa kapaligiran ito'y sumasalaula
baka may kalutasan ang problemang dambuhala
pagbabakasakali ang ecobrick na nagawa

patuloy pa rin tayong maghanap ng kalutasan
pagkat ecobrick ay pansamantalang kasagutan
habang walang ibang lunas, ito'y gawain naman
upang ating mapangalagaan ang kalikasan

isuksok ang ginupit na plastik sa boteng plastik
at patitigasin natin itong kapara ng brick
gawing istrukturang mesa o silya ang ecobrick
ginawa mang tahimik, ito ang aking pag-imik

- gregoriovbituinjr.
06.08.2021
World Oceans Day

Itapon ng tama ang mga gamit na facemask

ITAPON NG TAMA ANG MGA GAMIT NA FACEMASK

magtatag-ulan na raw muli, ayon sa balita
at sila'y nagpapaalala sa mga burara
mga basura'y babara sa kanal, magbabaha
bukod sa plastik, pati facemask ay malaking banta

di mo ba batid na palutang-lutang na sa laot
ang mga upos at plastik na nakabuburaot
baka madagdag pa ang facemask, lalong nakatatakot
sa basura'y maituturing na tayong balakyot

baka facemask ay nasa dagat na sa isang kisap
tao nga'y burara't pabaya pag ito'y naganap
napakapayak lang naman ng aming pakiusap
facemask ay wastong itapon nang walang pagpapanggap

sinong sisisihin sa facemask na naging basura
at kung saan-saan na lang ito nangaglipana
pag nagbaha't tumila ang unos, anong nakita
sa mga baradong kanal, pulos facemask na pala

baka pa makahawa ang facemask na itinapon
pag naglipana ang facemask, dagdag pa sa polusyon
mabuti pa'y ibigay sa city garbage collection
batid nila kung saan wastong itatapon iyon

- gregoriovbituinjr.
06.08.2021.
World Oceans Day

Keyboard

KEYBOARD 

ah, sira na ang keyboard ng dekstop sa opisina
na ginagamit ng bayan, pinantulong sa masa
keyboard na kaytagal nagsilbi para sa hustisya
simpleng gamit man ngunit tunay na lingkod talaga

natigil ang lahat ng trabaho, di mapakali
bumigay ang keyboard, di kinaya, di na sumindi
kaya napagpasyahang bagong keyboard ay bumili
pinagluksa na ang keyboard na kaytagal nagsilbi

tila sa buong katawan ay may biglang napilay
tila sa buong puso'y para bagang may namatay
nang may bagong keyboard na'y tila ba muling nabuhay
dahil patuloy ang ginagawa't ang pagpapanday

may bagong keyboard na magsisilbi sa manggagawa,
kababaihan, kabataan, magsasaka, dukha,
at sa iba pang maliliit na sektor ng madla
bagong nagsisilbing ito'y ingatan nating kusa

sa mga dokumento'y saksi ang dating keyboard
kaytagal kasama sa pakikibaka't pagkayod
upang lipunang makatao'y sadyang itaguyod
maraming salamat sa ilang taong paglilingkod

- gregoriovbituinjr.
06.08.2021.
World Oceans Day

Tula sa World Oceans Day 2021

TULA SA WORLD OCEANS DAY 2021

karagatan na'y nalulunod sa upos at plastik
mga ito'y unti-unting nagiging microplastic
na kinakain na ng mga isdang matitinik
halina't dinggin mo ang dagat sa kanyang paghibik

nagsiksikan na ang basura sa bahura't tangrib
basura'y kayrami sa mga aplayang liblib
tila baga dambuhala itong naninibasib
sa daigdig nating  tahanang masakit sa dibdib

nilulunod natin ang karagatan sa basura
oo, nilulunod ng tao, may magagawa ba
kung magtutulungan pa ang tao't may disiplina
may magagawa pa upang dagat ay makahinga

sa ganang akin, ako'y nakiisa sa Ecobrick
na pandaigdigang liga ng mga nag-ekobrik
sa upos nga'y sinimulan din ang yosibrick project
nagsisiksik ng upos at plastik sa boteng plastik

kaya ngayong World Oceans Day, tayo'y muling magnilay
paanong sa susunod na henerasyon tutulay
ah, umpisahan muna sa panahon nating taglay
para sa kinabukasan ay kumilos nang sabay

- gregoriovbituinjr.
06.08.2021.
World Oceans Day

Lunes, Hunyo 7, 2021

Pagsulat at pagtipa ng akda

PAGSULAT AT PAGTIPA NG AKDA

kailangang itipa anumang nasasaisip
kahit pa nga ito man ay mula sa panaginip
may kwaderno't pluma ka bang palaging halukipkip
upang maitala agad ang iyong nalilirip

tulad na lamang ng bagsik ng alamid sa parang
o noong akala mo'y hahabulin ka ng musang
o may leyong paparating kaya ka nagulantang
o dahil sa takot ay nagising kang parang hibang

may diwatang sumasayaw sa karimlang pusikit
habang dinig ang siyap ng kaawa-awang pipit
habang may pulubing ang suot ay gula-gulanit
habang sa mga nangyayari'y di ka makapikit

paano nila inakda ang palalong pag-ibig
ng mayamang lalaking sa dukhang dilag umibig
paano ikwento ang manggagawang kapitbisig
upang mapang-api't mapagsamantala'y mausig

habang ako'y naririto, susulat nang susulat
kakathain ang anumang dapat maisiwalat
dahil ako'y makatang tibak, misyon ay magmulat
upang masa'y sama-samang kumilos at dumilat

susulat, lilikha, kakatha, aakda, ako pa
tutula at patuloy sa nasimulang nobela
kahit wala mang kompyuter o kaya'y makinilya
matiyaga akong magsusulat gamit ang pluma

- gregoriovbituinjr.
06.07.2021.World Food Safety Day

Anang isang paham

ANANG ISANG PAHAM

nakatunganga akong lumbay ang katalamitam
nang mapadako ang pansin sa babasahing tangan
doon nga'y nakita ang sinabi ng isang paham
lalo na't hinggil sa ating pantaong karapatan

anya, mga karapatan ay di galing sa langit
kundi galing sa pakikibaka, ito'y nakamit
pinaglaban ito ng mga api't maliliit
iyan ang katotohanang itinatagong pilit

animo'y balaraw ang kanyang salita, matalim
nakasusugat sa mga pusong may paninindim
o kaya'y kapara ng laot sa dagat, malalim
dapat sisirin upang maarok ang salamisim

habang naglalakbay pauwi sa munti kong lungga
naninilay ang sinabi ng paham na dakila
at tila ako'y natulalang biglang nagmakata
ah, laksa'y dalita, iilan ay nagpapasasa

nakukuha lang ang diyamante sa laksang putik
na maaari kang malunod o mata'y tumirik
kaya karapatang pantao'y dapat lang matitik
sa budhi ng bawat isang walang patumpik-tumpik

- gregoriovbituinjr.
06.07.2021.World Food Safety Day

* litratong kuha ng makatang gala habang naglalakbay pauwi galing sa isang lalawigan

Kumain ng sapat at magpalakas

KUMAIN NG SAPAT AT MAGPALAKAS

Ayos bang pabigat ng pabigat ang iyong timbang?
Basta ba huwag kang maging pabigat sa tahanan?
Nagsisikap ka pa rin para sa kinabukasan
At ang mahal mong pamilya'y pinangangalagaan

Ngunit katawan mo'y alagaan mo ring mabuti
Baka pabigat ng pabigat ka'y di mapakali
At baka di ka na makalakad sa bandang huli
Tandaan mong ang pagsisisi'y laging nasa huli

Maya-maya lang ay pipitas na ng igugulay
Aba'y nagbunga rin ang malaon mong paghihintay
Tunay ngang nagbubunga rin ang bawat pagsisikhay
Upang sa pamilya'y di maging pabigat na tunay

Isda'y piprituhin, gulay ay isapaw sa kanin
Maya-maya pamilya'y salu-salo sa pagkain
Marami mang nakahain, sapat lang ang kainin
Upang di bumigat ang timbang na di kakayanin

- gregoriovbituinjr.
06.07.2021.World Food Safety Day

Linggo, Hunyo 6, 2021

Sadako versus Kayako

SADAKO VERSUS KAYAKO

"Sadako versus Kayako" ang pamagat ng sine
panonoorin kong palabas mamaya sa T.V.
tila hinahatak ako nito't binibighani
upang ako'y maging saksi sa anumang mangyari

sa dako pa roon ay kaya ko bang panoorin
ang kwentong katatakutan daw na dapat alamin
buting mapanood upang kwento'y mabatid ko rin
kung bakit silang dalawa'y paglalaban-labanin

naeengganyo ako sa mga pangalan nila
Sadako versus Kayako, na kahali-halina
Sa Dako roon ba'y Kaya Ko panoorin sila
sige lang, panonoorin ito, wala nang iba

mga sikat na kwentong Hapones, katatakutan
balahibo mo'y titindig habang nasa sinehan
kwento ba itong naglalarawan ng kamatayan
o kung di handa ang puso mo, kwentong ito'y iwan

malaking hamon ito sa tulad kong manunulat
na kung ako ba'y pipikit na lang o mumulagat
ako'y manonood nang malaman ang lahat-lahat
kung gaano kalupit ang kanilang kwento't banat

- gregoriovbituinjr.
06.06.2021

* ipapalabas ito sa ganap na ikawalo ng gabi sa Channel ng Heart of Asia, 6 Hunyo 2021

Kalatas sa aking mga apo, Liham 2

KALATAS SA AKING MGA APO, LIHAM 2

apo, Pandaigdigang Araw ng Kapaligiran
tuwing ikalima ng Hunyo, inyo ngang tandaan 
ito'y paalalang dapat din kayong makialam
upang alagaan ang daigdig nating tahanan

tingan ninyo, basura'y palutang-lutang sa laot
tulad ng mga plastik at upos na nagsisuot
sa mga bahura't tangrib, basura'y pumulupot
sa ngayon, mundong ito'y ganito ang inaabot

marami namang ginawa ang aming henerasyon
ngunit sadya yatang di sapat ang nagawa't misyon
mga isda nga'y microplastic na ang nilalamon
tao'y kakainin naman ang mga isdang iyon

nabubulok at di nabubulok, pinaghiwalay
habang sa pabrika, plastik pa'y nililikhang tunay
sa plastik na di mabulok, produkto'y nilalagay
hanggang ngayon nga sa nangyayari'y di mapalagay

henerasyon nami'y may ginawa para sa inyo
subalit tawad ay hingi pa rin naming totoo
dahil sa problemang iniiwan namin sa inyo
ngunit ipinaglaban din namin ang mundong ito 

nabigo kaming baguhin ang bulok na sistema
na sanhi ng kahirapan, pagdurusa, basura
tinapon sa mga ilog ang galing sa pabrika
lupaing ninuno'y sinisira ng pagmimina

sana sa inyong henerasyon ay may magbabago
pakiusap ko lang, sana'y may magagawa kayo
upang pangalagaan ang tahanan nating mundo
para naman sa henerasyong susunod sa inyo

- mula kay Tata Goryo Bituin
06.06.2036

Kalatas sa aking mga apo, Liham 1

KALATAS SA AKING MGA APO, LIHAM 1

mabuhay kayo, mga apo ko, apo sa tuhod
at talampakan, ako'y nagsisipag sa pagkayod
upang magandang kinabukasan ay itaguyod
pagsulpot ninyo sa mundong ito'y nakalulugod

ang payo ko lang, apo, mag-aral kayong mabuti
basahin ang inyong aralin sa araw at gabi
magtapos kayo't paghandaan ang inyong paglaki
kolehiyo'y tapusin upang di kayo magsisi

basahin din ang Liwanag at Dilim ni Jacinto
na nagsabing "lahat ay iisa ang pagkatao"
ang Kartilya ng Katipunan ay basahin ninyo
at isabuhay tulad ng isang Katipunero

sa mga iyan pakikipagkapwa'y nasusulat
sa pagpapakatao't mabuting asal mamulat
sa bansang ito puso't diwa ninyo'y nakaugat
tinubuang lupang dapat ipagtanggol ng lahat

may mga tungkulin din kayo bilang mamamayan
na pag-aralan ninyo ang takbo nitong lipunan
bakit laksa'y naghihirap, may mayamang iilan
kongkretong pagsusuri sa kongkretong kalagayan

magulang nyo'y igalang at sundin ng buong puso
mga apo, sana'y di n'yo danasin ang siphayo
munting hiyas lang ng karanasan ang aking payo
upang problema'y malutas ninyong di sumusuko

- mula kay Tata Goryo Bituin
06.06.2036

Sabado, Hunyo 5, 2021

May kontrata tayo sa daigdig

MAY KONTRATA TAYO SA DAIGDIG

may kontrata tayo sa daigdig nating tahanan
habang nasasaisip natin ang kinabukasan
ng ating bayan, ng lipunan, at kapaligiran
habang mga ibon ay nariyang nag-aawitan

may kontrata tayong pangalagaan ang paligid
upang sa basura'y di mangalunod at mabulid
alagaan ang kalikasan, huwag maging manhid
para sa kinabukasan ng lahat ng kapatid

may kontratang huwag gawing basurahan ang mundo
nagbarang plastik sa kanal ang sanhi ng delubyo
ang masamang ugaling tapon doon, tapon dito
o baka masisi pa'y populasyong lumolobo

may kontrata tayong dapat ayusin ang sistema
kundi man baguhin ito ng manggagawa't masa
mga ilog ang pinagtatapunan ng pabrika
na matagal nang ginagawa ng kapitalista

sa usaping climate justice, may Paris Agreement na
sa batas, may Clean Air Act tayo, may Clean Water Act pa
sa matitinding unos, nagiging handa ang masa
dapat nang itigil ang mapanirang pagmimina

may kontrata sa daigdig na di man natititik
ay huwag hayaang magkalat ang upos at plastik
alagaan natin ang kalikasang humihibik
at sa ekolohiya'y huwag magpatumpik-tumpik

- gregoriovbituinjr.
06.05.2021.World Environment Day

Isa pang tula ngayong World Environment Day

ISA PANG TULA NGAYONG WORLD ENVIRONMENT DAY

ngayong World Environment Day, taospusong pagbati!
sa kumikilos para sa pangkalikasang mithi
upang tahanang daigdig ay di namimighati...
laban para sa kapaligira'y maipagwagi

pagbati sa mga Climate Walker kong nakasama
pati rin sa Green Convergence, Alyansa Tigil Mina,
sa Ecowaste Coalition, Greenpeace, at Aksyon Klima, 
Kamayan Forum, at Climate Reality Project pa

sa World Wide Fund for Nature at sa Mother Earth Foundation,
sa Earth Island Institute, Save Philippine Seas, Haribon,
Waves for Water, Green Collective, at Green Thumb Coalition,
sa Green Research, Sagip-Gubat Network, kayrami niyon

sa Philippine Movement for Climate Justice na ang mithi
ay masaayos ang klima't isyu'y maipagwagi
kay misis, sa munti naming diyaryong Diwang Lunti,
ilan lang ang mga iyang sa labi'y namutawi

sa grupo o kaya'y partidong Makakalikasan,
Philippine Ethical Treatment of Animals din naman,
sa Ecobrick, sa Yosibrick project kong sinimulan,
paumanhin po kung may di nabanggit na samahan

ngayong World Environment Day, pagpupugay pong muli
magpatuloy tayo sa makakalikasang mithi
para sa kinabukasan natin, iba pang lahi
para sa kapaligiran, sa inyo'y bumabati

- gregoriovbituinjr.
06.05.2021.World Environment Day

* litratong kuha sa 3rd Philippine Environment Summit na ginanap sa Cagayan de Oro noong Pebrero 2020

Patuloy akong kakatha

PATULOY AKONG KAKATHA

patuloy akong gagawa
ng mula sa puso'y tula
magninilay at kakatha
bagamat minsan tulala

at nakalutang sa hangin
kahit ano'y babanggitin
anumang paksa't damdamin
anumang haka't hangarin

basta't magpatuloy lamang
sa paghahanda ng dulang
upang manggang manibalang
ay akin nang matalupan

para sa tangi kong misis
paksa man ay climate justice
o dalitang nagtitiis
sa gutom, hapdi at hapis

sa suporta nyo'y salamat
habambuhay magsusulat
sige lang sa pagmumulat
upang masa'y magdumilat

sa mga katotohanang
nasisira'y kalikasan,
wasak ang kapaligirang
dapat nating alagaan

kaya dapat nagsusuri
nagninilay, naglilimi
na habang namumutawi
sa labi ang bawat mithi

patuloy akong kakatha
ng mula sa puso'y akda
magninilay at tutula
ng pangkalikasang diwa

- gregoriovbituinjr.
06.05.2021
World Environment Day

Tulang handog ngayong World Environment Day

TULANG HANDOG NGAYONG WORLD ENVIRONMENT DAY

pagmulat nga'y naalala ang petsa't araw ngayon
nag-inat, papungas-pungas, saka biglang bumangon
kumusta ba ang lansangan, ang dagat sa pag-alon?
lulutang-lutang pa rin ba ang upos ng linggatong?

umuusbong ang mga pananim sa pasong plastik
na pinagtiyagaang itanim dahil pandemik
habang patuloy pa rin ang gawaing mag-ekobrik
na ginupit na plastik sa boteng plastik isiksik

anong dapat gawin upang di magbara ang kanal
dahil sa mga basurang itinapon ng hangal
sa kapaligiran man, may matututunang aral
na dapat ding magpakatao'y may magandang asal

mga edukado pa ba ang walang disiplina?
sapagkat tapon dito, tapon doon sa kalsada
kayrami nang lupaing sinira ng pagmimina
ilog pa'y pinagtatapunan ng kapitalista

ayaw nating malunod sa basura ang daigdig
na tahanan ng ninuno, kalaban, kapanalig
sa paglinis ng paligid, tayo'y magkapitbisig
at mga asal-burara ay dapat lang mausig

kayraming batas-pangkalikasan nang pinagtibay
na dapat aralin, basahin, mapagnilay-nilay
at ngayong World Environment Day, halina't magpugay
sa mga sa kalikasan nangangalagang tunay

- gregoriovbituinjr.06.05.2021

Biyernes, Hunyo 4, 2021

Sa kaarawan ni Kasamang Des

SA KAARAWAN NI KASAMANG DES

nakilala ko si kasamang Des sa bansang Pransya
doon sa Climate Pilgrimage nga'y aming nakasama
di mula sa Pilipinas nang makasabay siya
kundi mula sa ibang bansa at nag-aaral pa

gaano man kalayo ay kaytatag sa lakaran
mula Roma hanggang Paris ay kasamang humakbang
upang ikampanyang ang klima'y pansining tuluyan
ng maraming bansa't iba't ibang pamahalaan

tumitindi na ang klima, ang mundo'y umiinit
climate change ay pag-usapan at matugunang pilit
huwag tumaas ang lebel ng tubig kahit saglit
maraming islang lulubog pag patuloy ang init

hanggang Paris Agreement ay tuluyang mapagtibay
saksi kaming naroon sa Paris, may ngiting taglay
sa iyong kaarawan, kasamang Des, pagpupugay
magpatuloy ka sa mabuting adhika, mabuhay!

- gregoriovbituinjr.
06.04.2021

* Si Desiree Llanos Dee ng Greenpeace ay nasa dulong kaliwa ng litrato katabi ni dating Commissioner Yeb Saño ng Climate Change Commission, habang ako naman ay nasa ikalawa mula sa kanan.

Sa kaarawan ng makatang Danilo C. Diaz

Kayrami mong bugtong na nais naming makatugon
O dapat ba naming sagutan ang katha mong bugtong
Habang pinagdiriwang mo ang kaarawan ngayon
Ay humahapon naman sa puno ang laksang ibon

Habang bugtong mo'y sinusuri, kahit walang sirit
Bawat mong bugtong ay mga kathang sa diwa'y sulit
Bawat tula mo'y may dangal para sa maliliit
Habang naglalantad ng katotohanang kaylupit

Tulad ng sastreng humahabi ng mga salita
Sinusukat muna ang telang tatahiing sadya
Karayom, sinulid, at makina'y inihahanda
Hanggang matahi ang kasuotang nais ng madla

Salamat sa iyong mga tula, makatang Dodie
Nawa sa pagkatha ay patuloy kang manatili
Tulad ng sastreng sadyang kayhusay sa pananahi
Sa kaarawan mo, ako'y naritong bumabati

- gregoriovbituinjr
06.04.2021

Sino si Florentino Collantes?

SINO SI FLORENTINO COLLANTES?
Munting sanaysay ni Gregorio V. Bituin Jr.

Nitong nakaraan lang, habang naglalakad galing sa U.P. Diliman papuntang Katipunan ay napadaan ako sa F. Collantes St. na nasa Barangay Loyola Heights sa Lungsod Quezon kaya agad akong nag-selfie sa karatula ng lansangang ito. Ipinangalan ang kalsadang iyon sa makatang Florentino Collantes na naging Hari ng Balagtasan nang talunin niya noon ang idolo ko ring makatang Huseng Batute o Jose Corazon de Jesus.

Tulad ko, mahilig din sa tula at pagtula si Florentino Collantes. Isa siyang dakilang makata. Nakilala ko ang makatang Florentino Collantes dahil sa kanyang anak na si Mam Loreto Collantes Cotongco na isa sa tatlong adviser namin sa aming campus paper sa kolehiyo. Ang dalawa pa'y sina Mam Romana Tuazon at Mam Cecilia Angeles.

Kaya nang makita ko sa National Book store ang pangalang Florentino T. Collantes ay agad kong binili ang aklat niya ng mga tula na pinamagatang Ang Tulisan at iba pang Talinghaga.

Bukod sa siya'y ama ng aming adviser sa diyaryong pangkampus, si Florentino Collantes ay kinilala ring duplero noong kanyang panahon. Kinilala rin siya bilang Ikalawang Hari ng Balagtasan. Ayon sa pananaliksik, gumamit siya ng sagisag na Kuntil Butil sa kanyang pagsusulat ng mga mapanudyong tula na may pamagat na Buhay Lansangan.

Katulad ko rin siyang ang horoscope ay Libra. Isinilang si Collantes noong Oktubre 16, 1896.

Sinasabi ng ibang sa pagbigkas ng tula ay may sarili siyang paraan na sinasabing tatak Collantes. Sinipi ko ang sinasabi sa Wikipedia hinggil sa kanya: "Ang kanyang mga tulang nasulat ay inuri sa tatlo - tulang liriko, tulang pasalaysay at tulang pambalagtasan. Higit na kinilala ang kanyang kahusayan sa pagsulat ng mga tulang pasalaysay. Halimbawa ng kanyang mga tulang liriko ay Ang Magsasaka, Pangaral sa Bagong Kasal, Patumpik-tumpik; sa tulang pasalaysay naman ay Lumang Simbahan at Ang Tulisan; sa pambalagtasan naman ay ang Balugbugan, Aguinaldo vs. Quezon, isang tulang pantuligsa sa larangan ng politika. Ang mga tula ni Collantes ay halos tungkol sa tao kaya karaniwan at madaling unawain."

"Bata pa lamang siya ay mahilig na siyang magbasa ng awit at korido at naisaulo niya ang buong pasyon. Sa gulang na 15 taon ay nagsimula na siyang tumula at sumulat sa mga pahayagang Buntot Pagi, Pagkakaisa, Watawat, Pakakak at iba mga babasahin. Siya ay kapanahon ni Jose Corazon de Jesus at mahigpit niyang kaagaw sa pagiging Hari ng Balagtasan. Binawian siya ng buhay noong 1951 sa gulang na 55."

Ayon naman sa The Kahimyang Project:

Today in Philippine History, October 16, 1896, Florentino Collantes was born in Pulilan, Bulacan (Posted under October Historical Events)

On October 16, 1896, Florentino Collantes, one of the Filipino poets who spearheaded the revival of the Tagalog Literature, was born in Pulilan, Bulacan to Toribio Collantes of Baliwag, Bulacan and Manuela Tancioco of Pulilan.

Collantes was among the group who organized the first Balagtasan in 1925 in commemoration of the birth anniversary of Tagalog poet Francisco Balagtas Baltazar on April 2, 1925. Held in Tayuman, Manila, four days of Balagtas' birth anniversary, the first ever Balagtasan included writers Rosa Sevilla and Jose Corazon de Jesus.

Florentino Collantes and Corazon de Jesus emerged as the most popular among several pairs of poets who joined the literary joust debating the subject "Bulalak ng Lahing Kalinis-linisan" (Flower of the Pure Race). Although Collantes was not acclaimed as “Hari ng Balagtasan” (King of the Balagtasan) which De Jesus bagged, he gained national fame as a poet.

Collantes' most memorable work, “Ang Lumang Simbahan”, became so popular that he expanded it into a novel which was later turned into a movie starring actress Mary Walter. The movie has been acclaimed as a classic in the Philippine Cinema.

His interest in poetry led him to write for the defunct Tagalog publications Buntot Pagi, Pagkakaisa at Watawat.

His other works that are now taught in schools all over the country are “Ang Magsasaka” (The Farmer), "Pangarap sa Bagong Kasal" (Dream for the Newly-Weds), “Mahalin ang Atin” (Love Our Own), “Ang Tulisan” (The Bandit), and “Ang Labing Dalawang Kuba” (The Twelve Hunchbacks).

Collantes died on July 15, 1951 at the age of 55, leaving behind his wife Sixta Tancioco and eight children. The year before his death, Collantes was conferred the title “Makata ng Bayan” (Poet of the People) by President Elpidio Quirino on July 4, 1950. References: Philippines News Agency

Mapalad akong nakadaupang palad ang kanyang anak na si Mam Loreto C. Cotongco na isa sa aming adviser sa pahayagang pangkampus, bagamat hindi ang mismong makatang Collantes. Si F. Collantes nga'y sadyang magaling na makatang habang binabasa ko ang ilan niyang tula ay tila baga siya'y gabay na liwanag sa bawat tula kong kinakatha.

Ang natatangi niyang aklat na Ang Tulisan at iba pang Talinghaga ay talaga kong pinakaiingatan. Dahil bukod sa ito'y collector's item ay bihira na itong makita sa mga book store, o marahil ay ubos na. At kayamanan nang maituturing ang aklat na iyon, na mabuti't nagpasiya akong bilhin iyon kahit na may kamahalan iyon noon.

Mabuhay ka, makatang Florentino T. Collantes, ikalawang Hari ng Balagtasan!

Pinaghalawan:
https://tl.wikipedia.org/wiki/Florentino_Collantes
https://kahimyang.com/kauswagan/articles/1312/today-in-philippine-history-october-16-1896-florentino-collantes-was-born-in-pulilan-bulacan

Kambal na kampanyang Human Rights at Social Justice

KAMBAL NA KAMPANYANG HUMAN RIGHTS AT SOCIAL JUSTICE

di lamang human rights ang dapat isaalang-alang
kundi social justice ding dapat makamit ng bayan
habang ipinagtatanggol natin ang karapatan
ay ipaglaban din ang katarungang panlipunan

di lang karapatang pantao'y dapat respetuhin
higit sa lahat, mga maysala'y dapat singilin
ang may utang na dugo sa bayan ay panagutin
bu-ang na may atas ng krimen ay dapat singilin

ikampanyang igalang ang karapatang pantao
igalang ang wastong proseso o due process of law
upang marinig ng bayan at ng mga berdugo
upang panlipunang hustisya'y kamtin ding totoo

human rights at social justice nga'y kambal na kampanya
sa Konstitusyon, may probisyong magkasama sila
na dapat mapag-aralan at mabatid ng masa
na dapat ding unawa natin sa pakikibaka

halina't isigaw ang human rights at social justice
at sa mga pagsasamantala'y huwag magtiis
kambal na kampanyang ito'y dapat bigyan ng hugis
nang huminahon ang mga bagang na nagtatagis

- gregoriovbituinjr.06.04.2021

Kung nagkakasabay ang pulong at tungkulin

KUNG NAGKAKASABAY ANG PULONG AT TUNGKULIN

lahat na yata ng pamamaraan, gagawin ko
upang magampanan ang mga tungkuling totoo
kung sakaling magkasabay-sabay ang pulong nito
dapat pag-isipan kung ang uunahin ko'y sino

lahat na yata ng dahilan ay aking gagawin
upang madaluhan ang pulong na mahalaga rin
kahit isa'y masakit sa loob balewalain
kaya hangga't kaya ay huwag itong pagsabayin

pawang magkasinghalagang dapat kong madaluhan
pagsabayin ang mga pulong ay pakaiwasan
isang aral sa aking dapat kong pakatandaan
isang aral sa lahat na dapat pakatandaan

kaya maraming salamat sa nakakaunawa
sa mga tungkuling ginagampanang matiyaga
pinaghuhusayan kahit anong hirap ang gawa
basta ba walang bibitaw sa dakilang adhika

tinanggap natin ang pwesto kaya gampanang husay
tinanggap itong tungkuling bahagi na ng buhay
punong-puno man ng hamon yaring tungkuling tunay
muli, sa lahat ng nakakaunawa, mabuhay!

- gregoriovbituinjr.
06.04.2021

* litratong kuha mula sa ZOTO Day Care Toweville

Huwebes, Hunyo 3, 2021

Ang makatawag-pansing kasabihan sa dyip

ANG MAKATAWAG-PANSING KASABIHAN SA DYIP

naroon sa likod ng drayber ng dyip na nasakyan
ay may nabasa na namang nakita kong may laman
sinabi'y "Ang umiwas sa away ay karangalan
mangmang ang palaaway" sinabing kasunod naman

aba'y tumpak, karangalan ang umiwas sa kaaway
ngunit napukaw ako sa "mangmang ang palaaway"
tila ba nakaisip nito'y talagang mahusay
o kaya'y patutsada sa nang-aaway na tunay

pinag-isipang mabuti ang kasabihang ito
paano akong may ipinaglalabang prinsipyo
kahinahunan, di galit, ang dapat gawing wasto
sa bawat problema'y maging mahinahong totoo

ah, iyon nga ang susi sa kapayapaang asam
maging mahinahon kung anuman ang pagkukulang
makipagkapwa-tao't karapatan ay igalang
problema'y isiping may katapat na kalutasan

makabagbag-damdamin ang nasabing karatula
huwag daanin sa away ang anumang problema
lalo't dapat umiral ay panlipunang hustisya
salamat po sa nagsulat sa kanyang paalala

- gregoriovbituinjr.
06.03.2021

* litratong kuha ng makatang gala sa isang dyip niyang nasakyan

Nabili kong klasikong apat na aklat pampanitikan






NABILI KONG KLASIKONG APAT NA AKLAT PAMPANITIKAN

Marahil sa iba'y mga basura lang ang mga ito. Walang kwenta. Kaya sayang lamang ang aking perang dapat ibinili na lang ng pagkain. 

Subalit para sa mga tulad kong panitikero, mga mahahalagang hiyas ito ng karunungan na dapat lang pag-aksayahan ng pera. Mga collector's item ang mga ito na hindi basta makikita sa simpleng bookstore lang. Lalo na't mga klasiko ang mga ito. Sino ba ang mag-aakalang mabibili ko ang nag-iisang aklat na Orozman at Zafira ni Francisco Balagtas sa bilihan ng aklatang iyon? Pati na ang klasikong aklat ng balarila ni Lope K. Santos? Hinahanap-hanap ito ng maraming manunulat para sa kanilang koleksyon sa kani-kanilang aklatan.

Ang pinambili ko'y KATAS ng isang artikulo kong nalathala sa tuwing ikalawang taon ng panitikang Ani ng Cultural Center of the Philippines (CCP). Artikulong "binayaran" o binigyang pabuya nang mapili iyon at mailathala nila. Kaya ang salaping galing sa panitikan ay ibinili ko rin ng mga klasikong aklat pampanitikan. Kaya taospusong pasasalamat sa CCP! Mabuhay kayo at sa patuloy ninyong pagsuporta sa panitikan at sa mga tulad naming manunulat!

Nabili ko ang OROZMAN AT ZAFIRA na akda ni FRANCISCO BALAGTAS, na siya ring may-akda ng walang kamatayang FLORANTE AT LAURA. Halagang P450.00, may sukat itong 8.5" x 11" at naglalaman ng 320 pahina.

Nabili ko ang aklat na BALARILA NG WIKANG PAMBANSA na akda ni Ka LOPE K. SANTOS, na siyang itinuturing na Ama ng Balarila. Halagang P600.00, may sukat itong 7" x 10" at naglalaman ng 538 pahina (42 pahinang naka-Roman numeral sa unang bahagi, at 496 pahinang naka-Hindu Arabic numeral).

Nabili ko ang SURI: Pag-arok sa Likhang Panitik ni Pambansang Alagad ng Sining Bienvenido Lumbera. Minsan ko na siyang nakasama sa isang pagtitipon na dinaluhan din ni Apo Chua ng Teatro Pabrika, nagpakuha kami noon ng litrato, subalit wala akong kopya. Halagang P650.00, may sukat itong 6" x 9" at naglalaman ng 416 pahina.

Ang nasabing tatlong klasikong aklat ay pawang nabili ko sa Solidaridad Bookstore sa Padre Faura sa Ermita, Maynila, habang ang Classic Poems to Read Aloud ay nabili ko naman sa BookSale sa Pedro Gil sa halagang P125.00, may sukat na 5" 8" at may 256 pahina.

Isiningit ko ang pagbili ng mga librong ito bago ang pulong sa ilang kasamang taga-San Andres hinggil sa aming pagsusuri sa isang batas na nakakaapekto sa isyung pambayan. Maraming salamat.

- gregoriovbituinjr.
06.03.2021

Magpatuloy lang

MAGPATULOY LANG

pinagtatawanan ako ng mga pinagpala
pagminuto ko ng pulong ay baka raw patula
ngunit alam kong biro iyon, di minamasama
lalo't lagi naman akong nakatapak sa lupa

basta't aking pinagbubutihin ang bawat gawain
gaano man kabigat bawat atang na tungkulin
sige, magtawa sila, di ko naman pinapansin
basta't ginagawa'y wasto, huwag mamasamain

ganyan lang yata talaga ang buhay ng makata
pasensya kung palabiro ang mga pinagpala
buhay kasi ng makata'y singhirap lang ng daga
na kung di kakayod aba'y lagi nang walang-wala

sige lang, sila naman ay pinagpalang totoo
na pag pumalag ka, aba'y babalikan lang ako
kaya mabuting maging mahinahon, pasensyoso
para walang sakitan ng loob dito sa mundo

maging malikhain ngang sadya, likha lang ng likha
unang nobela'y sinimulan, akda lang ng akda
may adhikain man sa bayan, katha lang ng katha
sa kabila ng naranasan, tula lang ng tula

- gregoriovbituinjr.

Gaano man kalayo

GAANO MAN KALAYO

gaano man kalayo ang sinisintang kaniig
ay malapit pa rin pag komunikasyon ay ibig
kaya pangungulila'y di kami kayang malupig
di kayang paghiwalayin ng anumang ligalig

kina Alwina't Aguiluz ay sinong manlulupig?
kina Malakas at Maganda'y sinong mang-uusig?
kina Ibarro't Amihan, sinong makadadaig?
kina Goryo at Libay ay sinong manliligalig?

hangga't iwing mga puso'y patuloy sa pagpintig
anumang lumbay at pagkasawi'y di mananaig
may karamdaman man at patuloy sa panginginig
di magagapi ang dalawang pusong umiibig

dalawang pusong mainit sa gabing anong lamig
dalawang diwang patuloy na nagkakapitbisig
dalawang magkasuyong nagkakaniig sa banig
dalawang sintang may prinsipyo't kapwa tumitindig

pag-uusap ng dalawang puso'y iyo bang dinig?
nakikita mo ba silang parehong kinikilig?
o nadarama mo sa saknong ang bawat pagpintig?
habang sa bawat taludtod, binibilang ang pantig

- gregoriovbituinjr.

Miyerkules, Hunyo 2, 2021

Organisador

ORGANISADOR

naalimpungatan akong bumibilis ang pintig
sa bawat kaluskos na animo'y nais mang-usig
at pinakinggan kong muli ang huni ng kuliglig
sinumbong ang kalupitan ng makaisangpanig

at dapat kong mabasang muli ang kanilang kaso
upang pangarap na hustisya'y kanilang matamo
sinumpaang salaysay ay namnamin kung totoo
at ebidensya ng katunggali'y dapat marebyu

di lamang pawang krimen kundi isyung karapatan
na kung sa maralita'y isyu ng paninirahan
na sa obrero, kontraktwalisasyon ay labanan
pati na karahasan laban sa kababaihan

di man abugado, karapatan dapat ay batid
upang luku-lukong awtoridad ay di balakid
sa ating karapatan, para sa bawat kapatid
upang sa dilim, di nila tayo basta ibulid

dapat lang lupigin ang mga mapagsamantala
at ating maitayo ang makataong sistema
tunay na umiiral ang panlipunang hustisya
karapatang pantao'y igalang ng bawat isa

at naalimpungatan akong may bago nang mundo
wala nang upos at plastik na basurang totoo
wala nang tokhang at kaplastikan sa mga tao
at bawat isa'y sadyang nakikipagkapwa-tao

- gregoriovbituinjr.06.02.2021

SIKLAT pala ang Tagalog ng TOOTHPICK

SIKLAT PALA ANG TAGALOG NG TOOTHPICK

siklat pala ang tagalog ng toothpik, ows, talaga?
salitang Ingles na sa atin, may katumbas pala
ito naman ay nadaanan lang ng aking mata
habang sa isang talatinigan, may binabasa

bagamat may iba pang kahulugan iyang siklat
bakod, o biyak sa solido, o tulos ng baklad
o masamang rekord, aking nasaliksik na'y sapat
na toothpick pala'y may sariling salitang katapat

at nagpasyang gawan ng tula ang salitang ito
o kaya naman hinggil dito'y kumatha ng kwento
pagkakain nga'y dapat lagi tayong magsipilyo
kung nasa restoran, siklat ay gamiting totoo

sinusundot ng siklat yaong tinga pagkakain
dama'y maraming nakasingit na alalahanin
ano bang paniklat ang dapat ginagamit natin
upang di masira sa kasusundot itong ngipin

ah, may bagong katawagan na si Kumander Toothpick
pelikula ni Herbert noon, sa takilya'y lintik
ngayon sa tula'y gamiting walang patumpik-tumpik
patunayang sa taal na salita, bansa'y hitik

siklat - (Sinaunang Tagalog) tinik o palito na pantanggal ng tinga sa ngipin, mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, p. 1136

Pag-abang sa pagbabalik ng dating tambayan

PAG-ABANG SA PAGBABALIK NG DATING TAMBAYAN

araw ng kababaihan nang maabo sa sunog 
ang U.P. Shopping Center na naging tambayan noon
at naisulat ko ang aking alaala roon
hinggil sa nakaraang higit dalawampung taon

pagkat doon ko natutunan at nailathala
higit dalawampung aklat ng sanaysay ko't tula
natuto paano mag-bookbind, pulido ang gawa
mula Philcoa hanggang doon, nilalakad pa nga

malapit lang kasi iyon sa pambansang tanggapan
ng aming opisina mula nang ako'y mag-pultaym
lahat ng atas na paseroks, iyon ang puntahan
kaya nakabuo rin ng maraming kaibigan

kahapon nga'y magpapa-seroks sana sa Philcoa
nagpunta akong kay-aga subalit sarado pa
buti't may dyip na pa-U.P. at agad sumakay na
sa tapat ng nasunog na Center, nagpaseroks na

nilakad patungong Commonwealth pagkat wala pang dyip
mahirap magbakay ng dyip lalo't nakakainip
nadaanang ginagawa ang U.P. Shopping Center
magandang balita, ito ang agad kong naisip

may karatula, aking binasa't nilitratuhan
sa susunod pang taon puntiryang matapos iyan
mga paseroksan kaya rito't magbabalikan
ah, pagbabalik ng dating tambayan ay abangan

- gregoriovbituinjr.
06.02.2021

Tigib ng pag-asa ang bagong umaga

TIGIB NG PAG-ASA ANG BAGONG UMAGA

nakangiting sumilay ang araw ngayong umaga
kaya kayganda ng gising na tigib ng pag-asa
sumalubong itong tila baga nanghaharana
banas ng panahon ay halos di na alintana

umawit ang mga ibong pumalit sa kuliglig
na kay-iingay talaga kagabing anong lamig
habang nananariwa ang mga danas at tindig
habang pagaling ang balantukang sugat sa bisig

may uusbong pa bang pag-asa sa panahong tokhang
kung saan kayraming ulupong yaong namamaslang
walang due process, di ito batid ng mga halang
wastong proseso ng batas ay di na iginalang

may pag-asa pa't may-atas ay mapapalitan din
bu-ang na may utos ng krimen ay papanagutin
patuloy ang laban, panlipunang hustisya'y kamtin
magpakatao't makipagkapwa'y patnubay natin

kagabi'y malakas ang unos, mag-aalala ka
sa bawat gabing madilim ay may bagong umaga
tanawin natin itong may nakangiting pag-asa
na panlipunang hustisya'y kakamtin din ng masa

- gregoriovbituinjr.
06.02.2021

* litratong kuha ng makatang gala habang nakasakay ng bus patungo sa isang lalawigan

Habang nagbabakay ng dyip kagabi

HABANG NAGBABAKAY NG DYIP KAGABI

minsan ay balat-kalabaw lang ako sa anuman
kung anu-ano kasi'y naglalaro sa isipan
iba raw ang tinitingnan kaysa tinititigan
habang nagbabakay ng dyip sa malayong lansangan

kaytayog ng lipad ng lawin sa himpapawirin
habang ginagalugad ng tingin ang panginorin
bakit nga ba kayraming proyekto ang nabibinbin
kaya namang matapos ay bakit hindi tapusin

dahil ba maraming sa mundo'y mapagbalatkayo
kaya iba'y nagkukuwari na lang sila'y dungo
upang makaiwas sa anumang tukso't siphayo
na di malaman kung problema'y kaya pang maglaho

No Mask at No Facemask ang nasulat sa karatula
habang sa litrato'y Mask at Face Shield ang nakikita
pag wala ka nito'y di ka pasasakayin nila
may typo error na pala'y bakit pa inilarga

tamad nga ba ang editor na di sapat ang sahod
o kaya pinalathala na'y dahil din sa pagod
nagbabakay ng dyip ay bakit biglang napatanghod
at nakita pa ang typo error na natalisod

maya-maya'y dumating din ang inaasahang dyip
sa kabila ng halos sang-oras na pagkainip
akala ko ngang sa pagkakatayo'y nakaidlip
at humahabi na ng salita sa panaginip

- gregoriovbituinjr.
06.02.2021

Martes, Hunyo 1, 2021

Walang kalat sa unang araw ng buwan?

WALANG KALAT SA UNANG ARAW NG BUWAN?

tara, simulan natin ang unang araw ng buwan
nang walang kalat, nangangalaga sa kalikasan
ilang araw na lang at Araw ng Kapaligiran
salubungin natin ito ng may kahinahunan

walang kalat na mga basurang upos at plastik
at kung kinakailangan, tayo na'y mag-ecobrick
kabawasan din sa basura ang pagyo-yosibrick
plastik at upos ay isisiksik sa boteng plastik

alam nyo bang World Bicycle Day sa Hunyo ikatlo
World Environment Day na sa ikalima ng Hunyo
at World Food Safety Day naman sa Hunyo ikapito
dagdag pa ang World Oceans Day sa Hunyo ikawalo

unang araw ng buwan ay salubunging maayos
kung saan malinis ang paligid kahit hikahos
sa karagatan ay walang lumulutang na upos
tahanang daigdig ay inaalagaang lubos

- gregoriovbituinjr.
06.01.2021

Soneto sa musa

SONETO SA MUSA

tulad mo'y patak ng ulan
sa aking munting katawan

tulad mo'y init ng araw
sa panahong anong ginaw

tulad mo'y mga kataga
sa dagli, kwento ko't tula

tulad mo'y punong malilim
sa puso kong naninimdim

tulad mo'y isang bulaklak
pag ikaw ay umiindak

tulad mo'y isang diwata
inspirasyon sa pagkatha

musa ka niring panitik
na pluma ko ang katalik

- gregoriovbituinjr.