Biyernes, Enero 10, 2025

Payo sa isang dilag

PAYO SA ISANG DILAG

aanhin mo ang guwapo
kung ugali ay demonyo
at kung di mo siya gusto
dahil siya'y lasenggero

ay bakit di mo tapatin
ayaw sa kanya'y sabihin
huwag mo siyang tiisin
kahit ikaw pa'y lambingin

pagsagot ba'y sapilitan?
panliligaw ba'y takutan?
aba'y marami pa riyan
na sagad sa kabaitan

matamis man yaong dila
na kanya ka raw diwata
tangi niyang minumutya
ay baka ka lang lumuha

suriin ang manliligaw
huwag ka riyang magaslaw
kinabukasan mo'y pakay
kaya aralin mong tunay

- gregoriovbituinjr.
01.10.2025

Ilang aklat ng katatakutan

ILANG AKLAT NG KATATAKUTAN

marahil, di libro ng krimen kundi multo
ang paglalarawan sa nariritong libro
akdang katatakutan ni Edgar Allan Poe
ang On Writing ni Stephen King, ang maestro

nais kong matutunan ang estilo nila
kung bakit mga akda nila'y nakilala
binigyan ko ng panahong sila'y mabasa
bilang paghahanda rin sa pagnonobela

magandang pagsasanay ang dyaryong Talibà
maikling kwento ko'y doon nalalathalà
nasa isipan ko ang isang halimbawà
ang paghahanda ng nobelang manggagawà

manggagawang tinakot ng gahama't buktot
subalit sila'y nagkaisa't di natakot
nakibaka sila't tinuwid ang baluktot
hanggang kapitalistang kuhila'y lumambot

kayraming paksa't isyung dapat kong aralin
inspirasyon ko nga'y milyones na bayarin
na sadyang nakakatakot kung iisipin
kaya pagkatha ng nobela na'y gagawin

- gregoriovbituinjr.
01.10.2025

Magsulat upang may ipambayad sa utang

MAGSULAT UPANG MAY IPAMBAYAD SA UTANG

anong laki ang bayarin sa pagamutan
kaya kinakailangan naming mangutang
upang mabayaran ang doktor at ospital
di iyon bigay ng mga kamag-anakan

hanggang ngayon, dapat mag-isip ng paraan
ang pagsusulat ang tangi kong kakayahan
ako'y makatang pultaym na tibak din naman
na dyaryong Taliba'y pinagkaabalahan

makakalikha kaya ako ng nobela?
na maisasalibro't milyones ang kita?
na magiging matagumpay na pelikula?
ngunit tagumpay na iyon ay kailan pa?

susundan ko ba ang yapak ni Stephen King?
at ang seryeng Harry Potter ni J.K. Rowling?
at kay J.R.R. Tolkien na Lord of the Ring?
dapat ko nang magsimula't huwag humimbing!

kaya magsulat na't ayusin ang direksyon
kung paano gagana ang imahinasyon
matagal man ay darating din ang panahon
na ako'y magtatagumpay sa nilalayon

- gregoriovbituinjr.
01.10.2025

Isang tula bawat araw

ISANG TULA BAWAT ARAW

ang puntirya ko'y isang tula bawat araw
sa kabila ng trabaho't kaabalahan
sa pananaliksik, pagsulat ng pananaw
at iba pang tungkuling dapat magampanan

kayraming isyung binasa't inaaral ko
nang masulat kong pasalaysay at patula
iba'y inilalapat sa maikling kwento
isyu man ng obrero, babae, dalita

basta ba may paksa't isyung napapanahon
o kaya'y balitang marapat bigyang pansin
para sa hustisya't karapatan, may misyon
ang makata kahit wala sa toreng garing

kung kaya ko naman, kwento'y dalawang beses
kada buwan, minsanan lamang ang salaysay
subalit sa pagtula'y di dapat magmintis
kada araw, kaya madalas nagninilay

pagtula'y bisyong sa akin ay di maalis
para akong kalabaw kung dito'y kumayod
wala mang magbasa, pagtula'y di matiis
pagkat ito'y gawaing ikinalulugod

- gregoriovbituinjr.
01.10.2025

Huwebes, Enero 9, 2025

'Buwayang' Kandidato

'BUWAYANG' KANDIDATO

sa komiks ni Kimpoy sa dyaryong Bulgar
natanong ang isang botante roon
na bakit daw 'buwayang' kandidato
ang sinusuportahan gayong sila
ang sanhi bakit mahirap ang bayan

sagot agad sa kanya ng botante:
'sa pagkatao nila'y walang paki
pagkat ang mahalaga lang sa akin
ay donasyon nila't mga ayuda
nang sariling pamilya'y di gutumin'

ganyan di ba ang pananaw ni Kimpoy?
na kumatha ng komiks na naroon?
na marahil sa isip din ng madla
kaya walang bago sa pulitika
pagkat sa trapo sila umaasa

kung sumasalamin iyon sa masa
aba'y Bayan Ko, saan ka papunta?

- gregoriovbituinjr.
01.09.2025

* larawan mula sa pahayagang Bulgar, 9 Enero 2025, p.5

Kalendaryo

KALENDARYO

salamat po sa libreng kalendaryo
ng Mercury Drug nang bumili ako
ng ReviconSuki Card pa'y gamit ko
tiyak ngang gamot dito'y laging bago

may kampanya pang makakalikasan
na sa kalendaryo'y nasulat naman
nakatatak din sa pinagbalutan
sa magasing Enrich pinag-usapan

walumpung anibersaryo na nila
ngayong taon, nakatatlong dekada
nang kapuso, kapulso, kapamilya
kakampi sa kalusugan ng masa

at muli, taospusong pagpupugay
sa kalendaryo'y salamat na tunay
sa tula ko kayo'y talagang tulay
upang damdamin ay maging palagay

- gregoriovbituinjr.
01.09.2025

Miyerkules, Enero 8, 2025

Nasawi nang masabugan ng kwitis

NASAWI NANG MASABUGAN NG KWITIS

sadya bang Pinoy ay walang kadala-dala
kada Bagong Taon, kaytitinding paputok
nasabugan, may mga daliring nawala
sino bang sa ganitong isyu nakatutok?

dapat nang ang ganitong sistema'y matigil
may ginagawa na ba ang pamahalaan?
na pagpapaputok ay tuluyang mapigil?
mabawasan, kundi man, wala nang masaktan?

may isang lalaking nasabugan ng kwitis
na ayon sa ulat ay agad na namatay
matinding pinsala ang tinamong mabilis
sa ganyang kalagayan, ikaw ba'y palagay?

anong gagawin upang di mangyaring muli?
at maiwasto ang ganyang pagkakamali?

- gregoriovbituinjr.
01.08.2025

* ulat mula sa pahayagang Pang-Masa, 6 Enero 2025, tampok na balita sa pahina 1 at 2

Martes, Enero 7, 2025

Paglalakbay

PAGLALAKBAY

sa pagbabasa nalalakbay ko
ang iba't ibang panig ng mundo
pati na kasaysayan ng tao
ng digma, bansa, pananaw, siglo

kaya hilig ko ang pagbabasa
ng kwento, tula, dula, nobela
ng kasaysayan, ng pulitika
maging ng pagbabago ng klima

talambuhay ng mga bayani
kwento ng pag-ibig ng magkasi
panawagang hustisya ng api
pati na nakatagong mensahe

magbasa't matututo kang sadya
sa hirap ng masa't maralita
sa misyon ng uring manggagawa
sa gawa ng bayani't dakila

- gregoriovbituinjr.
01.07.2025

Lunes, Enero 6, 2025

Maligayang ika-41 kaarawan, sinta ko

MALIGAYANG IKA-41 KAARAWAN, SINTA KO

kahapon, nagising kang walang nakikita
di ka kumain ng gabi't nagkaganyan ka
di ka rin nakainom ng gamot mo, sinta
mabuti ngayon, nakakaaninag ka na

akala ko'y nabulag ka na ng sakit mo
mataas na creatinine daw ay epekto
buong maghapong di nakakitang totoo
buong magdamag kang binantayan, sinta ko

inom ng gamot ay dapat sa tamang oras
pati sa pagkain ay huwag magpalipas
kaarawan mo ngayon, dapat kang malakas
sana'y gumaling ka na't gumanda ang bukas

maligayang kaarawan, O, aking mahal
magpalakas ka at huwag magpakapagal

- gregoriovbituinjr.
01.06.2025

Linggo, Enero 5, 2025

Ang aklat

ANG AKLAT

nais kong basahin ang akda ni Nancy H. Kleinbaum
ang Dead Poets Society na talagang bumabaon
animo'y tinik na tumagos sa puso ko't diwa
lalo't pelikula niyon ay napanood ko nga

kung sakaling sa bookstore iyon ay matsambahan ko
bilang collector's item agad bibilhing totoo
upang mabasa't idagdag sa aklatan kong munti
inspirasyon upang sa sariling berso'y idampi

tumatak sa isip nang pelikula'y mapanood
na talagang humagod sa aking diwa't gulugod
mga makata noon ay para mong nakausap
pag mga berso nila'y tinalunton mo't nagagap

nais ko yaong nguyain na parang mga prutas
na animo'y si Adan nang kumain ng mansanas
ay, sadyang nais kong mahanap ang nasabing aklat
upang kaibuturan nito'y aking madalumat

- gregoriovbituinjr.
01.05.2025

* mga litrato mula sa google

Sabado, Enero 4, 2025

Anapol adey

ANAPOL ADEY

sinunod ko na rin ang kasabihang
"an apple a day keeps the doctor away"
mahalaga kasi sa kalusugan
ang mansanas kaya huwag pasaway

upang gumanda ang pangangatawan
nilantakan ang mansanas sa bahay
habang akin namang pinagnilayan
ang mga pinagdaanan sa buhay

ngayon nga'y mansanas ang kailangan
upang puso't diwa'y laging palagay
maruming salik ay nilalabanan
at maraming sustansyang binibigay

bagamat di man araw-araw iyan
buting may mansanas kaysa maratay
sa sakit o banig ng karamdaman
nang pati kalamna't pulso'y tumibay

sa kasabihang iyon ay natanto
bakit sa ospital walang mansanas?
at naisip ko nga bakit ganito
dahil kayrami roong doktor at nars...

- gregoriovbituinjr.
01.04.2025

Biyernes, Enero 3, 2025

Pag tinali, tinalo, tinola ang labas

PAG TINALI, TINALO, TINOLA ANG LABAS

pag tinali, tinalo, tinola ang labas
pulutan sa alak o kaya'y panghimagas
isinabong ang tandang sa labanang patas
subalit sabungero'y tila minamalas
alaga'y ginawang tinola nang mautas

tinali, tinalo at tinola'y tinala
na tila magkakaugnay silang salita
na sa masa ito'y madaling maunawa
tatlong pantig na nilalaro ang kataga
makata ba'y may nakikitang talinghaga

kaytagal mong inalagaan ang tinali
subalit sa sabungan ay agad nasawi
sapagkat pakpak nito'y nagkabali-bali
at pati leeg nito'y nahiwa ng tari
kaya ang tinali sa tinola nauwi

- gregoriovbituinjr.
01.03.2025

Ang matematika ay sipnayan

ANG MATEMATIKA AY SIPNAYAN

matematika pala'y sipnayan
habang aritmetika'y bilnuran
trigonometry ay tatsihaan
habang geometry ay sukgisan

statistics ay palautatan
iyang algebra ay panandaan
set algebra ay palatangkasan
habang ang calculus ay tayahan

fraction naman ay bahagimbilang
ang salin ng physics ay liknayan
ang chemistry naman ay kapnayan
habang biology ay haynayan

nang mga ito'y aking malaman
ay agad kong napagpasiyahan
pagsasalin ay paghuhusayan
upang magamit sa panulaan

- gregoriovbituinjr.
01.03.2025

Goodbye Daliri

GOODBYE DALIRI

Goodbye Daliri ba ang paputok na iyon
na pantaboy daw ng malas sa Bagong Taon
subalit daliri niya yaong nataboy
nasabugan ng labintador, ay, kaluoy

bagamat sa komiks iyon ay usapan lang
subalit batid natin ang katotohanan
sapagkat maraming naging PWD
nais lang magsaya, ngayon ay nagsisisi

dahil sa maling kultura't paniniwala
ay maraming disgrasya't daliring nawala
di naman babayaran ng kapitalista
ng paputok yaong pagpapagamot nila

sana ang tradisyong kaylupit na'y mabago
nang disgrasyang ganito'y maglahong totoo

- gregoriovbituinjr.
01.03.2025

* larawan mula sa unang pahina ng pahayagang Pilipino Star Ngayon, 2 Enero 2025

Pag-iipon sa tibuyô

PAG-IIPON SA TIBUYÔ

sa tibuyô, barya'y inipon ko
pawang dalawampu't sampung piso
pambili ng pagkain at libro
lalo na't mga aklat-klasiko

sa tibuyo'y ihuhulog ko na
ang anumang barya ko sa bulsa
wala lang doong piso at lima
inipon na'y malakihang barya

tibuyo'y di lang bangkong pambata
kundi alkansya rin ng matanda
kagaya kong tigulang na't mama
mabuting may ipon kaysa wala

dapat laanan din ng panahon
ang pagtitipid upang paglaon
nang may madukot pag nagkataon
pag kakailanganin mo iyon

may mga libro akong kayrami
na mula sa tibuyô nabili
kaya ngayon ako'y nawiwili
magbasa-basa't magmuni-muni

- gregoriovbituinjr.
01.03.2025

* tibuyô - Tagalog-Batangas sa salitang Kastilang alkansya

Huwebes, Enero 2, 2025

Batang edad 10, patay sa 'Goodbye Philippines'

BATANG EDAD 10, PATAY SA 'GOODBYE PHILIPPINES'

kamalasan ba, sinadya, o aksidente
pagsabog ng 'Goodbye Philippines' ay nangyari
na ikinasawi ng batang edad sampu
kaya kasiyahan nila'y agad naglaho

'Goodbye Philippines' pala'y bawal na totoo
ngunit may umabuso't iba'y naperwisyo
kaya nangyaring iyon ay talagang 'Goodbye'
dahil nawala ay isang musmos na buhay

wala pa akong alam na klaseng paputok
na 'Goodbye Daliri' ang ngalang itinampok
kung 'Goodbye Buhay' man, baka di iyon bilhin
kung may bibili man ay matatapang lang din

ah, kung ako ang ama ng batang nasawi
maghihimutok ako sa kulturang mali
babayaran ba ng kumpanya ng paputok
ang nangyari sa anak ko, di ko maarok

bawat Bagong Taong darating, magluluksa
hibik ko'y wala nang paputok na pupuksa
ng buhay o ng daliring masasabugan
at ang kulturang mali'y dapat nang wakasan!

- gregoriovbituinjr.
01.02.2025

* tula batay sa tampok na balita sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, 2 Enero, 2025, pahina 1 at 2

Ang drawing ni Mayan

ANG DRAWING NI MAYAN

pamangking kong nagngangalang Mayan
ay walang makitang masulatan
naghanap sa munti kong aklatan
ng blangkong papel o kwaderno man

nakita niya ang aking libro
drinowingan ang blangkong espasyo
papangit ang aklat, akala ko
di naman pangit, di rin magulo

sa drawing niya, ako'y humanga
sa magandang aklat pa nakatha
sa espasyo ng librong The Nose nga
si Nikolai Gogol ang may-akda

edad siyam pa lang na pamangkin
ay kayhusay na palang mag-drawing
baka balang araw, siya'y maging
painter o artist pagkat kaygaling

ituloy mo, Mayan, ang pangarap
magpursige ka lang at magsikap
sarili'y sanayin mo nang ganap
at magtagumpay sa hinaharap

- gregoriovbituinjr.
01.02.2025

Pagpapatuloy

PAGPAPATULOY

magbasa ng aklat
na aking nabili
ng nakaraan lang
ang nakahiligan

pagbabasa'y bisyo
ng makatang taring
dito ko natanto
dapat nang gumising

matutong lumaban
tulad ng bayani
nitong kasaysayan
ng bayang naapi

kaya nakibaka
ang makatang tibak
doon sa kalsada
kaharap ma'y parak

ngayong Bagong Taon
tuloy sa mithiin
gagampan sa layon
sistema'y baguhin

- gregoriovbituinjr.
01.02.2025

Miyerkules, Enero 1, 2025

Pahinga muna

PAHINGA MUNA

matapos ang pagdiriwang ng Bagong Taon
aba'y pahinga muna kami ni Alaga
siya'y nahiga roon sa taas ng kahon
habang ako'y sa munting banig humilata

marahil siya'y humahabi ng pangarap
na magkaroon din ng masayang pamilya
habang naninilay ko'y masang naghihirap
ay guminhawa't mabago na ang sistema

habang nagpapahinga'y kanya-kanya kami
ng asam na lipunang puno ng pangako
na sa pagkilos ay sadya nating maani
isang lipunang pantay-pantay ay mabuo

kanya-kanyang pangarap, adhikaing payak
na ginhawa sa daigdig na ito'y kamtin
di ng iisang pamilya kundi panlahat
walang mayaman, walang mahirap sa atin

- gregoriovbituinjr.
01.01.2025

* Manigong Bagong Taon sa lahat!

Bagong Taon, Lumang Sistema

BAGONG TAON, LUMANG SISTEMA

dumatal ang Bagong Taon, wala pa ring nagbago
maliban sa petsa, hirap pa rin ang mga tao
tingnan mo't bilihin ay kaytaas pa rin ng presyo
iyang kamatis nga, bawat piraso'y sampung piso

Bagong Taon, kapitalismo pa rin ang sistema
nariyan pa rin ang pulitikal na dinastiya
ang pondo ng serbisyo publiko'y binawasan pa
habang nilakihan ang badyet para sa ayuda

di pa rin itinataas ang sahod ng obrero
habang kita ng negosyante'y kaylaking totoo
mandarambong pa rin ang mga nangungunang trapo
wala pang kampanyahan, nangangampanya nang todo

Bagong Taon, may nagbago ba sa buhay ng dukha?
pagsasamantalahan pa rin ba ang manggagawa?
Bagong Taon, anong nagbago? wala, wala, WALA!
aba'y Bagong Taon, Lumang Sistema pa ring sadya!

subalit panata ko, tuloy pa ring mangangarap
na itatayo ang lipunang walang naghihirap
ginhawa ng bawat mamamayan ay malalasap
isang lipunang pagkakapantay ang lalaganap

- gregoriovbituinjr.
01.01.2025